Στο απόγειο της ποδοσφαρικής ιστορίας της Ίπσουιτς, οι παίκτες της συμμετείχαν στη θρυλική ποδοσφαιρική ταινία «Η Μεγάλη Απόδραση των 11».
Για μία δεκαετία (1972-1982), περίπου μισό αιώνα πριν, η Ίπσουιτς μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα ότι συγκαταλέγεται στους «μεγάλους» του αγγλικού ποδοσφαίρου. Αγωνίζεται σταθερά στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις, τερματίζει πάντα στο πρώτη εξάδα του βαθμολογικού πίνακα (μόνο μία χρονιά έπεσε 18η) και μάχεται κάθε χρόνο για το «στέμμα» του πρωταθλητή, ενώ παράλληλα το 1978 κατακτά το FA Cup. Η «ανταμοιβή» όλης αυτής της προσπάθειας φυσικά, ήρθε τον Μάιο του 1981, όταν και πήρε το Κύπελλο UEFA απέναντι στην Άλκμααρ. Ήταν ένα τόσο σπουδαίο κατόρθωμα, μια τόσο όμορφη ιστορία, η οποία αργότερα αποτέλεσε εφαλτήριο και για άλλους συλλόγους να «λάμψουν» στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις.
Πριν προλάβουν να κοπάσουν οι πανηγυρισμοί, κάτι παραπάνω απο τριάντα μέρες αργότερα, «σκάει» μια νέα βόμβα στην όμορφη πόλη της Ανατολικής Άνγκλια. Οι χιλιάδες θεατές που συρρέουν στους κινηματογράφους για την ταινία «Η Μεγάλη Απόδραση των 11», βλέπουν στις οθόνες τους, μερικούς ποδοσφαιριστές της ομάδας της περιοχής τους. Πλάι σε αυτούς βρίσκονται μερικοί από τους μεγαλύτερους αστέρες του αθλήματος, όπως ο Όσι Αρντίλες, ο Πελέ και ο Μπόμπι Μουρ, ενώ το καστ συμπληρώνουν οι σπουδαίοι ηθοποιοί Σιλβέστερ Σταλόνε και Σερ Μάικλ Κέιν. Πως όμως επετεύχθη ένας τέτοιος συνδυασμός;
Το «Η Μεγάλη Απόδραση των 11» σκηνοθετήθηκε από τον Αμερικανό Τζον Χιούστον, εκ των καλύτερων του είδους, σε ότι αφορά ταινίες πολεμικού, στρατιωτικού και αποικιακού περιεχομένου. Βασισμένος πάνω στην ταινία ουγγρικής παραγωγής «Δυο ημίχρονα στη Κόλαση», ο διορατικός σκηνοθέτης προέβη σε μια επαναστατική κίνηση. Η αρχική ταινία του Ζόλταν Φάμπρι, αφορούσε έναν ποδοσφαιρικό αγώνα που ήθελαν να διοργανώσουν τα γερμανικά στρατεύματα απέναντι σε Ούγγρους αιχμαλώτους πολέμου, για τον εορτασμό των γενεθλίων του Αδόλφου Χίτλερ. Ο Χιούστον όμως, έκανε κάτι διαφορετικό.
Πήρε τις Συμμαχικές Δυνάμεις του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και έβαλε αστέρες του ποδοσφαίρου να υποδυθούν τους αντίστοιχους αιχμαλώτους. Ένας εκ των πρωταγωνιστών, ο αρχηγός Τζακ Κόλμπι (Σερ Μάικλ Κέιν), εμφανίζεται ως πρώην παίκτης της Γουέστ Χαμ και προπονητής μιας επίλεκτης ποδοσφαιρικής ομάδας φυλακισμένων κατά τη διάρκεια των εχθροπραξιών. Ο Ρόμπερτ Χατς (Σιλβέστερ Σταλόνε), είναι ακόμη ένας αιχμάλωτος, Αμερικανός, ο οποίος ανήκει στον καναδικό στρατό και εξηγεί στον Κόλμπι ότι πρέπει να μπει στην ομάδα για να μπορέσει να ενορχηστρώσει την απόδρασή του!
Παραπάνω για την πλοκή δεν μπορώ να σας πω. Να δείτε την ταινία. Αυτό που μπορώ να σας πω είναι ότι τον ρόλο του Δεκανέα Λουίς Φερνάντεζ από το Τρινιντάντ και Τομπάγκο, υποδύεται ο αείμνηστος Πελέ, ο θρυλικός Μπόμπι Μούρ παίζει έναν Άγγλο αιχμάλωτο, ο Όσι Αρντίλες αντίστοιχα έναν Αργεντίνο και πολλοί ακόμη σπουδαίοι ποδοσφαιριστές ενσαρκώνουν αντίστοιχους ρόλους, όσο ξεδιπλώνουν το ταλέντο τους τόσο εντός των τεσσάρων γραμμών, όσο και στην υποκριτική. Καλά όλα αυτά όμως τι σχέση έχει η Ίπσουιτς;
Πέραν από τους προαναφερθέντες φτασμένους αστέρες, στο τελικό κάστινγκ βρέθηκαν αρκετοί παίκτες των «Τράκτορ Μπόις»: οι Ράσελ Όσμαν, Ρόμπιν Τέρνε, Τζον Γουάρκ και Κέβιν Ο’Κάλαχαν υποδύθηκαν Βρετανούς αιχμαλώτους, οι Κέβιν Μπίτι και Πολ Κούπερ ντούμπλαραν τους πρωταγωνιστές ηθοποιούς στις ποδοσφαιρικές σκηνές, ενώ ο τερματοφύλακας της ομάδας των Ναζί, ήταν στην πραγματικότητα ο πορτιέρε της Ίπσουιτς, Λόρι Σίβελ. Μάλιστα, σύμφωνα με τις φήμες της εποχής, δεν προοριζόταν για να παίξει τον «κακό», αλλά ο σκηνοθέτης, μόλις άκουσε την βαριά φωνή του, τον έστειλε στην ομάδα των «Γερμανών». Παράλληλα, ο Σταλόνε, καθ’ όλη την διάρκεια των γυρισμάτων, έκανε συνεχώς ιδιαίτερα μαθήματα με τον Γκόρντον Μπάνκς.
