Υπολογίζεται πως στο Ηνωμένο Βασίλειο απαντώνται πάνω από 250 «ζευγαρώματα» που φέρουν τον ευφημισμό «derby», άλλα συνοδευόμενα από βαθιές κοινωνικές τομές, άλλα από εύθραυστες σχέσεις γειτνίασης, ενώ άλλα έχουν τις ρίζες τους σε καθαρά αγωνιστικούς λόγους και οπαδικούς λόγους. Ας πάρουμε όλα τα παραπάνω, προσθέτοντας και λίγες ιστορίες από τον προηγούμενο αιώνα, και ας ξετυλίξουμε το κουβάρι του «South Coast Derby», μεταξύ των άσπονδων γειτόνων Portsmouth και Southampton.
Skates and Scummers
Δεν είναι λίγες οι φορές κατά το παρελθόν, στις οποίες έχουμε αναφερθεί σε αντιπαλότητες με άσβεστο μίσος, κοινός παρονομαστής των οποίων, σχεδόν πάντα, αποτελούν εξωγηπεδικοί λόγοι, που εκφράζονται εκτός των άλλων και μέσω του ποδοσφαίρου. Το South Coast Derby, εκφράζει απόλυτα μια τέτοια κόντρα, σε επίπεδα μάλιστα που την κατατάσσουν στις λίστες με τα πιο «άγρια» derbies στο Νησί.
Για να πάρουμε τα πράγματα από την αρχή, οι δύο πόλεις, που τις χωρίζουν μόλις 35 χιλιόμετρα, έχουν μακρά παράδοση στη ναυτιλία, την ναυπηγεία και το εμπόριο και όπως συμβαίνει συχνά σε αντίστοιχες περιπτώσεις, με τη παράδοση και την οικονομική ευμάρεια, ακολουθεί και ο ανταγωνισμός. Στο λιμάνι του Portsmouth, συνήθιζαν να λιμενίζονται τα πλοία και τα πληρώματα του Βασιλικού Ναυτικού, ενώ η πόλη είχε ισχυρή παράδοση στο να «τροφοδοτεί» το Ναυτικό με εργατικά χέρια και στρατιωτικό προσωπικό, ενώ οι γείτονες στο Southampton διατηρούσαν τη φήμη του εμπορικού λιμανιού, στο οποίο κατέληγαν σημαντικοί οικονομικοί «δρόμοι» της εποχής. Από τον 19ο αιώνα λοιπόν είχε δοθεί το «στίγμα» στους κατοίκους των 2 πόλεων, με τους μεν να θεωρούνται ως η έυκολη λύση για εργατικά χέρια και την στελέχωση του Πολεμικού Ναυτικού και τους δε ως κοσμοπολίτες και εμπορικούς πρωτοπόρους, γεγονός που από μόνο του δημιουργούσε προστριβές που εντείνονται ακόμα περισσότερο από την οικονομική ευμάρεια του Southampton, συγκριτικά με τη στασιμότητα του Portsmouth.
Το γεγονός όμως που φαίνεται να πυροδότησε το άσβεστο μίσος μεταξύ των 2, που σε μεταγενέστερο χρόνο, «εισέβαλε» και στο ποδόσφαιρο, αποτελεί μια απεργία των ναυτικών και των 2 πόλεων. Το 1890, οι εργάτες του Portsmouth και του Southampton, κατέβηκαν σε κοινή απεργία απέναντι στους μισθούς πείνας των εταιρειών ναυτιλίας. Και ενώ οι διαπραγματεύσεις μαίνονταν, και η κατάσταση οδηγούταν στο απροχώρητο, οι εταιρείες αποφάσισαν να φέρουν απεργοσπάστες εργάτες από το Portsmouth να εργαστούν στο λιμάνι του Southampton. Κατά την άφιξή τους στο σιδηροδρομικό σταθμό, ξέσπασαν βίαιες ταραχές που κράτησαν μέρες. Παρά την αρχική νίκη του κινήματος, και την παραχώρηση καλύτερων συνθηκών, την ύστατη ώρα, οι εργάτες του «Southampton Company Union Men» και ενώ είχαν εξασφαλίσει αυξήσεις στους δικούς τους μισθούς, έκαναν πίσω, επιστρέφοντας στην εργασία τους, χωρίς να έχουν ικανοποιηθεί τα ίδια αιτήματα για τους συναδέλφους τους από το Portsmouth, με τους τελευταίους, να τους «χαρίζουν» το προσωνύμιο «SCUMS», χάριν του ακρωνυμίου το εν λόγω σωματείου. Ως απάντηση, οι ναυτικοί του Southampton «κόλλησαν» σε αυτούς του Portsmouth το προσωνύμιο «Skaters», υποτιμητικό της λέξης «ναύτης» θέλοντας να τους πικάρουν για τις ατελείωτες ώρες μοναξιάς στη θάλασσα, με μόνη …«συντροφιά» τα ψάρια.
