Σε μία μακρά ιστορία έξι και βάλε δεκαετιών, άσπονδοι… σύλλογοι από Αγγλία και Σκωτία βρίσκονται αντιμέτωπες σε μία πιο αμφίρροπη κόντρα από όσο ίσως νομίζετε.
Ήταν τα χέρια των Χαμίτ Άλτιντοπ και Γιάγια Τουρέ που έστειλαν Λίβερπουλ και Ρέιντζερς -μαζί- στον πρώτο όμιλο του φετινού Τσάμπιονς Λιγκ. Είναι η πρώτη φορά που οι «Κόκκινοι» θα αντιμετωπίσουν την ομάδα με τα περισσότερα πρωταθλήματα στην Σκωτία στην ιστορία της στην Ευρώπη, όμως σίγουρα όχι η πρώτη φορά που για χάρη μία διοργάνωσης της UEFA θα περάσει τα κοντινά «σύνορα».
Όσο «ίδιοι» κι αν φαίνονται οι λαοί των Άγγλων και των Σκωτσέζων σήμερα, η ιστορία τους τόσο ξεκινάει από διαφορετικά μονοπάτια, όσο και χαρακτηρίζεται από ιστορικές μάχες. Υπάρχουν οι εισβολές της Αγγλίας στη Σκωτία (βλ. Braveheart) όσοι κι οι προσπάθειες της τελευταίας για ανεξαρτησία μέσα από ένα αντι-Αγγλικό πνεύμα. Μέχρι και σήμερα, η κόντρα είναι φανερή, τόσο από τις διιστάμενες απόψεις στο θέμα του Brexit, όσο και με την «αφηρημένη» επιθυμία της Σκωτίας να γίνει μόνη της ανεξάρτητο κράτος.
Όπως έχει δηλώσει ο σπουδαίος Ιταλός προπονητής Αρίγκο Σάκι, που τιμήθηκε στην φετινή κλήρωση: «Tο ποδόσφαιρο είναι το πιο σημαντικό ασήμαντο πράγμα στον κόσμο», κι έτσι φυσικά οι αγγλοσκωτσέζικες αναμετρήσεις θα ήταν αδύνατον να μη κουβαλάνε λίγη ένταση παραπάνω. Μπορεί να μην προκύπτουν σε τακτική βάση όπως ένα εγχώριο ντέρμπι με τουλάχιστον δύο αναμετρήσεις σε κάθε σεζόν, όμως η «συμβίωση» των δύο λαών φροντίζει να κρατάει την… αντιπάθεια φρέσκια για όποτε αυτή μεταπηδά στο χορτάρι.
Η κόντρα της Αγγλίας με τη Σκωτία ζει κι αναπνέει σε ένα επίπεδο πολύ διαφορετικό από αυτό που έχουμε συνηθίσει ως Ελλάδα, ενάντια για παράδειγμα στην Τουρκία. Οι ιστορικές διαφορές και έχθρες υπάρχουν, όμως η ένταση δεν υπάρχει ιδιαίτερη περίπτωση να εξελιχθεί σε σωματική βία κι επεισόδια. Αντ’ αυτού, οι Βρετανοί εκφράζουν την αντιπάθειά τους για την άλλη μεριά με τον αγαπημένο τους τρόπο, αυτόν του καυστικού χιούμορ και της καζούρας.
Όταν τα «Τρία Λιοντάρια» παίζουν ενάντια σε κάποια υποδεέστερη ομάδα, οι φίλαθλοι μπορεί να αρχίσουν να φωνάζουν «Are you Scotland in disguise?». Η Σκωτία δεν πέρασε στο Μουντιάλ της Ρωσίας το 2018 και ως έπαθλο έλαβαν το σύνθημα «They’ll be no Tartan Army in Moscow», ενώ στην περίοδο του δημοψηφίσματος δύο χρόνια νωρίτερα ακούστηκε αρκετά το αμίμητο «Fuck off Scotland, we’re all voting Yes».
Οι Σκωτσέζοι από τη δική τους μεριά, στο ρεπερτόριο τους έχουν επιτυχίες όπως το «Fuck your Three Lions, we only need One», το «If you hate the fucking English, clap your hands» κι άλλα παρόμοια. Μία αγαπημένη καλτ στιγμή είναι όταν πριν έξι χρόνια η Ισλανδία έκανε την έκπληξη κι απέκλεισε την Αγγλία από το Euro της Γαλλίας, Σκωτσέζοι φίλαθλοi μαζεύτηκαν έξω από ένα σουπερμάρκετ Iceland (που είναι αγγλική αλυσίδα) κάνοντας τον χαιρετισμό των Βίκινγκ που είχαν υιοθετήσει οι παίκτες της Ισλανδίας.