Η ταινία απέκτησε πλήθος κριτικών, κυρίως θετικών, εξαιτίας της τρομερής προσέγγισης του Χιούστον, η οποία στην ουσία ανέτρεψε εντελώς την αρχική ταινία του Ζόλταν Φάμπρι. Αμφότερες οι δυο ταινίες όμως, βασίζονται στο εξής πραγματικά συγκλονιστικό συμβάν. Το έχετε σίγουρα διαβάσει κάπου, αφού κατά καιρούς εμφανίζεται στην δημοσιότητα από διάφορους δημοσιογράφους ανά την Ευρώπη. Πρόκειται για το διάσημο «Παιχνίδι Θανάτου» ανάμεσα στην ουκρανική Στάρτ και τη γερμανική Φλάκελφ, το οποίο διεξήχθη το 1942.
Εννοείται ότι οι συγκεκριμένες ομάδες δεν ήταν πραγματικοί σύλλογοι. Η Ουκρανία βρισκόταν τότε υπό ναζιστικό καθεστώς. Οι Γερμανοί είχαν καταλύσει κάθε είδους αθλητικού -και μη- οργανισμού, με αποτέλεσμα οι μέχρι τότε ποδοσφαιριστές να καταταχθούν στις στρατιές της αντίστασης αλλά και να αναζητήσουν νέες δουλειές. Οι περισσότεροι προτίμησαν να δουλέψουν σε φούρνο. Ένας μηχανικός από την Μοραβία, με το όνομα Ζόζεφ Κόρντικ, πρότεινε σε πρώην ποδοσφαιριστές της Ντιναμό Κιέβου να δημιουργήσουν έναν νέο σύλλογο, τη Στάρτ.
Η φήμη του συλλόγου γιγαντώθηκε τόσο, που κατατρόπωνε οποιαδήποτε ομάδα είχε συσταθεί. Όταν οι φήμες έφτασαν στα «αυτιά» των Γερμανών, προσκάλεσαν τους τρομερούς Ουκρανούς για να κάνουν επίδειξη δύναμης. Η Φλάκελφ, στρατιωτική ποδοσφαιρική ομάδα των Ναζί, ήταν η πιο ισχυρή που διέθεταν οι Γερμανοί και υποδέχθηκαν στο γήπεδο Ζενίτ του Κιέβου τους Ουκρανούς. Η Σταρτ θριάμβευσε με 5-3 και λίγες ημέρες αργότερα, η Γκεστάπο συνέλαβε οκτώ από τους έντεκα παίχτες που αγωνίστηκαν, οι οποίοι βασανίστηκαν στις φυλακές. Από αυτούς, τρεις εκτελέστηκαν μέσα στα στρατόπεδα συγκέντρωσης και οι υπόλοιποι γλίτωσαν χάρη σε μία ηρωική απόδραση!
Κάποιοι τα κατάφεραν, κάποιοι όμως όχι. Ο Μάκαρ Χοντσαρένκο είναι ο μόνος που έζησε μέχρι τα βαθιά γεράματα για να πει την πραγματική ιστορία. Πολλές φορές, ειδικά μετά την μεταπολεμική περίοδο, η Σοβιετική Ένωση «φούσκωνε» τα επίσημα γεγονότα, απορρίπτοντας ουκ ολίγες φορές τα λεγόμενα του Χοντσαρένκο. Ο ίδιος έγινε κάτι σαν λαϊκός ήρωας για τους συμπατριώτες του. Πέθανε το 1997 σε ηλικία 84 χρονών στο ελεύθερο Κίεβο. Η ιστορία του παραμένει μέχρι και σήμερα γνωστή, αφού όλοι κάπου, κάπως διαβάσαμε για αυτό το ιστορικό παιχνίδι. Τόσο το «Δύο Ημίχρονα στην Κόλαση» όσο και το «Η Μεγάλη Απόδραση των 11» δείχνουν μία -πιο ωραιοποιημένη- όψη των όσων έλαβαν χώρα εκείνη την καταραμένη περίοδο, ενώ πιο γλαφυρές και ρεαλιστικές είναι οι περιγραφές στο βιβλίο του Άντι Ντόουγκαν, «Θρίαμβος και Τραγωδία στη Ναζιστική Ουκρανία».
Κάπως έτσι, ένας «Αγώνας Θανάτου» στην κατεχόμενη Ουκρανία, μια ούγγρικη ταινία από το 1961 και το όραμα ενός Αμερικάνου σκηνοθέτη είκοσι χρόνια μετά, έπεισε την Ίπσουιτς, μια από τις πιο επιτυχημένες ομάδες της Αγγλίας εκείνη την περίοδο να «παρατήσει» τους πραγματικούς αγωνιστικούς χώρους γι’ αυτούς του κινηματογράφου…
