Σε ένα απίστευτο στατιστικό παίκτης της Τότεναμ πάει να κερδίσει για τρίτη συνεχόμενη χρονιά το Βραβείο Πούσκας, αποδεικνύοντας ότι το στυλ και το θέαμα είναι κάποιες φορές σημαντικότερο από τους τίτλους.
Πριν πολλά χρόνια, ένας παιδικός μου φίλος αγωνιζόταν στο εφηβικό τμήμα μιας ποδοσφαιρικής ομάδας. Εκεί, είχε έναν ιδιόρρυθμο προπονητή, που δεν νοιαζόταν τόσο για το αποτέλεσμα, όσο για τον τρόπο – για τη μορφή, και όχι για το περιεχόμενο. Ο προπονητής αυτός επαναλάμβανε διαρκώς στους παίκτες του: «Δεν με νοιάζει να νικήσετε, δεν με νοιάζει να βάλετε πολλά γκολ, με νοιάζει να παίζετε και να φέρεστε με στυλ. Δεν θέλω να βάλετε γκολ αν δεν έχετε στυλ».
Μια φορά, ο φίλος μου σκόραρε με ένα εκπληκτικό γυριστό σουτ, κι όπως ήταν φυσικό, άρχισε να πανηγυρίζει σαν τρελός. Μέχρι που άκουσε τον προπονητή του να του φωνάζει από τη γραμμή: «ΤΙ ΣΟΥ ΕΧΩ ΠΕΙ ΡΕ; ΜΕ ΣΤΥΛ! ΠΑΝΩ ΑΠ’ ΟΛΑ ΜΕ ΣΤΥΛ!». Έτσι, ο φίλος μου συνέχισε κάνοντας τον αδιάφορο, σαν το απίστευτο γκολ που είχε σημειώσει να ήταν γι’ αυτόν μια ρουτίνα, μια βαρετή καθημερινότητα.
Αυτή η έμφαση του προπονητή στο θέαμα, το στυλ, θα είχε νόημα εάν το ποδόσφαιρο ήταν μια τέχνη, που σκοπός της είναι να ψυχαγωγεί τις λαϊκές μάζες που πηγαίνουν στο γήπεδο την Κυριακή για να αποδράσουν από τη ρουτίνα της καθημερινότητας, αν σκοπός του ποδοσφαίρου ήταν να μας συνεπαίρνει και να μας μαγεύει, παράγοντας αξιομνημόνευτες φάσεις και στιγμιότυπα, άξια να τα αναπολούμε στα γεράματά μας… Αλλά, ώπα, για κάτσε λίγο, αυτό ακριβώς δεν είναι το ποδόσφαιρο;
Όπως το είχε διατυπώσει ο παλαίμαχος δεξιός χαφ της Τότεναμ από τη Βόρειο Ιρλανδία, ο Ντάνι Μπλάνσφλαουερ, πολλά χρόνια πριν: «Η μεγάλη πλάνη είναι ότι το παιχνίδι αφορά πρώτα και κύρια τη νίκη. Καμία σχέση. Το παιχνίδι αφορά τη δόξα. Πρέπει να κάνεις τα πράγματα με στυλ, με φιγούρα, να κατεβαίνεις στο γήπεδο και να συντρίβεις τον αντίπαλο και όχι να περιμένεις να πεθάνει από τη βαρεμάρα».
Κάποτε οι παλιοί αναπολούσαν τις εποχές που οι ποδοσφαιριστές έπαιζαν «για μια λεμονάδα», προτού η γενιά μας πάρει την εν λόγω φράση στα χέρια της για να την καταστήσει αντικείμενο κοροϊδίας, εν είδει «κριντζιάς». Μήπως, όμως, τελικά κάτι ήξεραν οι παλιοί; Σε κάθε περίπτωση, η βάση των φιλάθλων της Τότεναμ φημίζεται για την απαίτησή της για επιθετικό και θεαματικό ποδόσφαιρο, ζητώντας την απόλυση τόσο του Ζοσέ Μουρίνιο, όσο και του νυν τεχνικού των «Σπιρουνιών», Αντόνιο Κόντε, με την αιτιολογία ότι αλλοιώνουν το ποδοσφαιρικό DNA του συλλόγου.
