Από τα ψεύτικα 9αρια, τους ελεύθερους οργανωτές και την ασφυκτική πίεση ψηλά, στο «νεοφερμένο» σύστημα με τους τρεις αμυντικούς. Αυτές είναι οι προπονητικές επιλογές που κυριαρχούν φέτος στο Νησί.
Το φετινό μενού της Premier League έχει από όλα. Λίγο από την κλασική πίεση του Αγγλικού πρωταθλήματος, λίγο από την σκληράδα που εδώ και χρόνια είναι το σήμα κατατεθέν και βεβαίως όλα αυτά σε συνδυασμό με την ποιότητα που μπορεί να καυχιέται πως έχει το συγκεκριμένο πρωτάθλημα. Και όταν βεβαίως μιλάμε για το κορυφαίο πρωτάθλημα του κόσμου, αναφερόμαστε πάντα στην Premier League.
Οι Άγγλοι αυτοί κάθε αυτοί δεν ήταν ποτέ φαν τις τακτικής αν και ιστορικά ήταν εκείνοι που έβαλαν τις βάσεις για αυτό που σήμερα ονομάζουμε ποδόσφαιρο τακτικής προσέγγισης. Εμπνευστές και δημιουργοί των περισσότερων ποδοσφαιρικών συστημάτων με αποκορύφωμα το 4-4-2 του Sir Alf Ramsey. Ο Ramsey ήταν ο πρώτος που εισήγαγε την καινοτομία που αργότερα έμελλε να κυριεύσει ολόκληρο το ποδόσφαιρο. Ήταν αυτός που την εφηύρε στα 9 χρόνια που έμεινε στον πάγκο της εθνικής Αγγλίας (1963-1974). Η κληρονομιά του πέρασε στον Bill Shankly της Liverpool ο οποίος το τελειοποίησε ανεβάζοντας τους «κόκκινους » στην κορυφή της Ευρώπης. Όπως το 4-4-2 εφευρέθηκε κυρίως με βάση τις ανάγκες του ποδοσφαίρου της δεκαετίας του ’70 στη συνέχεια εξελίχθηκε και προσέδωσε στους προπονητές το πλεονέκτημα του τεχνητού οφσάιντ. Πάλι Αγγλική καινοτομία. Το τεχνητό οφσάιντ προέρχεται από το 4-4-2 και την ταυτόχρονη άνοδο των 4αρων αμυντικών έτσι ώστε να μείνουν ακάλυπτοι οι αντίπαλοι επιθετικοί.
Αν πάμε όμως ακόμα πιο πίσω στις απαρχές των τακτικών στο ποδόσφαιρο θα δούμε πως πάλι ήταν οι Άγγλοι που καινοτόμησαν. Ο «πατέρας» των συστημάτων, Herbert Chapman ήταν αυτός που στην ουσία άλλαξε το ποδόσφαιρο προσδίδοντάς του αυτό που σήμερα ονομάζουμε «formation». Ο Chapman λοιπόν εμπνευστής του WM γνωστό και ως 2-3-3-2 ήταν αυτός που ουσιαστικά εισήγαγε το σύστημα στο ποδόσφαιρο, κατακτώντας με την Huddersfield Town τρεις συνεχόμενους τίτλους την δεκαετία του 1920 και αργότερα με την Arsenal 5 πρωταθλήματα σε 8 χρόνια. Την γνωστή και ως «ομάδα μοντέλο» (1925-1934).
Ωραία όμως η ιστορία αλλά πάμε να δούμε τι έχει πέραση φέτος στην Premier League και τι καινοτομίες έχει φέρει στο πρωτάθλημα η έλευση νέων προπονητών.
Όπως είπαμε φέτος έχουμε λίγο από όλα. Έχουμε την τριάδα της άμυνας που εφαρμόζει η Chelsea, το ασφυκτικό pressing της Tottenham, το ελεύθερο παιχνίδι του Ozil της Arsenal και το νέο ρόλο του ψεύτικου εννιαριού που έδωσε ο Klopp στον Roberto Firmino.
Ωραία ακούγονται, πάμε όμως να τα δούμε και αναλυτικά:
Πίεση
Πριν μερικά χρόνια η κατοχή ήταν το πιο σημαντικό πράγμα στο ποδόσφαιρο. Από τότε έχει μεταφερθεί η προσοχή από την κατοχή στην πίεση που ασκούν οι ποδοσφαιριστές. Η Southampton και η Tottenham του Pochettino πίεζαν και πιέζουν τον αντίπαλο αρκετά ψηλά έτσι ώστε να ανακτηθεί η μπάλα γρήγορα, αλλά και ο Klopp λέει στους παίχτες του να πιέζουν συνέχεια στο μισό γήπεδο έτσι ώστε να μην χάνεται εύκολα η μπάλα. Βεβαίως και ο Guardiola δίνει έμφαση στο να να πιέζει τον αντίπαλο πρεσάροντας με τους επιθετικούς.
Η αλήθεια είναι πως όταν τα παιχνίδια έχουν αυτήν την επιθετική προσέγγιση είναι πολύ ωραία στο μάτι. Η νίκη της Tottenham με 2-0 επί της City στιγματίστηκε από την προσπάθεια του Pochettino να πιέσει ψηλά τον αντίπαλο και τα κατάφερε περίφημα. Αλλά και το ισόπαλο 1-1 με την Arsenal την προηγούμενη αγωνιστική έδειξε πως οι δύο ομάδες προσπάθησαν περισσότερο να διασπάσουν την πίεση ο ένας του άλλου, παρά να προσπαθήσουν με συνδυασμούς και πάσες να φτάσουν στην επίτευξη ενός τέρματος.
