Η «διοργανώτρια» Μεγάλη Βρετανία κατέβασε μία πειραματική ποδοσφαιρική ομάδα στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λονδίνου, που απέτυχε παταγωδώς.
Η λίστα των αθλημάτων που συμμετέχουν στους Ολυμπιακούς Αγώνες δεν είναι σταθερή, τουναντίον ελέγχεται και προσαρμόζεται συνεχώς. Δεν είναι ασυνήθιστο κάποια αθλήματα που προέρχονται από την οικοδέσποινα χώρα να προστίθενται τιμητικά στην λίστα, όπως το flag football (μία ηπιότερη μορφή του αμερικανικού ποδοσφαίρου, χωρίς επαφές) στους επερχόμενους Ολυμπιακούς του Λος Άντζελες. Παρότι το ποδόσφαιρο δεν χρειαζόταν να περιμένει το 2012 για να ενταχθεί, θεωρήθηκε απαραίτητο η Μεγάλη Βρετανία να κατεβάσει ομάδα στο ίδιο του το άθλημα. Για πρώτη φορά μετά από 52 χρόνια.
Καθότι η Αγγλία, όπως και οι Σκωτία, Ουαλία και Βόρεια Ιρλανδία, δεν είναι ανεξάρτητα κράτη, αλλά συνιστώσα μέλη του Ηνωμένου Βασιλείου, κι άρα δεν διαθέτουν ξεχωριστές Ολυμπιακές Επιτροπές, δεν έχουν αγωνιστεί ποτέ στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Η ποδοσφαιρική ιστορία του έθνους με τους αγώνες-σύμβολο του αθλητισμού είναι σχετικά ισχνή και μέχρι και τη διοργάνωση του 2012 περιοριζόταν αποκλειστικά σε χρόνια πριν την κατάκτηση του Παγκοσμίου Κυπέλλου από την Αγγλία το 1966.
Η Μεγάλη Βρετανία κέρδισε τρία από τα τέσσερα διαθέσιμα χρυσά μετάλλια, απ’ όταν το άθλημα έγινε Ολυμπιακό (1900, 1908, 1912), ακολούθησαν όμως χειρότερες επιδόσεις μακριά από το βάθρο των μεταλλίων. Ο αποκλεισμός στη φάση των ομίλων των Ολυμπιακών της Ρώμης του 1960 ήταν ένα μάλλον απογοητευτικό «κύκνειο άσμα» για τους πατέρες του αθλήματος στον θεσμό – ακολούθησαν τρεις διοργανώσεις όπου οι Βρετανοί απέτυχαν να προκριθούν, πριν εγκαταλειφθεί η προσπάθεια εντελώς.
Η αναβίωση αυτής της ξεχασμένης πτυχής του ποδοσφαίρου δεν επρόκειτο να φανεί εύκολο να αναστηθεί. Η πολυπλοκότητα των ιστορικών και κοινωνικών σχέσεων, λιγότερο ή περισσότερο γνωστών, που επικρατεί ανάμεσα στις τέσσερις «χώρες» του Ηνωμένου Βασιλείου φρόντισε να βάλει εξαρχής εμπόδια στα πλάνα της Βρετανικής Ολυμπιακής Επιτροπής: οι σύνδεσμοι φιλάθλων και των τεσσάρων εθνών σύντομα εξέδωσαν ανακοίνωση εκφράζοντας την διαφωνία τους σε αυτό το «πολιτικό κόλπο», επικαλούμενοι λόγους υπερηφάνειας στις εκάστοτε ομάδες τους, καθώς και την κόντρα μεταξύ αυτών, την προστασία του ειδικού μοντέλου του Ηνωμένου Βασιλείου με τις τέσσερις ποδοσφαιρικές ομοσπονδίες, αλλά και την παντελή έλλειψη ενδιαφέροντος που διαχρονικά υπάρχει για το τουρνουά των Ολυμπιακών Αγώνων. Την ίδια στιγμή, δημοσκόπηση της Βρετανικής Ολυμπιακής Επιτροπής υποστήριζε πως η πλειοψηφία των Σκωτσέζων είναι υπέρ της δημιουργίας μίας τέτοιας ομάδας.
Το θέμα είχε πλέον αναχθεί σε συζήτηση της επικαιρότητας κι ο καθένας είχε τη δική του άποψη: ο Πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου, Γκόρντον Μπράουν, υποστήριξε ανοιχτά την ιδέα, για να έρθει ο Πρώτος Υπουργός της Σκωτίας, Άλεξ Σάλμοντ, για να του απαντήσει πως πρέπει πραγματικά να μην έχει ιδέα από Σκωτία για να ταχθεί υπέρ της δημιουργίας ενός τέτοιου «εκτρώματος». Η προφορική διαβεβαίωση του Προέδρου της FIFA, Σεπ Μπλάτερ, πως η ανεξαρτησία των ποδοσφαιρικών ομοσπονδιών δεν επρόκειτο να κλονιστεί, δεν άλλαξε τη γνώμη ούτε του κόσμου, ούτε των ομοσπονδιών, οι οποίες έτσι κι αλλιώς άκουγαν αντιφατικές δηλώσεις από αρκετές φωνές με βήμα.