Στα χρόνια που ακολούθησαν, μικρές εστίες έντασης, κυρίως προερχόμενες από τις κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες συνέχιζαν να υφίστανται, με το ποδόσφαιρο πάντα να αποτελεί πρόσφορο έδαφος εκδήλωσής τους.
When it comes to Football
Το εύλογο ερώτημα που γεννάται σε τέτοιες περιπτώσεις, δεν μπορεί να είναι άλλο από το «ήταν πάντα έτσι;». Η σύντομη απάντηση «όχι» μας φέρνει μπροστά στο επόμενο ερώτημα σχετικά με το πότε αλλά και με ποια αφορμή πυροδοτήθηκε το μίσος αυτό μεταξύ των οπαδών των δύο ομάδων, μιλώντας πάντα για αγωνιστικά γεγονότα.
Κάποιοι υποστηρίζουν πως ο γύρος του θριάμβου της Portsmouth, με το τρόπαιο του FA Cup το 1939 στο Dell, το παλιό γήπεδο των Αγίων, ήταν η σπίθα που άναψε τη φωτιά στις ήδη τεταμένες σχέσεις των 2 πόλεων. Άλλοι πάλι, τονίζουν πως η κόντρα σε αθλητικό επίπεδο, δεν ήταν τόσο έντονη μέχρι και το 1974, όταν και η Porstmouth υποβιβάστηκε στη 2η τη τάξει κατηγορία και ήρθε αντιμέτωπη εκ νέου με τους άσπονδους γείτονες. Οι 5 σερί ήττες στα αναμεταξύ τους derbies μέχρι το 1976 καθώς και η κατάκτηση του FA Cup από τους «Αγίους» κόντρα στην Manchester United, επέφεραν μεγαλύτερη ένταση από πλευράς Pompey, ενώ το γεγονός πως το μοναδικό γκολ του τελικού το πέτυχε ο Bobby Stokes, born n bred in Portsmouth, έριξε περισσότερο αλάτι στις πληγές τους, σε μια περίοδο που χαρακτηριζόταν από την εν γένει οικονομική άνοδο του Southampton.
Η συγκεκριμένη περίοδος έντασης μεταξύ των δύο, -εκ των πολλών- ολοκληρώθηκε με την μεν Southampton να κερδίζει την άνοδο το ’78 και την δε Portsmouth να βυθίζεται στην 4η κατηγορία. Βίοι αντίθετοι…
Ενώ τα χρόνια περνούσαν και οι 2 ομάδες σπανίως βρίσκονταν αντιμέτωπες λόγω της διαφοράς στις κατηγορίες, τα αίματα άναψαν ξανά, το 2005, όταν οι δύο αντίπαλοι, αμφότεροι στην Premier League πλέον, πάλευαν για τη σωτηρία. Και η μοίρα τα έφερε έτσι ώστε οι τύχες της μίας να εξαρτώνται από την άλλη. Όπως φυσικά συμβαίνει συνήθως σε ανάλογες περιπτώσεις, η ιστορία δεν είχε happy ending ….για την Southampton.
Η Portsmouth ταξίδεψε στο West Bromwich για να αντιμετωπίσει την τοπική Albion, που πάλευε για να αποφύγει την υποβιβασμό. Αποτέλεσμα 2-0 υπέρ της West Brom και μαθηματικός υποβιβασμός για τους Αγίους, εν μέσω ξέφρενων πανηγυρισμών στο λιμάνι του Portsmouth. Αυτή ήταν η 1η φορά που η Southampton υποβιβαζόταν στην 2η κατηγορία μετά από 27 χρόνια και οι γείτονες είχαν βάλει προθύμως το χέρι τους προς εκπλήρωση του σκοπού.
The Harry Redknapp Saga
Dear ‘arry, πόσες γραμμές έχουν γραφτεί άραγε για τον πολυτάλαντο Harry Redknapp… Το 2004 o Rednkapp παραιτήθηκε από προπονητής της Portsmouth, δηλώνοντας πως ήθελε «ένα διάλειμμα». Κανείς στο Portsmouth δεν περίμενε πως αυτό το διάλειμμα θα τελείωνε λίγες ημέρες αργότερα στο St Mary’s Stadium, με τον Redknapp να ποζάρει μπροστά στις κάμερες κρατώντας υψωμένο ένα κασκόλ της μισητής αντιπάλου Southampton. Σε αντίθεση με τους υποστηρικτές των Αγίων, που το μένους τους συγκρατείται εντός της αθλητικής κόντρας, οι υποστηρικτές των Pompey δεν χάνουν ευκαιρία να τονίζουν τη σημασία της αφοσίωσης στο club και την «against all» νοοτροπία τους. Μια τέτοια κίνηση όπως γίνεται αντιληπτό, προκάλεσε έκρηξη οργής στις τάξεις τους, με ακραίες εκφάνσεις. Ο άνθρωπος που είχε συμβάλλει τα μέγιστα στην αναγέννηση της Porstmouth κερδίζοντας την άνοδο , γίνεται αντίπαλος εν μια νυκτί. «Η ανώτερη προδοσία» δήλωνε ο γενικός διευθυντής της Portsmouth , Terry Brady, με τις φήμες να θέλουν τις σχέσεις του Redknapp με τον μεγαλομέτοχο της ομάδας Milan Mandaric, να βρίσκονται στο ναδίρ.