Μπορεί το Αγγλία-Σκωτία να ήταν το πρώτο παιχνίδι εθνικών ομάδων στην ιστορία, όμως αμφιβάλλουμε αν οποιοσδήποτε ήταν παρών σε εκείνο το 0-0 του 1872 έζησε ή έστω περίμενε μία μονομαχία σε επίπεδο συλλόγων. Η πρώτη αγγλοσκωτσέζικη αναμέτρηση συλλόγων έλαβε χώρα πολύ αργότερα, στην πρώτη σεζόν του Κυπέλλου Κυπελλούχων. Η Γουλβς, χάρη στο τελευταίο κύπελλο που έχει κατακτήσει ως σήμερα, παίρνει μέρος τη διοργάνωση και φτάνει μέχρι τα ημιτελικά, όπου πέφτει πάνω στην Ρέιντζερς.
Σχεδόν 80,000 θεατές στο Άιμπροξ εκείνον τον Μάρτιο του 1961 είδαν τους «Τζερς» να κερδίζουν αυτήν την πρώτη μάχη με σκορ 2-0 και να το υπερασπίζονται επιτυχημένα με 1-1 στον επαναληπτικό του Γουλβερχάμπτον. Οι επιτυχίες σταμάτησαν εκεί, αφού στον διπλό τελικό που ακολούθησε, έπεσαν πάνω στην Φιορεντίνα του σπουδαίου Χιντεγκούτι και «βολεύτηκαν» με το ασημένιο μετάλλιο.
Μια δεκαετία αργότερα γράφτηκε μια χρυσή σελίδα στην ιστορία του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου, ένα ρεκόρ που είναι εξαιρετικά αμφίβολο πως θα ξεπεραστεί ποτέ, κι ίσως λειτουργεί ως ένα ακόμη επιχείρημα για τη σημαντικότητα που έχει για τους Σκωτσέζους μία νίκη επί των Άγγλων, κι αντίστροφα.
Η πρωταθλήτρια Σκωτίας Σέλτικ αγωνίζεται στο Κύπελλο Πρωταθλητριών κι αφού πετάει εκτός την Σουηδική Έστερ, την Δυναμό Κιέβου και την Φιορεντίνα, συναντά στα ημιτελικά την «Dirty Leeds» του Ντον Ρέβι, που λιγότερο από έναν χρόνο πριν έχει χαρίσει στην πόλη της το πρώτο πρωτάθλημα της ιστορίας της. Το διπλό στο Έλαντ Ρόουντ εκτοξεύει τον ενθουσιασμό στα ύψη. Οι ελπίδες για δεύτερο ευρωπαϊκό τίτλο, τρία χρόνια μετά τα «Λιοντάρια της Λισαβόνας» φέρνουν στο Χάμπντεν Παρκ για τον επαναληπτικό 136,505 (ολογράφως, εκατόν τριάντα έξι χιλιάδες, πεντακόσιους πέντε) θεατές, αριθμός που φυσικά αποτελεί ρεκόρ!
Το γκολ του Μπίλι Μπρέμνερ σίγουρα πρέπει να σόκαρε την πλειοψηφία των θεατών, όμως οι Σκωτσέζοι γλίτωσαν ένα κάζο παρόμοιο με αυτό του Βραζιλία-Ουρουγουάη του 1950, χάρη σε δύο γκολ νωρίς στο δεύτερο ημίχρονο που έδωσαν άλλη μια νίκη στη Σέλτικ και το εισιτήριο για τον τελικό. Στο Σαν Σίρο η Φέγενορντ του Ερνστ Χάπελ όμως φάνηκε δυνατότερη στην παράταση και η πρωταθλήτρια Σκωτίας έχασε μία ευκαιρία που όπως και το ρεκόρ εισιτηρίων, δύσκολα θα ξανάρθει.
Η Λιντς αντιμετώπισε σκωτσέζικο σύλλογο μετά κι από το τελευταίο της πρωτάθλημα. Εκείνη την φορά την Ρέιντζερς στον 2ο γύρο της πρώτης σεζόν του νέου Τσάμπιονς Λιγκ το φθινόπωρο του 1992. Προηγείται στο Άιμπροξ από το πρώτο λεπτό με τον Σκωτσέζο ΜακΆλιστερ, όμως το τελικό σκορ είναι 2-1 για τους γηπεδούχους. Στο Έλαντ Ρόουντ οι Άγγλοι ηττώνται ξανά με το ίδιο σκορ και για θα περιμένουν οκτώ χρόνια για την παρθενική (μόνη μέχρι σήμερα) συμμετοχή της σε ομίλους της κορυφαίας διασυλλογικής διοργάνωσης.
