Με τα ερυθρόλευκα του Άγιαξ και της Άρσεναλ εξελίχθηκε σε έναν εξαιρετικό επιθετικό, όμως ο Νουάνκο Κανού κατά την παρουσία του στην Ίντερ σκόραρε το σημαντικότερο γκολ, όταν νίκησε μια σοβαρή καρδιακή πάθηση.
Η σύλληψη του παρόντος άρθρου και του τίτλου του έγιναν πριν από σχεδόν 25 χρόνια, όταν ήμουν ακόμα στις πρώτες τάξεις του Δημοτικού. Καλοκαίρι 1998, Μουντιάλ της Γαλλίας, κι εγώ μελετούσα τα χαρακτηριστικά των παικτών στο περίφημο άλμπουμ με τα αυτοκόλλητα της Panini. Σκυμμένος πάνω από το άλμπουμ, εντυπωσιάστηκα από το γεγονός ότι ο Νουάνκο Κανού, ο πάλαι ποτέ επιθετικός της Νιγηρίας, ήταν ο παίκτης με τη μεγαλύτερη διαφορά ύψους-βάρους στο Παγκόσμιο Κύπελλο, αφού ο γίγαντας 1,97 μέτρων ζύγιζε μόλις 80 κιλά.
«Δεκαεπτά κιλά κάτω απ’ το ύψος του», σκέφτηκα τότε, «αυτός είναι αθλητής». Όμως, ο Κανού, ένα από τα ανερχόμενα αστέρια εκείνου του Μουντιάλ, καθώς κι ένας παίκτης που διέπρεψε στην Πρέμιερ Λιγκ, ταλανιζόταν από ένα χρόνιο πρόβλημα υγείας, που κάποτε απείλησε με διακοπή την ίδια του την καριέρα. Όταν διάβασα για το πρόβλημα στην καρδιά του αγαπημένου μου ποδοσφαιρστή, πήρα μία κόλλα Α4, κι έγραψα τον τίτλο του άρθρου που φιλοδοξούσα να γράψω: Ο καρδιακός μας φίλος, κι ύστερα, την καταχώνιασα στο συρτάρι του κομοδίνου μου. Μέχρι σήμερα.
Από τις όχθες του Νίγηρα στο χρυσό των Ολυμπιακών Αγώνων
Ο Νουάνκο Κανού γεννήθηκε την 1η Αυγούστου 1976, μια ημερομηνία που οδήγησε και στην ονοματοδοσία του, καθώς Νουάνκο σημαίνει «Το αγόρι που γεννήθηκε τη μέρα της αγοράς Νκο». Οι τέσσερις μέρες της αγοράς, Εκέ, Οριέ, Αφόρ και Νκο θεσπίστηκαν τον 14ο αιώνα, στη διάρκεια της βασιλείας του Εζέ Νρι Γιόφο Ι, ενώ κάθε ονομασία αντιστοιχεί σε μία θεότητα της αγοράς.
Ο Κανού, βλέπετε, κατάγεται από τους Ίγκμπο, οι οποίοι καταλαμβάνουν το μεγαλύτερο μέρος της νοτιοανατολικής Νιγηρίας, αποτελώντας μία από τις τρεις μεγαλύτερες εθνοτικές ομάδες της χώρας, με την επικράτειά τους να απλώνεται εκατέρωθεν των πλευρών του ποταμού Νίγηρα. Ο Νουάνκο μεγάλωσε στο Ογουέρι της Νιγηρίας μαζί με τους δύο αδελφούς και τους δύο ετεροθαλείς αδελφούς του και ξεκίνησε τη ποδοσφαιρική του καριέρα στην τοπική Φεντερέισον Γουόρκς, προτού συνάψει το πρώτο του επαγγελματικό συμβόλαιο με την Ιγουανιάνου Νασιονάλε.
Σε ηλικία 17 ετών, το 1993, κατέκτησε το Παγκόσμιο Κύπελλο Κ-17 με τη φανέλα της εθνικής Ομάδας της Νιγηρίας. Οι εμφανίσεις του στη διοργάνωση αυτή αποδείχθηκαν αρκετές για να του εξασφαλίσουν μια μεταγραφή στον Άγιαξ, την ίδια χρονιά. Στον «Αίαντα», ο ψηλόλιγνος επιθετικός σημείωσε συνολικά 27 γκολ και έντεκα ασίστ σε 74 εμφανίσεις στη διάρκεια τριών σεζόν, δηλαδή κάτι παραπάνω από μία συνεισφορά σε γκολ ανά δύο συμμετοχές.
