Όταν οι «Potters» ανέβηκαν -ανέλπιστα- κατηγορία το 2008, η μεγαλύτερη μερίδα του ποδοσφαιρικού κοινού περίμενε ότι θα έχουν την ίδια τύχη με την Derby County της προηγούμενης σεζόν, δηλαδή έναν ταπεινωτικό υποβιβασμό. Αλλά οι old-school τακτικές του cult-hero Tony Pulis εκτός από την αποφυγή του υποβιβασμού, έδωσαν στην Stoke έναν ιδιαίτερο χαρακτήρα σε σχέση με τις υπόλοιπες ομάδες της Premier League.
Η φράση «But can he do it in a cold, wet and windy night in Stoke;» ήταν ήδη ένα κλισέ που χρησιμοποιούνταν για να αμφισβητήσει την ικανότητα ενός ποδοσφαιριστή να ανταπεξέλθει στο σκληρό, οριακά αντιαθλητικό παιχνίδι κάποιων ομάδων της Premier League. Η -ελαφρώς παραλλαγμένη- χρήση της από τον Andy Gray, σχολιαστή του SkySports, για να αναρωτηθεί εάν ο Lionel Messi μπορούσε να κάνει τα «μαγικά» του υπό αυτές τις συνθήκες, την απογείωσε δίνοντας της ευρεία διασημότητα. Γιατί όμως επιλέχθηκε αυτή η ομάδα και η έδρα της για να εκφραστεί αυτό το ερώτημα;
«Αρχιτέκτονας» αυτής της ομάδας ήταν ο Tony Pulis. Μία από της πιο χαρακτηριστικές φυσιογνωμίες των αγγλικών γηπέδων, πάντα στον πάγκο με το καπέλο και τις φόρμες του. Ο ποδοσφαιριστής Pulis δεν αγωνίστηκε ποτέ στην πρώτη κατηγορία, κάνοντας καριέρα στα χαμηλότερα στρώματα κι έχοντας την φήμη ενός σκληροτράχηλου αμυντικού, που υστερούσε με τη μπάλα στα πόδια. Ότι του έλειπε σε ταλέντο όμως το είχε σε ποδοσφαιρικό IQ, όντας ένα εξαιρετικό «μυαλό» του αθλήματος. Ήταν από τους νεότερους σε ηλικία που πήρε το δίπλωμα προπονητικής UEFA A, μόλις στα 21 του χρόνια! Οι ομάδες του φημίζονταν για τον αμυντικογενή τρόπο παιχνιδιού τους, με χαρακτηριστικό παράδειγμα να αποτελεί η επιτυχία του με την Gillingham, με την οποία πέτυχε την άνοδο από την 4η κατηγορία με 49 γκολ ενεργητικό σε 46 παιχνίδια, αλλά έχοντας δεχτεί μόνο 20 τέρματα σε όλη τη σεζόν!
Η πρώτη θητεία του Pulis στη Stoke ήταν την τριετία 2002-05, με την τελευταία του σεζόν στο τιμόνι των «Potters» να έχει μείνει «χαραγμένη» στο μυαλό των φίλων της ομάδας ως η δυαδική σεζον ή αγγλιστί binary season. Ο λόγος για αυτό το ιδιαίτερο παρατσούκλι ήταν ένα σερί το οποίο ξεκίνησε μετά από μία ισοπαλία 1-1 ενάντια στη Leicester και ήταν το παιχνίδι στο οποίο οι φίλαθλοι της Stoke είδαν τα περισσότερα γκολ για τους επόμενους τέσσερις μήνες! Οι επόμενοι 17 αγώνες θα τελείωναν με σκορ 1-0, 0-0 ή 0-1. Το ιδιαίτερο αυτό σερί θα τελείωνε όταν η ομάδα ξαναβρέθηκε αντιμέτωπη με τη Leicester σε ένα, οριακά πιστευτό για τους φίλους της Stoke, 3-2 υπέρ της ομάδας τους. Στο τέλος της σεζόν ο Pulis ήρθε σε ρήξη με τον πρόεδρο της ομάδας και αποχώρησε για την Plymouth, αλλά μετά από μόλις ένα χρόνο επανήλθε στον πάγκο των «Potters».