Νομίζω, λοιπόν, πως δεν υπάρχει χαρακτηριστικότερο παράδειγμα από την προτροπή του προπονητή στον φίλο μου να παίζει με στυλ, καθώς και από το απόφθεγμα του Μπλάνσφλαουερ, για να περιγράψει το ποδόσφαιρο της Τότεναμ. Όσοι είναι εξοικειωμένοι με τη σειρά βιντεοπαιχνιδιών Football Manager, ενδεχομένως γνωρίζουν ότι στις απαραίτητες προϋποθέσεις που καλείται να αποδεχθεί ένας νέος προπονητής της ομάδας, συμπεριλαμβάνεται το επιθετικό και θεαματικό ποδόσφαιρο, μέρος του «οράματος του συλλόγου», ποθητό εξίσου από τη διοίκηση και τους οπαδούς. Περισσότερο ακόμα κι απ’ τους τίτλους!
Κι αυτό δεν είναι μικρό πράγμα: κάθε σύλλογος, πέρα από το ταμείο και τα χρώματά του, διακρίνεται επίσης για τη νοοτροπία του, το ποδοσφαιρικό του DNA, προϊόν μακραίωνης παράδοσης και κουλτούρας. Συχνά, περισσότερο κι απ’ το ίδιο το αποτέλεσμα, ο οπαδός που πηγαίνει στο γήπεδο θέλει να αναγνωρίσει στο πρόσωπο των αγωνιζόμενων παικτών την ομάδα του, αυτό που ο ίδιος αντιπροσωπεύει και που τον αντιπροσωπεύει. Αν οι παίκτες τα δώσουν όλα για το έμβλημα στο στήθος, μπορούμε να πούμε ότι ο οπαδός φεύγει από το γήπεδο ικανοποιημένος, ακόμα και χωρίς το αποτέλεσμα. Κι αυτό είναι το ποδόσφαιρο.
Κάπως έτσι, διατυπώθηκε η άποψη πριν μερικούς μήνες σε καφενειακή (sic) συζήτηση των ΕΥΑΠ ότι, φέτος, «παίκτης της Τότεναμ θα κερδίσει το Βραβείο Πούσκας για συνεχόμενη τρίτη φορά». Αφορμή ήταν, φυσικά, το δεύτερο γκολ του Ριτσάρλισον για τη «Σελεσάο» στον πρώτο της αγώνα στο Μουντιάλ, ενάντια στη Σερβία. Ας πάρουμε, όμως, τα πράγματα από την αρχή.
7 Δεκεμβρίου, 2019. Λίγο μετά το ημίωρο στον αγώνα της Τότεναμ εναντίον της Μπέρνλι ο Σον Χιουνγκ-Μιν ανακτά την μπάλα στις παρυφές της μεγάλης περιοχής της ομάδας του. «Όταν πήρα την μπάλα, προσπάθησα να την πασάρω στον Ντέλε [Άλι], ήταν ελεύθερος, αλλά το δεξί μπακ τον ακολούθησε και ήταν αδύνατον να τον φτάσω, κι έτσι σκέφτηκα να αρχίσω να τρέχω. Ενεργοποίησα την ενίσχυσή μου (booster)», θυμόταν μετά τον αγώνα ο Νοτιοκορεάτης. Κάπως έτσι περιέγραψε την πορεία του από τη μια άκρη του γηπέδου στην άλλη, με τελική κατάληξη της μπάλας τα δίχτυα της Μπέρνλι. Το εν λόγω γκολ τού κέρδισε το Βραβείο Πούσκας 2020 για το θεαματικότερο γκολ στο ποδόσφαιρο την σεζόν 2019/20.