Προφανώς οι δύο μεγάλες δυνάμεις του σκωτσέζικου ποδοσφαίρου έχουν τα ηνία των αναμετρήσεων στην Ευρώπη γενικά, άρα και ενάντια σε αγγλικές ομάδες, όμως δεν είναι οι μοναδικές. Η χρυσή ομάδα της Αμπερντίν της περιόδου 1978-1986 υπό την καθοδήγηση του Σερ Άλεξ Φέργκιουσον συμμετείχε τρεις φορές στο Κύπελλο Πρωταθλητριών και στην πρώτη εξ αυτών έπεσε πάνω στην Λίβερπουλ, χάνοντας 0-1 και 4-0 στους διπλούς αγώνες.
Το επόμενο καλοκαίρι για το Κύπελλο UEFA θα βρει μπροστά της την Ίπσουιτς του Μπόμπι Ρόμπσον κι αυτή τη φορά θα σταθεί στο ύψος της και θα προκριθεί με συνολικό σκορ 4-2. Για να καταλάβουμε τη δύναμη της ομάδας που καθοδηγούσε ο «Φέργκι» πριν την Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, ας αναφέρουμε πως παρότι το 1983 η κληρωτίδα δεν την έφερε απέναντι σε κάποια αγγλική ομάδα, έφτασε μέχρι τον τελικό του Κυπέλλου Κυπελλούχων. Κόντρα στη Ρεάλ Μαδρίτης κατέκτησε τον τίτλο, όσο και το Σούπερ Καπ που ακολούθησε, όντας μέχρι σήμερα η τελευταία σκωτσέζικη ομάδα που κατέκτησε ευρωπαϊκό τρόπαιο και η μόνη που έχει δύο!
Συνεχίζοντας στο UEFA, η πρώτη «πρωτευουσιάνα» Χιμπέρνιαν του Εδιμβούργου έκανε το ντεμπούτο της στη διοργάνωση το φθινόπωρο του 1973. Περισσότερα από 180 λεπτά σκληρού ποδοσφαίρου κόντρα στην Λιντς δεν έφεραν κάποιο γκολ για καμία από τις δύο ομάδες και χρειάστηκαν τα πέναλτι για να δώσουν την πρόκριση στους Άγγλους.
Έπειτα κι από έναν ακόμη αποκλεισμό λίγα χρόνια αργότερα από την Λίβερπουλ, όπου κέρδισαν αρχικά το πρώτο παιχνίδι στη Σκωτία με 1-0, οι «Χιμπς» δεν έχουν φιλοξενήσει και φιλοξενηθεί ξανά ομάδα από την Αγγλία, με σποραδικές συμμετοχές στο Κύπελλο UEFA/Γιουρόπα και το Ιντερτότο κι αντιπάλους από χώρες πολύ παρακάτω στη βαθμολογία της ΟΥΕΦΑ.
Ένας ακόμη χαμένος Ευρωπαϊκός τελικός για την πράσινη μεριά της Γλασκώβης ήταν εκείνος στο κύπελλο UEFA του 2003, όπου ηττήθηκε από την Πόρτο στην παράταση. Μία μικρή παρηγοριά όμως για την Σέλτικ ίσως να αποτελεί πως στην πορεία της στον τελικό ήταν αυτή που άφησε εκτός διοργάνωσης δύο αγγλικές ομάδες. Πρώτα στον 2ο γύρο την κάτοχο του Λιγκ Καπ, Μπλάκμπερν, με συνολικό σκορ 3-0 και δύο γκολ του Χένρικ Λάρσον κι ένα του Κρις Σάτον, πρώην παίκτη των «Ρόδων».
Μία Θέλτα και μία Στουτγκάρδη αργότερα, η Σέλτικ υποδέχεται τη Λίβερπουλ στην Σκωτία, σε μια ατμόσφαιρα έντονη αλλά ταυτόχρονα και φιλική, χάρη στις ιρλανδικές ρίζες της Σέλτικ και τις φιλο-ιρλανδικές τάσεις της Λίβερπουλ.
Ένα γκολ του Λάρσον από τη μικρή περιοχή στο δεύτερο λεπτό κι ένα δυνατό σουτ του Χέσκεϊ για την ισοφάριση έστειλαν το ζευγάρι στον δεύτερο αγώνα στο Άνφιλντ, με την πρόκριση ορθάνοιχτη. Ένα συρτό φάουλ του Θόμσον που ξεγέλασε το τείχος της Λίβερπουλ και τον τερματοφύλακα Ντούντεκ, κι ένα δυνατό σουτ από τα 25 μέτρα στο παραθυράκι από τον Ουαλό Χάρτσον έδωσαν στη Σέλτικ μία σημαντική πρόκριση και μια νύχτα που θα μνημονευόταν για χρόνια.