Κατέκτησε -και τα- τρία ολλανδικά πρωταθλήματα όσο αγωνίστηκε εκεί και, μάλιστα, έλαβε μέρος σε δύο διαδοχικούς τελικούς Τσάμπιονς Λιγκ με την ολλανδική ομάδα, το 1995 εναντίον της Μίλαν και το 1996 εναντίον της Γιουβέντους, νικώντας στον πρώτο και χάνοντας στον δεύτερο. Ως γνωστόν, στην δεύτερη χρονικά πορεία ήταν που ο Άγιαξ απέκλεισε τον Παναθηναϊκό στα ημιτελικά, ανατρέποντας την εντός έδρας ήττα με 0-1 από την θρυλική κούρσα του Δώνη που οδήγησε στο επικό γκολ του Κριστόφ Βαζέχα, παγώνοντας το Άμστερνταμ!
Το καλοκαίρι του 1996, όταν πραγματοποίησε τη μεταγραφή του στην Ίντερ, ο Κανού κατέκτησε με τη Νιγηρία το χρυσό μετάλλιο στους Ολυμπιακούς Αγώνες των ΗΠΑ. Μάλιστα, όντας αρχηγός της αφρικανικής εθνικής ομάδας, στον ημιτελικό της διοργάνωσης, ο Κανού σημείωσε δύο γκολ ανατρέποντας το 2-3 σε 4-3 στις καθυστερήσεις του αγώνα εναντίον της ποδοσφαιρομάνας Βραζιλίας των Ρονάλντο, Μπεμπέτο και σία. Κι αυτή δεν θα ‘ταν η μόνη ανατροπή που θα οφειλόταν στον Κανού. Όλες αυτές οι επιτυχίες του σε συλλογικό και εθνικό επίπεδο τον έχρισαν Αφρικανό Ποδοσφαιριστή της Χρονιάς για το 1996.
Άμα το λέει η καρδιά σου…
Επιστρέφοντας από τις διεθνείς του υποχρεώσεις στο Μιλάνο, ο Κανού υποβλήθηκε σε ιατρικές εξετάσεις από την Ίντερ, στη διάρκεια των οποίων αποκαλύφθηκε πως έπασχε από ένα σοβαρό εκ γενετής καρδιακό πρόβλημα, το οποίο οι γιατροί θεώρησαν αρχικά πως θα τον ανάγκαζε να μην ξαναπαίξει ποδόσφαιρο, κι επομένως να βάλει τέλος στην πολλά υποσχόμενη καριέρα του.
Αφορμή για τον έλεγχο αυτόν λέγεται πως στάθηκε η ανησυχία της συζύγου του, Αμάρα, αφού του παραπονιόταν πως η καρδιά του έκανε έναν δυνατό θόρυβο στη διάρκεια της νύχτας, κάτι που δεν την άφηνε να κοιμηθεί. Η μία αορτική του βαλβίδα δεν έκλεινε σωστά και ο Κανού, όντας μόλις 20 ετών, αποφάσισε να μην το βάλει κάτω. Πράγματι, τον Νοέμβριο του 1996 υποβλήθηκε σε χειρουργείο για την αντικατάσταση της βαλβίδας, το οποίο στέφθηκε με επιτυχία, και του έδωσε την δυνατότητα να επιστρέψει στην αγωνιστική δράση τον Απρίλιο του 1997, δηλαδή περίπου έναν χρόνο μετά.
Με τούτα και με κείνα, ο Κανού κατέγραψε μόλις 741 αγωνιστικά λεπτά για την ιταλική ομάδα σε τρεις σεζόν, όμως κέρδισε πολλά σε ανθρωπιά. Το 2000, ίδρυσε το Kanu Heart Foundation, το οποίο συντέλεσε στην ανέγερση πέντε νοσοκομείων στην Αφρική για τη θεραπεία και τη διενέργεια χειρουργικών επεμβάσεων σε παιδιά που πάσχουν από μη διαγνωσμένες καρδιακές νόσους, ενώ από το 2008 το Ίδρυμα επέκτεινε τη δράση του στην αντιμετώπιση των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν άστεγα παιδιά στην Αφρική.
Μεταξύ 2008 και 2016, 415 παιδιά ευεργετήθηκαν από το Ίδρυμα του Κανού. Παράλληλα, το Ίδρυμα δεν έχει διστάσει να προσφέρει ιατρική περίθαλψη και σε ενήλικες, ενώ το συνολικό ποσοστό επιτυχίας των επεμβάσεων που έχουν διενεργηθεί υπό την αιγίδα του ανέρχεται σε 98%.
Ο «Κανονι-κός» παλμός του Κανού
Ας επιστρέψουμε όμως στον ποδοσφαιριστή Κανού. Τον Φεβρουάριο του 1999, ο Νιγηριανός επιθετικός πραγματοποίησε τη μεταγραφή του στο Βόρειο Λονδίνο και την Άρσεναλ του Αρσέν Βενγκέρ, θυμίζοντας έτσι την αντίστοιχη μεταγραφή του Κρίστιαν Έρικσεν στην Μπρέντφορντ, έπειτα από την περιπέτεια με την καρδιά του στο Euro 2020 και την αδυναμία του να συνεχίσει να αγωνίζεται για την Ίντερ στο ιταλικό πρωτάθλημα.