Παιχνίδια που βασίζονται στην πίεση του αντιπάλου εκμεταλεύοντας την ποιότητα της ομάδας μπορεί να είναι συναρπαστικά, αλλά εμπεριέχουν τον κίνδυνο να γίνουν συχνά προβλέψιμα.
Ψεύτικα εννιάρια
Το εκπληκτικό ξεκίνημα των Liverpool και Arsenal οφείλεται κατά πολλούς στην εδραίωση του ψεύτικου εννιαριού στο σύστημά τους.
Ο Roberto Firmino πριν δύο χρόνια έφτανε στο Merseyside από την Hoffenheim ως μεσοεπιθετικός με κύριο σκοπό την τροφοδότηση των Benteke και Sturridge. Η πώληση όμως του Benteke και η αβεβαιότητα του Sturridge, ανάγκασε τον Klopp να εδραιώσει τον Βραζιλιάνο ως ένα κανονικό (ψεύτικο) εννιάρι. Και ο Γερμανός δεν βγήκε χαμένος. Ο Firmino κόλλησε εκπληκτικά εκεί, είναι πιο δυνατός, πιο ομαδικός και εξαιρετικός στο να πιέζει τους αντίπαλους ψηλά χωρίς ταυτόχρονα να χάνει από άποψη σκοραρίσματος.
Περίπου την ίδια δουλειά κάνει και η Arsenal του Wenger με την μόνη διαφορά πως αντί για τον Firmino έχει τον Alexis Sanchez. Μέχρι και πέρυσι ο Χιλιανός χρησιμοποιούνταν κυρίως στις άκρες (αριστερή πλευρά) χάνοντας την εκρηκτικότητά του. Φέτος όμως έχει αλλάξει θέση και φαίνεται πως του ταιριάζει απόλυτα. Έχει καπαρώσει την θέση του βασικού αφήνοντας έξω τον Giroud και δείχνει πως η Arsenal έχει βρει αυτό που της έλειπε τόσο καιρό από την επίθεση, την ελαστικότητα και την ταχύτητα.
Άμυνα με 3 στόπερ
Το ακολουθεί μαεστρικά ο Conte στην Chelsea, όπως βεβαίως το ακολουθούσε και στην Juventus ακολουθώντας το πρότυπο της εθνικής Ιταλίας. Ήταν λογικό όταν είδε πως η ομάδα του και η ιδιοσυγκρασία του δεν σήκωναν το 4-1-4-1 άλλαξε αμέσως το σύστημά του και έβαλε 3 στόπερ στην άμυνα. Στην πραγματικότητα το είχε δοκιμάσει στην εμφατική ήττα με 3-0 από την Arsenal στο Emirates. Όπως επίσης είχε δοκιμάσει και το 3-4-3 και αυτό με αποτυχία. Τώρα με το 3-4-3 έχει 16 γκολ χωρίς απάντηση σε 5 παιχνίδια!
Τώρα όμως με την αλλαγή των 3ων στόπερ ο Hazard είναι απαλλαγμένος από τα αμυντικά του καθήκοντα, ο David Luiz επιχειρεί περισσότερες διεισδύσεις και ο Marcos Alonso πάει να βγει ως μεταγραφή της χρονιάς εκτελώντας εξαιρετικά τα καθήκοντά του ως μπακ-χαφ.
Αυτό όπως είναι φυσικό προκαλεί και άλλες ομάδες να μιμηθούν το σύστημα του Conte. Ήδη ο Koeman στην Everton το δοκίμασε στο Stamford Bridge (παρόλο που δεν του βγήκε), αλλά και η Tottenham την αμέσως επόμενη μέρα έβαλε 3 στόπερ στο παιχνίδι με την Arsenal (1-1). Το ίδιο και η Man. City του Pep που μερικές φορές γυρίζει το σύστημά του σε 3-4-3.
Περιορισμός του ελεύθερου ρόλου
Τέλος το Αγγλικό πρωτάθλημα φέτος έγινε πιο δομημένο τακτικά και πιο σφικτό αμυντικά και αυτό λόγω των νέων προπονητών που μπήκαν στην λίγκα έχοντας αμυντικές φιλοσοφίες.
Το μεγαλύτερο θύμα είναι ξεκάθαρα ο Cesc Fabregas, ένας από τους πιο καλούς δημιουργούς πριν από δύο σεζόν έβγαζε μάτια αλλά φέτος δεν μπορεί α βρει τους χώρους που θέλει για να αναδειχτεί. Η τακτική προσέγγιση της ομάδας του δεν του αφήνει το περιθώριο να κάνει αυτό που μπορεί και να βρει ελεύθερους χώρους με τον Conte να τον έχει χρησιμοποιήσει μόλις μία φορά φέτος.
Από την άλλη De Bruyne και David Silva έχουν αλλάξει θέσεις πηγαίνοντας πιο μπροστά προωθώντας την εκτελεστική τους δεινότητα και την εκτελεστική τους ικανότητα. Αλλά και ο Lallana τα πάει εξαιρετικά στη Liverpool έχοντας έναν πιο δομημένο και πιο συγκεκριμένο ρόλο στο ρόστερ του Klopp. Ο μόνος που μπορεί να θεωρηθεί εξαίρεση στον κανόνα είναι o Mesut Ozil που παίζει ως ελεύθερο 10αρι εκμεταλλευόμενος πλήρως τις ικανότητές του.
