Ο Antonio Conte έχει αλλάξει την εικόνα της Chelsea και βλέπει πρωτάθλημα.
Το 3-4-3 του Conte που άλλαξε την εικόνα της Chelsea, οι παίκτες που το υποστηρίζουν, οι διαφορετικές πτυχές του συστήματος, ο Louis van Gaal, ο τελικός του Champions League το 2005 και ο Carlos Bilardo με την εθνική Αργεντινής του 1986. Γράφει ο Φώτης Κίτσος.
Λίγες είναι οι φορές που μπορεί να πει κάποιος ότι αγγλική ομάδα παίζει ολοκληρωτικό ποδόσφαιρο κατοχής, με υπομονή, πολλές πάσες και «φαντεζί» ενέργειες των παικτών της. Πόσο μάλλον όταν αυτό γίνετε στην Premier League απέναντι σε μια ακόμα καλή ομάδα. Συνήθως τα παιχνίδια στο αγγλικό πρωτάθλημα ξεχωρίζουν για τη δύναμη, το πάθος και τη ταχύτητα τους. Αυτό το διαφορετικό, για τα πεπραγμένα της Premier League παιχνίδι, έκανε η Chelsea το βράδυ του Σαββάτου απέναντι στην Everton, όπου και «σκόρπισε» με 5-0 πατώντας κορυφή, στέλνοντας μήνυμα με αυτό τον τρόπο στους υπόλοιπους διεκδικητές του τίτλου ότι είναι εδώ και θα παλέψει… με στυλ, μέχρι τέλους.
Το 3-5-2 (3-4-3) στο ποδόσφαιρο
Βλέπουμε τον τελευταίο καιρό αρκετές ομάδες, μεταξύ αυτών και η Chelsea, για την οποία θα αναλύσουμε πιο κάτω, να εφαρμόζουν το σύστημα με τους τρεις αμυντικούς. Πότε όμως έκανε την εμφάνιση του σε διεθνές επίπεδο;
Ο Carlos Bilardo ο οποίος είναι μετρ της τακτικής, πρωτοεμφάνισε το 3-5-2 σε διεθνές επίπεδο, όταν οδήγησε την Αργεντινή στην κατάκτηση του Παγκοσμίου Κυπέλλου το 1986. Όντας μέσος και ο ίδιος όταν αγωνιζόταν, ήξερε ότι το κλειδί για κερδίσεις παιχνίδια είναι ότι πρέπει να πάρεις το χώρο του κέντρου. Αυτό ακριβώς έκανε ο 77χρονος πλέον πρώην τεχνικός, εκμεταλλευόμενος την ικανότητα του Maradona στο να βλέπει γήπεδο αλλά και να πασάρει από το κέντρο. Στο επόμενο Μουντιάλ του 1990 είδαμε την Γερμανία να παίζει 3-5-2, αλλά και το 1998 όπου το ίδιο έκανε και η Κροατία.
Ο Luis Van Gaal στο Μουντιάλ του 2014 κατέβασε τους «Οράνιε» με 3-5-2 που άλλαζε αμυντικά σε 5-3-2 απέναντι στην πρωταθλήτρια Ισπανία και με τον Arjen Robben σε ελεύθερο ρόλο, «έπνιξε» την «Φούριας Ρόχας» με το τελικό αποτέλεσμα να είναι 5-1 υπέρ των Ολλανδών. Στην συνέχεια προσπάθησε ο Ολλανδός τεχνικός να το εφαρμόσει και στους «κόκκινους διαβόλους» χωρίς όμως επιτυχία.
Ένα ακόμα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι και το δεύτερο ημίχρονο στον τελικό του Champions League 2005, όπου ο Rafael Benitez άλλαξε το σύστημά της Liverpool σε 3-4-3 και κατάφερε να ισοφαρίσει το εις βάρος του 3-0 απέναντι στην Milan.
Για να πιάσουμε τα πράγματα όμως από την πολύ αρχή τους αν θέλετε, προάγγελος του σημερινού 3-5-2 ήταν το 5-3-2 που λανσάρισε ο «πατέρας» του «catenaccio», Helenio Herrera, προπονητής της Inter την δεκαετία του ’60. Και για να το πιάσουμε από την «γέννηση» του ακόμα, το σύστημα με τους τρεις αμυντικούς εμφανίστηκε για πρώτη φορά στο ποδόσφαιρο το 1925 από τον Herbet Chapman όταν ήταν προπονητής στην Arsenal. Το περίφημο “WM” που έφερε στο προσκήνιο το παιχνίδι αντεπιθέσεων κόντρα σε αυτό της σκοπιμότητας.