14 Μαρτίου, 2021. Σχεδόν ενάμιση χρόνο μετά, ήταν η σειρά του Έρικ Λαμέλα να σκοράρει ένα εκπληκτικό τέρμα εκτός έδρας, ενάντια μάλιστα στην αιώνια αντίπαλο της Τότεναμ, την Άρσεναλ. Σύμφωνα με την περιγραφή της FIFA, επρόκειτο για μία «έξοχη εγρήγορση και τεχνική για να πετύχει μία αποφασιστική ραμπόνα εντός της μεγάλης περιοχής». Από τη μεριά του, ο Αργέντινος δήλωνε: «Δεν κατάλαβα πόσο ιδιαίτερο ήταν το γκολ, απλά κλότσησα την μπάλα κι έτρεξα στο γήπεδο με τους συμπαίκτες μου!», συμπληρώνοντας ότι ήταν κάτι αυθόρμητο και όχι προσχεδιασμένο, αφού ποτέ δεν δοκιμάζει το συγκεκριμένο σουτ στην προπόνηση. Το γκολ του Λαμέλα κέρδισε το Βραβείο Πούσκας 2021.
24 Νοεμβρίου, 2022. Και κάπως έτσι φτάνουμε στον Ριτσάρλισον. Η εθνική Βραζιλίας αντιμετωπίζει τη Σερβία στον πρώτο αγώνα των ομίλων του Μουντιάλ. Ο Βινίσιους Τζούνιορ της Ρεάλ Μαδρίτης «κόβει» μέσα στη μεγάλη περιοχή του αντιπάλου και βγάζει μία σέντρα ακριβείας με το εξωτερικό του δεξιού του παπουτσιού. Ο Ριτσάρλισον, που παρακολουθούσε υπομονετικά την κίνηση του συμπαίκτη του, απελευθερώνεται από δύο αμυντικούς και ύστερα υποδέχεται την μπάλα με ένα εξαιρετικό κοντρόλ. Με αυτόν τον τρόπο, σερβίρει την μπάλα στον εαυτό του και εκτελεί ένα αριστοτεχνικό βολ-πλανέ, που καταλήγει στη δεξιά γωνία του τέρματος!
Πριν από τρεις ημέρες (10 Φεβρουαρίου) ανακοινώθηκε πως το γκολ του Ριτσάρλισον είναι στην τριάδα των φιναλίστ για το Βραβείο Πούσκας 2022. Εάν το κερδίσει, αυτό θα σημαίνει ότι παίκτης της Τότεναμ θα έχει κερδίσει το βραβείο θεαματικότερου γκολ για τρίτη συνεχόμενη χρονιά. Όπως, λοιπόν, η διαδοχική κατάκτηση οποιουδήποτε τίτλου, ατομικού ή συλλογικού, θα έλεγε κάτι για την ομάδα ή τον παίκτη που θα την κέρδιζε, το ίδιο μπορούμε να πούμε και για την Τότεναμ, τους ποδοσφαιριστές της, και τον τρόπο παιχνιδιού της!
Είτε, τελικά, κερδίσει το γκολ του Ριτσάρλισον είτε όχι, η Τότεναμ έχει καταστήσει σαφές ότι εκπροσωπεί ένα ποδόσφαιρο που, όπως το θέλει η παράδοσή της, αφορά πρωτίστως τη δόξα και το θέαμα, το επιθετικό και ψυχαγωγικό ποδόσφαιρο, για το οποίο διψούν οι οπαδοί της. «Πάνω απ’ όλα με στυλ», ακούγεται να μας υπενθυμίζει ο προπονητής της ιστορίας μας, περήφανος, κάπως παράδοξα, δίπλα στον Μπλάνσφλαουερ των 337 συμμετοχών με τα «Σπιρούνια»…