Τέσσερα χρόνια αργότερα, τη χρονιά 2006/07, η Σέλτικ καταφέρνει να είναι μία εκ των 32 ομάδων των ομίλων του Τσάμπιονς Λιγκ και κληρώνεται σε όμιλο με Μπενφίκα, Κοπεγχάγη και… Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ. Το σύνολο του Φέργκιουσον περνούσε ίσως την καλύτερη περίοδο της θητείας του κι ήταν έτοιμο να αντιμετωπίσει τους γείτονες από τον Βορρά.
Τρία χρόνια πριν, ξανά στους ομίλους του Τσάμπιονς Λιγκ, είχε κερδίσει δύο φορές την Ρέιντζερς με 0-1 και 3-0. Ο αγώνας της πρώτης αγωνιστικής αγωνιστικής στο Ολντ Τράφορντ αποδεικνύεται instant classic: από 0-1 σε 2-1, σε 2-2 με απευθείας φάουλ του Νακαμούρα, σε 3-2. Κι όλα αυτά, από το 21’ μέχρι το 47’!
Στη ρεβάνς της πέμπτης αγωνιστικής η Σέλτικ πάλευε να φτάσει τη Γιουνάιτεντ, ενώ η ίδια θα ήθελε να κλειδώσει την πρώτη θέση. Ο αγώνας ήταν πιο κλειστός από τον πρώτο, κρίθηκε όμως από μια καρμπόν φάση: ένα απευθείας φάουλ του Νακαμούρα στο 81ο λεπτό, όταν όλοι ξεκινούσαν να αποδέχονται την ιδέα της ισοπαλίας. Οι Σκωτσέζοι έφτασαν στους εννιά βαθμούς τους «Κόκκινους Διαβόλους», αλλά μία ήττα στη Δανία την τελευταία αγωνιστική τους άφησε στη δεύτερη θέση.
Στα πιο μοντέρνα χρόνια η παράδοση πάει κατά της Σκωτίας. Στο Τσάμπιονς Λιγκ του 2009/10, η Άρσεναλ αφήνει εκτός ομίλων την Σέλτικ με συνολικό σκορ 5-1 (και μια μάλλον… ταπεινή προσέλευση στη Γλασκώβη με 58,000 κόσμο), στους ομίλους της επόμενης χρονιάς η Ρέιντζερς παίρνει μόνο έναν πόντο από τους δύο αγώνες με την Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ και το 2017 η Σέλτικ πάλι σπάει ελαφρώς το ρόδι και εξαναγκάζει τη Μάντσεστερ Σίτι του Πεπ Γκουαρντιόλα σε δύο ισοπαλίες με 3-3 και 1-1.
Στο Γιουρόπα, το 2012 η Τότεναμ κερδίζει στα πλέι-οφ με 0-5 τη Χαρτς και δεν προσπαθεί καν στη ρεβάνς του Λονδίνου. Την επόμενη χρονιά η Λίβερπουλ τα βρίσκει πιο σκούρα με την ίδια ομάδα, όμως την περνάει κι αυτή με 2-1. Το 2018 η Μπέρνλι συμμετέχει για πρώτη φορά σε διοργάνωση της UEFA μετά το 1961 και για την πρώτη της αντίπαλο ανεβαίνει στο Αμπερντίν να αντιμετωπίσει την ομώνυμη ομάδα, την οποία θα αποκλείσει στην παράταση μετά από δύο πανομοιότυπους ισόπαλους (1-1) αγώνες.
Συνολικά, σε Κύπελλο Πρωταθλητριών/Τσάμπιονς Λιγκ, Κύπελλο UEFA/Γιουρόπα Λιγκ και Κύπελλο Κυπελλούχων, έχουν πραγματοποιηθεί 50 αγώνες μεταξύ ομάδων από Αγγλία και Σκωτία. Οι Άγγλοι μετράνε 19 νίκες, οι Σκωτσέζοι 13 και 18 παιχνίδια έληξαν ισόπαλα. Σε όλα αυτά δεν προσμετρώνται ούτε λαμβάνονται υπόψιν τα Κύπελλα Εκθέσεων και Κύπελλο TEXACO, αφού ήταν διοργανώσεις που δεν τις οργάνωνε η UEFA.
Θαρρούμε πως οι αγώνες όπου παίζονται περισσότερα από τρεις βαθμούς ή μία πρόκριση, αξίζουν και μία προσοχή παραπάνω από το φίλαθλο κοινό. Η Λίβερπουλ πλασάρεται από τις στοιχηματικές εταιρείες με πιθανότητες νίκης γύρω στο 85%, όμως πιστεύουμε πως η Ρέιντζερς θα το παλέψει όσο γίνεται. Υπάρχει η υπόθεση και μίας ανεξαρτησίας στη μέση…
Διαβάστε επίσης για την θητεία του «Φέργκι» μακρυά από συλλόγους: Ο Σερ Άλεξ Φέργκιουσον ομοσπονδιακός προπονητής;