Η αλλαγή στον κανονισμό του οφσάιντ, που ουσιαστικά έδινε αβαντάζ στους επιθετικούς, έδωσε στον Chapman την ιδέα να ενισχύσει το κέντρο του, μεταφέροντας έναν προωθημένο playmaker, σε στόπερ. Αλλάζοντας το σύστημά του από 2-3-5 σε 3-4-3.
Το 3-5-2 στην Premier League
Το 3-5-2 και γενικά τα συστήματα με τρεις αμυντικούς είναι δύσκολα να κατανοηθούν και ο προπονητής πρέπει να έχει τους κατάλληλους ποδοσφαιριστές για να τα εφαρμόσει σωστά.
Στην Premier League, την σύγχρονη, γρήγορη, δυνατή Premier League, πολλοί ήταν οι προπονητές που προσπάθησαν να δοκιμάσουν σχήματα με τρεις αμυντικούς και ακραίους μπακ-χαφ. Εκτός από τον Van Gaal στην Manchester United, ο Brendan Rodgers προσπάθησε να εφαρμόσει το 3-5-2 την πρώτη του χρονιά στην Liverpool. Επίσης ο Roberto Martinez στην Wigan αλλά και στην Everton δοκίμασε αυτό τον σχηματισμό αλλά χωρίς μεγάλη επιτυχία. Φέτος το φέρνει μαζί του από την Ιταλία ο Walter Mazzari στην Watford. Παρ’ όλα αυτά, Aston Villa και West Ham το χρησιμοποιούσαν συχνά την σεζόν 2013/2014 απέναντι σε πιο δυνατές ομάδες ώστε να πάρουν αποτέλεσμα μέσα από τις αντεπιθέσεις.
Ποιοι είναι όμως οι λόγοι που το συγκεκριμένο πλάνο δεν λειτουργούσε μέχρι τώρα στην Premier League; Οι λόγοι είναι δύο. Πρώτος: Το παιχνίδι στην Αγγλία στηρίζεται στην δύναμη και στα φυσικά χαρακτηριστικά (physical). Παρά στην κατοχή της μπάλας. Οι αμυντικοί στην Αγγλία έχουν μάθει να μην παίζουν πολλή ώρα με την μπάλα στα πόδια, αντ’ αυτού προσπαθούν να απομακρύνουν τον κίνδυνο όσο πιο γρήγορα μπορούν. Αυτός είναι ο τρόπος πάνω στον οποίο το Αγγλικό ποδόσφαιρο χτίστηκε επί τους αιώνες.
Ο Garry Neville ως σχολιαστής στο Sky Sports είχε σχολιάσει, ότι υπάρχει διαφορά μεταξύ των αμυντικών στην Αγγλία με τους αμυντικούς άλλων χωρών. Οι αμυντικοί στην Αγγλία είχε δηλώσει, δεν είναι τόσο άνετοι με την μπάλα στα πόδια και στο να παίζουν από πίσω. Ακόμα και όταν ομάδες της Premier League διαθέτουν αμυντικούς με ικανότητα στο να παίζουν την μπάλα κάτω, προτιμούν να τους μετατρέπουν στους παραδοσιακούς δυνατούς αμυντικούς.
Ο δεύτερος λόγος είναι ο εξής: Στην Αγγλία το ποδόσφαιρο παίζεται με μεγαλύτερη ταχύτητα απ’ ό,τι στην Ιταλία και στην Ισπανία. Αυτό σημαίνει ότι παίζοντας με τρεις πίσω στην Αγγλία ρισκάρεις στο να δεχθείς αντεπίθεση αν οι πλάγιοι σου μπακ-χαφ βρεθούν εκτός θέσης.