Στους «Κανονιέρηδες», η καριέρα του Κανού έλαβε νέα πνοή, αφού γρήγορα καθιερώθηκε ως ένας… Εμανουέλ Ολισαντέμπε της Αγγλίας (ύβρις το ξέρω), δηλαδή ως ένας παίκτης που σκόραρε συχνά μπαίνοντας αλλαγή από τον πάγκο στα τελευταία λεπτά του αγώνα. Εκείνη την χρονιά έμελλε να λάβει για δεύτερη φορά το βραβείο του Αφρικανού Ποδοσφαιριστή της Χρονιάς.
Ωστόσο, οι οπαδοί της Άρσεναλ τον θυμούνται περισσότερο για την ολική ανατροπή, στην οποία οδήγησε ο Κανού την ομάδα του απέναντι στην, επίσης λονδρέζικη, Τσέλσι. Οι «Κανονιέρηδες» έχαναν με 2-0, όταν ο Νιγηριανός σημείωσε το πρώτο τέρμα εις βάρος της Τσέλσι στο Στάμφορντ Μπριτζ για τη σεζόν, στο 75′. Οκτώ λεπτά αργότερα, ο Κανού διπλασίασε τα τέρματά του, φέρνοντας το παιχνίδι στα ίσα.
Τελικά, στις καθυστερήσεις, ολοκλήρωσε το χατ-τρικ, αφού πρώτα ντρίμπλαρε τον εκτός θέσης τερματοφύλακα της Τσέλσι, Ντε Γκόι, και πλασάροντας από πολύ δύσκολη γωνία κι έχοντας μπροστά του τέσσερις αμυντικούς των «Μπλε», έστειλε την μπάλα στα δίχτυα. Τα τρία απανωτά γκολ του Κανού ολοκλήρωσαν την άλωση του Στάμφορντ Μπριτζ από την Άρσεναλ, με 2-3!
Αν και η Άρσεναλ απέρριψε πρόταση της Φούλαμ για τον αναπληρωματικό της φορ, ύψους εφτά εκ. λιρών, η θέση του άρχισε σταδιακά να επισκιάζεται από την έλευση (ποιού άλλου;) του Τιερί Ανρί. Παρ’ όλα αυτά, ο Κανού παρέμεινε στο Χάιμπουρι κι έγινε μέλος των αξέχαστων «Invincibles», δηλαδή της ομάδας του Βενγκέρ που κατέκτησε το πρωτάθλημα τη σεζόν 2003/04, διατηρώντας το αήττητο όλη τη σεζόν.
Συνολικά, ο Κανού πανηγύρισε με τους Λονδρέζους την κατάκτηση δύο πρωταθλημάτων και δύο FA Cup. Το 2008, ψηφίστηκε 13ος στην λίστα με τους «50 Σπουδαιότερους Παίκτες της Άρσεναλ». Δυστυχώς, αυτό το αποκορύφωμα της καριέρας του Κανού σε συλλογικό επίπεδο ακολούθησε η νομοτελειακή πτώση. Επόμενοι σταθμοί της καριέρας του ήταν η Γουεστ Μπρόμιτς Άλμπιον (2004-2006) και η Πόρτσμουθ, όπου μετά από έξι χρόνια παρουσίας, κρέμασε τα παπούτσια του, το 2012. Με την εθνική του ομάδα, σκόραρε συνολικά 13 γκολ σε 83 εμφανίσεις.
Αντί επιλόγου
Η καριέρα του Νουάνκο Κανού θα ήταν ούτως ή άλλως αξιομνημόνευτη, όμως το γεγονός ότι ο Νιγηριανός ποδοσφαιριστής κατάφερε τόσα πολλά, υποφέροντας παράλληλα από μία σοβαρή χρόνια πάθηση, την καθιστά αξιοσημείωτη. Το φιλανθρωπικό του έργο αποτελεί μια ευχάριστη νότα για τον άνθρωπο Κανού, πέρα από τον πολυβραβευμένο δεινό σκόρερ.
Άσχετα από το εάν τελικά ο Νιγηριανός «έκρυβε χρόνια», όπως του καταλόγιζαν, ή όχι, το ποδοσφαιρικό του μεγαλείο, μαζί με το μεγαλείο της καρδιάς του, δεν κρύφτηκαν ποτέ. Άλλωστε κυρίως το δεύτερο είναι που με οδήγησε να ολοκληρώσω τη συγγραφή του παρόντος αφιερώματος περίπου μία 25ετία μετά την σύλληψη του, ένα μεγαλείο που φαίνεται πως θα εξακολουθεί να φωταυγάζει για πολλά χρόνια ακόμα.