Αυτή η εξέλιξη δεν άρεσε σε όλους τους οπαδούς, με την αντίδραση ενός συγκεκριμένου -του Richard Grisdale- να αξίζει ξεχωριστό άρθρο! Παρά λοιπόν τις αντιδράσεις μερίδας του κόσμου, το «Pulisball» κυριάρχησε στο Britannia. Αυτή η προσέγγιση είχε δύο διακριτά κομμάτια. Σε θέση άμυνας η ομάδα κατέβαινε βαθιά, με τους μέσους να είναι κοντά στους αμυντικούς σχηματίζοντας μία αμυντική οχτάδα, «back eight» όπως τους χαρακτήριζε ο ίδιος ο Pulis. Σκοπός του ήταν να μην περνάνε οι αντίπαλοι κάθετες μπαλιές ανάμεσα από τις γραμμές, αλλά να ωθούνται σε παιχνίδι με σέντρες από τα πλάγια, που ήταν εύκολα αντιμετωπίσιμες από τους ψηλούς κεντρικούς αμυντικούς της Stoke. Τι έκαναν όμως με τη μπάλα στα πόδια; Μακρινές μπαλιές σε επιθετικούς-θηρία βγαλμένους από παλαιότερες ποδοσφαιρικές εποχές. Το σημαντικό για αυτούς ήταν να κερδίζουν την μπάλα στον αέρα, ενώ η ικανότητα τους στο σκοράρισμα ερχόταν σε δεύτερη μοίρα!
Τη δεύτερη σεζόν του Pulis, σε αυτή τη δεύτερη θητεία του στον πάγκο της Stoke, οι «Potters» κατόρθωσαν να πετύχουν τον προβιβασμό στην πρώτη κατηγορία, τρέχοντας μάλιστα ένα αήττητο σερί δώδεκα αγώνων μέσα στη χρονιά. Στο πρώτο ημίχρονο της στην Premier League η Stoke βρέθηκε να χάνει με 3-0 από την Bolton στο Reebok Stadium και εν τέλει ηττήθηκε με 3-1. Μετά από αυτόν τον αγώνα και με δεδομένη την μικρή μεταγραφική ενίσχυση της ομάδας, εύκολα μαντεύει κανείς το φαβορί για υποβιβασμό εκείνης της χρονιάς. Όμως στον πρώτο εντός έδρας αγώνα ήρθε η νίκη με 3-2 επί της Aston Villa, σε έναν αγώνα που οι «Potters» προηγήθηκαν δύο φορές, αρχικά με εύστοχη εκτέλεση πέναλτι και έπειτα με ένα πανέμορφο γκολ του Ricaro Fuller –που θύμισε κάτι από Bergkamp-, αλλά πήραν τους πολυπόθητους τρεις βαθμούς με μία κεφαλιά του Sidibe που προήλθε από το… «σήμα κατατεθέν» της ομάδας εκείνης της περιόδου. Δυνατό πλάγιο από τον Rory Delap!
[embedyt] https://www.youtube.com/watch?v=-TV4bXyl4uM[/embedyt]
Τα πλάγια άουτ του Delap αποτέλεσαν ένα από τα πιο ιδιαίτερα «όπλα» στην ιστορία της Premier League. Όντας ακοντιστής στο λύκειο ο Ιρλανδός είχε την δύναμη να φέρνει την μπάλα στην αντίπαλη περιοχή ακόμα και από απόσταση 35-40 μέτρων. Ο Pulis εντόπισε αυτή του την ικανότητα και δούλεψε πολλές ώρες στην προπόνηση για να πάρει το μέγιστο από το κρυφό του «χαρτί». Η πορεία των πλαγίων του Rory ήταν περισσότερο ευθεία παρά καμπυλωτή, χαρακτηριστικό που τα διαφοροποιούσε από τα κόρνερ και τα λοιπά στημένα, με τις αμυνόμενες ομάδες να μην είναι προπονημένες σε τέτοια γεμίσματα. Επιπλέον αυτό που έκανε ακόμα πιο δύσκολη την αντιμετώπιση ήταν πως καμία ομάδα δεν είχε κάποιον παίκτη τόσο ικανό στις ρίψεις, ώστε να δουλέψει σε αυτό!
Με τον κανόνα του offside να μην έχει ισχύ από τα πλάγια, ήταν εύκολο για τη Stoke να γεμίζει την περιοχή με τα ψηλά κορμιά ακόμα και αν το πλάγιο ήταν μεταξύ κέντρου και μεγάλης περιοχής. Τέλος εκτός από τις άμεσες ασίστ, πολλά γκολ προέρχονταν και από την αναταραχή στην αντίπαλη περιοχή μετά από το αρχικό άτσαλο διώξιμο τον αμυντικών. Ο David Moyes, μετά το 3-2 της Everton έναντι των «Potters», τα δύο γκολ των οποίων προήλθαν ξανά από πλάγια του Delap, αποκάλεσε χαρακτηριστικά τον Ιρλανδό ανθρώπινη «σφεντόνα», ένα πολύ ταιριαστό παρατσούκλι.