Ας περάσουμε στο σήμερα. Φέτος η Chelsea με τον Antonio Conte στο τιμόνι της ξεκίνησε καλά με τον Ιταλό να αφήνει το αγαπημένο του 3-5-2 και να πηγαίνει με το κλασσικό 4-1-2-3 από την αρχή της σεζόν. Στην συνέχεια υπήρξαν κάποια σκαμπανεβάσματα με τον Ιταλό τεχνικό να νιώθει πίεση για να αλλάξει κάπως την κατάσταση. Αφού είδε ότι κάποιοι παίκτες δεν απέδιδαν τα αναμενόμενα (επιτέλους ήρθε κάποιος προπονητής να αλλάξει θέση στον Azpilicueta και να βγάλει εκτός τον Ivanovic), αποφάσισε ότι ήρθε η ώρα να εμπιστευτεί το αγαπημένο του 3-5-2.
Πέντε παιχνίδια πρωταθλήματος αήττητη, 500 λεπτά χωρίς να δεχθεί γκολ και η Chelsea σκαρφάλωσε στην δεύτερη θέση, έναν βαθμό πίσω από την Liverpool που έχει 26.
Τι δίνει στην Chelsea η αλλαγή συστήματος
Από την στιγμή που ο Antonio Conte εμπιστεύθηκε για άλλη μια φορά το αγαπημένο του σχήμα, αυτό δεν τον πρόδωσε . Προς στιγμήν τουλάχιστον. Όπως προείπαμε, το πείραμα με τρεις αμυντικούς δεν έπιασε τα προηγούμενα χρόνια στην Premier League. Όσοι προπονητές το δοκίμασαν, ή το παράτησαν ή απολύθηκαν. Ο Ιταλός δείχνει να το καταλαβαίνει πιο καλά από τον καθένα. Πώς να μην το κάνει άλλωστε αφού στο παρελθόν του έδωσε τρία συνεχόμενα πρωταθλήματα Ιταλίας.
Στο δια ταύτα τώρα. Το 3-5-2 έχει προσφέρει στους «μπλε» του Λονδίνου πολλά, σε συνδυασμό φυσικά με τα μυστικά του Antonio Conte. Καταρχήν βλέπουμε την Chelsea σε κάτι που δεν μας έχει συνηθίσει τα προηγούμενα χρόνια. Την κατοχή και την υπομονή. Όπως είπαμε και στην αρχή του κειμένου μας, σύμφωνα με τον Carlos Bilardo, για να κερδίσεις παιχνίδια, ή για να έχεις περισσότερες πιθανότητες να κερδίσεις κάποιο, πρέπει να πάρεις την μάχη του κέντρου. Πως θα το κάνεις αυτό; Βάζοντας πολλούς αλλά και ικανούς παίκτες σε αυτό. Όπως είδαμε σε μεγάλο βαθμό στο παιχνίδι με την Everton, οι παίκτες της Chelsea είχαν υπομονή στο παιχνίδι τους, άλλαζαν πολλές πάσες πριν βρουν την κατάλληλη ευκαιρία να χτυπήσουν. Σε αυτό, συνηγορεί το γεγονός ότι με αυτό τον σχηματισμό οι γραμμές είναι πολύ κοντά, με αποτέλεσμα ο παίκτης που έχει την μπάλα να έχει πάντα κάποιο στήριγμα κοντά του.
Ένα ακόμα συν είναι η απελευθέρωση του Nemanja Matic. Η απόκτηση του N’Golo Kante δίνει στον Σέρβο χώρο και χρόνο ώστε να βοηθήσει περισσότερο στο δημιουργικό κομμάτι ( 4 ασίστ) , αφήνοντας την βρώμικη δουλειά και την αμυντική προσήλωση στον βραχύσωμο Γάλλο. Σε αυτό το σημείο να εξηγήσουμε κάτι. Το σύστημα αυτό έχει πολλές παραλλαγές. Για παράδειγμα ο Conte στην Juventus, χρησιμοποιούσε τον Andrea Pirlo ως βάση στο κέντρο( deep-lying playmaker), μπροστά από τα στόπερ για να ξεκινάει επιθέσεις από πίσω. Στην Chelsea χρησιμοποιεί τον Kante σαν «σκούπα» μπροστά απ’ τα στόπερ να κόβει κάθε πάσα και κάθε επέλαση αντιπάλων. Πρόκειται για ένα σχήμα με μεγάλη ευελιξία και προσαρμοστικότητα.