Η επιστροφή του Harry Redknapp στο Fratton Park ήταν ταραχώδης. Βρισκόμενος απέναντι στην πρώην ομάδα του, έχοντάς την εγκαταλείψει ενώ πάλευε για να αποφύγει τον υποβιβασμό, απαντήθηκε με υβριστικά συνθήματα και αμέτρητα πλακάτ στο γήπεδο όπου αναγραφόταν η λέξη «Ιούδας» μεταξύ άλλων κοσμητικών.
Η «δικαίωση» για τους φίλους των Pompey ήρθε όπως προαναφέραμε με τον υποβιβασμό της Southampton, με την σύντομη αλλά καταστροφική θητεία του Rednkapp να κρατά μόλις 6 μήνες.
Οι «μεταστροφές» του έμπειρου τεχνικού όμως, δεν έλαβαν τέλος εκεί, με τον ίδιο, να επιστρέφει (!!!) στην Porstmouth το Νοέμβριο του 2005, με τους οπαδούς ωστόσο να μην έχουν αφήσει πίσω τους την προδοσία του. Το σίριαλ Rednkapp έγραψε κι άλλα επεισόδια με τον πρόεδρο της Southampton, Lowe, να κατηγορεί τον ομόλογό του Mandaric για παρατυπίες κατά της προσέγγιση του Redknapp, και τον Κροάτη επιχειρηματία, να απαντά με …πάπια, για χριστουγεννιάτικο δώρο. Σουρεάλ καταστάσεις το δίχως άλλο, με τον ισχυρό άντρα της Portsmouth να στέλνει μια νεκρή πάπια ως απάντηση για την κυνηγετική εκδρομή του Lowe εν μέσω διαπραγματεύσεων για την επιστροφή Redknapp από την Southampton στην Portsmouth. Προκλητική χειρονομία, που μόνο όξυνε περαιτέρω τα πνεύματα.
More to come
Η τελευταία αναμέτρηση μεταξύ των 2 ήταν το Σεπτέμβριο του 2019 για το League Cup. Μπορεί οι μεταξύ τους συναντήσεις να είναι πράγμα σπάνιο λόγω της διαφοράς στις κατηγορίες, αλλά το μόνο σίγουρο είναι πως η κόντρα θα συνεχίσει να διατηρείται για πολύ ακόμα. Ίσως η θέση ενός από τους επικεφαλής των υποστηρικτών της Southampton να συνοψίζει το όλο ζήτημα καλύτερα απ’όλα όσα αναφέρθηκαν.
«Δεν είναι τόσο θέμα πόλεων. Πόλεις με την ταμπέλα της βίας υπάρχουν κι άλλες όπως το Manchester, το Birmingham και το Liverpool. Αλλά εδώ πέρα, δεν βλέπεις μέσα στην οικογένεια να υποστηρίζονται και οι 2 ομάδες. Δεν υπάρχει αυτό. Είναι σαν τη Μαφία. Γεννιέσαι μέσα σε αυτή τη κατάσταση. Σίγουρα δεν μιλάμε για το Old Firm, που έχουν προηγηθεί αιώνες διχόνοιας, αλλά πουθενά αλλού δεν θα δείς αυτή τη μαζικότητα όσον αφορά την απέχθεια του ενός για τον άλλον. Είμαστε κοντινές πόλεις, οι άνθρωποι δουλέυουν μαζί, αλλά και πάλι, υπάρχει τόση πολύ εμπάθεια μεταξύ μας. Η μόνη αντίστοιχη κατάσταση που μπορώ να σκεφτώ είναι αυτή μεταξύ των Sunderland και Newcastle. Το μένος ξεχειλίζει από την πλευρά των Pompeys. Εάν περπατήσεις σε δρόμο του Southampton με φανέλα Portsmouth, πολύ πιθανό απλά κάποιος να σε κοροιδέψει. Εάν κάνεις το αντίστοιχο στο Portsmouth, τα πράγματα θα ξεφύγουν. Είναι πολλές οι διαφορές μας και με τα χρόνια μάθαμε κι εμείς να τους απεχθανόμαστε.»
Σε 39 αγώνες στην σύγχρονη ιστορία του αγγλικού ποδοσφαίρου (Premier League, Football League, FA Cup, League Cup), η Southampton έχει επικρατήσει 20 φορές, η Portsmouth 9, ενώ 10 αναμετρήσεις έληξαν ισόπαλες. Αυτή τη στιγμή οι Άγιοι αγωνίζονται στη κορυφή της ποδοσφαιρικής πυραμίδας ενώ οι Pompey στην League One με αξιώσεις ανόδου τη φετινή σεζόν.
Υ.Γ: Αξίζει να ρίξετε μια ματιά στο ντοκυμαντέρ το Copa90 με τίτλο “My City Could Beat up Your City”.
Συντάκτης: Δημήτρης Μιχαλόπουλος