Καίριο ρόλο στην πορεία της Stoke υπό τον Pulis έπαιξε το Britannia, γνωστό πλέον ως bet365 Stadium. Αυτό φαίνεται ξεκάκαθαρα στην συγκομιδή της ομάδας την πρώτη σεζόν, αφού ήταν 7η συνολικά σε βαθμούς εντός έδρας, αλλά 18η στα εκτός. Στην αποτελεσματικότητα εντός έδρας εκτός από την ατμόσφαιρα του γηπέδου, με μία από τις πιο «θορυβώδεις» εξέδρες, έπαιξαν ρόλο και ορισμένα έξυπνα τρικ του πολύπειρου τεχνικού. Αρχικά ο αγωνιστικός χώρος είχε τις ελάχιστες δυνατές διαστάσεις, βοηθώντας τον Delap να φτάνει πιο εύκολα την περιοχη με τα πλάγια του. Οι διαστάσεις μαζί με το ελαφρώς ψηλότερο σε σχέση με τα άλλα γήπεδα γρασίδι δυσκόλευαν αρκετά τις ομάδες, που ήθελαν να εφαρμόσουν το προσφιλές τότε passing game.
Το… «κερασάκι στην τούρτα» έμπαινε στην τελευταία προπόνηση πριν τον αγώνα! Αυτή ελάμβανε χώρα στο Brittania και περιελάμβανε μία άσκηση που γινόταν στον κεντρικό χώρο του γηπέδου και οδηγούσε σε ένα ήπιο «σκάψιμο» της περιοχής αυτής, κάνοντας τη ζωή ομάδων που ήθελαν να παίξουν με την μπάλα κάτω, ακόμα πιο δύσκολη. Αλλά και η αρχιτεκτονική του γηπέδου βοηθούσε τον σύλλογο, αφού τις δύο πρώτες σεζόν στην Premier League το γήπεδο δεν είχε εξέδρες στις γωνίες, κάτι που βοηθούσε στον αυξημένο άνεμο εντός του αγωνιστικού χώρου, εξού και το «windy» στη γνωστή φράση. Η δύναμη του Brittania συνοψίζεται στο ρεκόρ της Stoke του Pulis απέναντι στην Arsenal. Σε έξι αναμετρήσεις εκεί οι «Gunners» κέρδισαν μία μόλις φορά, ενώ στο Emirates είχαν το απόλυτο απέναντι στους «Potters».
Ένας τομέας στον οποίο υστερούσε όμως ο Άγγλος προπονητής ήταν η χρησιμοποίηση των ταλαντούχων μεσοεπιθετικών. Παρότι ο ίδιος υποστήριζε ότι θα έπαιζε ομορφότερο ποδόσφαιρο εάν είχε καλύτερους παίκτες, δεν έδινε χρόνο συμμετοχής στους πιο θεαματικούς ποδοσφαιριστές του. Καλύτερο παράδειγμα αποτελεί ο Tuncay, τον οποίο αγόρασε από την Middlesbrough, αλλά τον χρησιμοποιούσε σχεδόν αποκλειστικά ως αλλαγή. Σε έναν αγώνα με τη Hull έβαλε τον Τούρκο στο 81ο λεπτό της αναμέτρησης, αλλά τον απέσυρε πέντε (!) λεπτά αργότερα επειδή δέχτηκε κόκκινη κάρτα ο Amdy Faye και ήθελε να διατηρήσει το ύψος στην ομάδα του! Ο Tuncay φυσικά κατευθύνθηκε αμέσως στα αποδυτήρια.
Παρά τα συνεχή του παράπονα και σχόλια για την έλλειψη μεταγραφικών πόρων, η Stoke ήταν τρίτη σε net spending την πενταετία υπό τον Pulis στην Premier League, πίσω μόνο από τις Manchester City και Chelsea. Απλά χρησιμοποιούσε αυτά τα χρήματα για να αγοράσει ποδοσφαιριστές που ταιριάζουν στο δικό του ποδόσφαιρο, δηλαδή αρκετούς υψηλόσωμους επιθετικούς, σκληροτράχηλους μέσους και σπάνια κάποιον ταλαντούχο τεχνικά παίκτη, τον οποίο δεν χρησιμοποιούσε ιδιαίτερα. Ήταν λοιπόν εμφανές ότι η ποδοσφαιρική του προσέγγιση είχε «ταβάνι».
Αυτό όμως δεν αναιρεί την επιτυχία του να τερματίζει σταθερά κοντά στο μέσον της βαθμολογίας, ενώ έφτασε μέχρι τον τελικό του FA Cup το 2011, αποχωρώντας ηττημένος από την Manchester City. Αν και το κλισέ του «wet and windy», πήρε παραπάνω δημοσιότητα από όση έπρεπε, σίγουρα οι περισσότερες ομάδες δυσκολεύονταν απέναντι στη Stoke, που ήταν η επιτομή μιας παλαιάς κοπής σκληροτράχηλης Premier League. Μάλιστα ο ίδιος ο Pulis μία φορά είπε ότι δεν επέλεξε τον Wilson Palacios -ίσως καλύτερος παίκτης του τότε- στην αρχική του ενδεκάδα, επειδή «φυσούσε πολύ». Το αν έκανε πλάκα ή όχι, το ξέρει μόνο ο ίδιος!
Συντάκτης: Ανδρέας Τυχάλας