Απελευθερωμένο βλέπουμε επίσης και τον παίκτη βαρόμετρο για την Chelsea, Eden Hazard. Τον ελεύθερο ρόλο που είχε ο Arjen Robben στο Μουντιάλ του 2014 έχει ακριβώς φέτος ο Hazard ξεκινώντας κυρίως τα παιχνίδια από τη αριστερή πλευρά. Κάνει εκπληκτικά πράγματα φέτος.
Παίζοντας μια ομάδα με τρεις αμυντικούς, χρειάζεται τουλάχιστον ένας αν όχι όλοι, να ξέρουν μπάλα. Δηλαδή να μπορούν να παίζουν με την μπάλα στα πόδια, να έχουν καλή πάσα και να βλέπουν γήπεδο. Το είχε κάνει ο Marcelo Bielsa στην Bilbao μεταφέροντας τον Javi Martinez από το κέντρο ανάμεσα στα δύο στόπερ, το έχει κάνει και ο Antonio Conte με τον David Luiz (που για αυτό αποκτήθηκε) τώρα στην Chelsea. Δύο στους τρεις αμυντικούς ξέρουν να παίζουν την μπάλα από πίσω ( Luiz, Azpilicueta).
Εκτός από την επιθετική επιρροή που έχει αυτό το σχήμα στην ομάδα του Conte, την κάνει επίσης και να μην δέχεται εύκολα γκολ καθώς αυτόματα μετατρέπεται σε 5-3-2 ή 5-4-1 κλείνοντας τους χώρους.
Οι παίκτες που μπορούν να υποστηρίξουν το 3-4-3 (3-5-2)
Για να μπορέσει μια ομάδα να παίξει με επιτυχία το 3-5-2 και τα παρεμφερείς συστήματα, θα πρέπει να έχει το κατάλληλο υλικό. Και όταν λέμε υλικό, εννοούμε ποδοσφαιριστές. Η Chelsea φαίνεται ότι τους έχει.
Για την άμυνα τα είπαμε, δύο από τους τρεις αμυντικούς ξέρουν και μπάλα. Πάμε στους μπακ-χαφ. Όταν λέμε πλάγιους μπακ, δεν εννοούμε τους παραδοσιακούς μπακ. Πρόκειται ουσιαστικά για οπισθοχωρημένους εξτρέμ. Είναι ίσως τα πιο σημαντικά κομμάτια σε αυτό το παζλ. Πρέπει να έχουν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά όπως: αντοχή, μαρκάρισμα, πάσες, να βλέπουν γήπεδο, τοποθετήσεις και ταχύτητα. Πρέπει να παίζουν όλη την πλευρά και να έχουν το μυαλό τους κυρίως στο αμυντικό κομμάτι. Marcos Alonso και κυρίως ο «σκύλος» Victor Moses έχουν κουμπώσει τέλεια.
Στο χώρο του κέντρου, Kante’ ως «σκούπα» και Matic ως προωθημένος οργανωτής έχουν συνδυαστεί τέλεια. Η τριάδα μπροστά, Diego Costa- Eden Hazard και Pedro, έχουν κίνηση, ταχύτητα, αλλαγή θέσεων και πάνω απ’ όλα, σκοράρισμα. Ο Costa( 8 γκολ) συνδυάζει δύναμη, ταχύτητα, τσαμπουκά και ψηλό παιχνίδι ( 1.88 εκ. ύψος). Ο Pedro προσφέρει ταχύτητα και φρεσκάδα ενώ ό Eden Hazard το απρόβλεπτο, είναι μια κατηγορία μόνος του.
Η έλευση του Antonio Conte στο Stamford Bridge το καλοκαίρι, φαίνεται πως ήταν η πιο σωστή επιλογή. Το εκρηκτικό ταπεραμέντο του Ιταλού, η ιταλική φινέτσα του και οι «ιταλικές» τακτικές του έχουν αλλάξει επίπεδο την Chelsea, που την κάνει πιο ελκυστική ομάδα, που πείθει ακόμα και τον πιο δύσκολο φίλαθλο της.
Υ.Γ. Το πέρασμα από τον πάγκο της Γιουβέντους έδωσε πολλά στον Conte που τώρα τα προσφέρει απλόχερα στην Chelsea. Η Γιουβέντους είναι η σφραγίδα στο διαβατήριο με το οποίο ταξιδεύει η Ιταλία στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο!
Συντάκτης: Φώτης Κίτσος