Με το πέρασμα του χρόνου, η λύση που βρέθηκε φαντάζει ίσως αναπόφευκτη, αλλά ταυτόχρονα καταφέρνει να χαλάσει όλη την ουσία της προσπάθειας: οι ομοσπονδίες της Σκωτίας, της Ουαλίας και της Βόρειας Ιρλανδίας δέχτηκαν να υπάρξει η ομάδα, εφόσον καλούνταν παίκτες μόνο από την Αγγλία. Η Βρετανική Ολυμπιακή Επιτροπή δεν χάρηκε με τις εξελίξεις και παρότι ήταν ξεκάθαρο πως οι ομοσπονδίες δεν είχαν νομικό στήριγμα για να απαγορεύσουν τους παίκτες τους από το να συμμετάσχουν, η συμφωνία τηρήθηκε. Σχεδόν.
Ο θρύλος της Νότιγχαμ Φόρεστ, Στιούαρτ Πιρς, ανέλαβε, ίσως λίγο απρόθυμα, τον ρόλο του προπονητή και ξεκίνησε τη δύσκολη διαδικασία να επανδρώσει το ρόστερ της Μεγάλης Βρετανίας για τη διοργάνωση. Οι παίκτες που θα ταξίδευαν στα γήπεδα της Πολωνίας και της Ουκρανίας για το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα του 2012 αποκλείστηκαν κατευθείαν από τη διαλογή για λόγους ξεκούρασης, όπως αποκλείστηκαν κι οι περισσότεροι Άγγλοι ποδοσφαιριστές άνω των 23.
Η αρχική λίστα περιελάμβανε 191 ποδοσφαιριστές, που θα μπορούσαν να αποτελέσουν μέρος του ρόστερ. Εξ αυτών, οι 184 απάντησαν θετικά. Όταν πια έμειναν ένας στους δέκα από αυτούς για την τελική 18δα, πέντε πρόθυμοι Ουαλοί παίκτες φρόντισαν να μην κατέβει στη διοργάνωση μια κεκαλυμμένη εθνική Αγγλίας. Οι Νιλ Τέιλορ, Τζο Άλεν, Κρεγκ Μπέλαμι, Ράιαν Γκιγκς και Άαρον Ράμσεϊ ήταν ίσως τα μεγαλύτερα ονόματα της αποστολής, ενώ από τους Άγγλους ξεχώριζε ο 22χρονος Ντάνιελ Στάριτζ, με τους υπόλοιπους παίκτες να είναι δεύτερης διαλογής.
Το σύνολο του… Φράνκενσταϊν τοποθετήθηκε αυτόματα στον πρώτο όμιλο της διοργάνωσης, όπως συνηθίζεται με τις οικοδέσποινες χώρες. Οι αντίπαλοί της ήταν μία θεωρητικά βατή τριάδα, αποτελούμενη από τη Σενεγάλη, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και την Ουρουγουάη. Οι φιλικές ήττες στους αγώνες προετοιμασίας με 1-0 από το Μεξικό και με 2-0 από τη Βραζιλία των Νεϊμάρ, Τιάγκο Σίλβα και Λούκας Μόουρα δεν έδειξαν θετικό πρόσημο.
Μία μέρα πριν την τελετή έναρξης της διοργάνωσης, όπου θα βλέπαμε τον Ντέιβιντ Μπέκαμ να ταξιδεύει στον Τάμεση με ταχύπλοο πριν παραδώσει την Ολυμπιακή Φλόγα, το σύνολο του Πιρς ντύθηκε με την ομολογουμένως περίεργη εμφάνιση που επιλέχθηκε για το τουρνουά και βγήκε στο χορτάρι του Ολντ Τράφορντ να αντιμετωπίσει τη Σενεγάλη. Το βολέ του Μπέλαμι έδωσε μεν το προβάδισμα στη Μεγάλη Βρετανία στο 20ο λεπτό, όμως δεν έδωσε την πολυπόθητη νίκη, με τον Μούσα Κονατέ να εκμεταλλεύεται μια μπαλιά στην πλάτη της άμυνας για να ισοφαρίσει λίγο πριν το τέλος. Ο πρώτος Ολυμπιακός αγώνας δεν έφερε ικανοποίηση, ούτε πρόσφερε ιδιαίτερο θέαμα. Πέραν της φάσης του γκολ, το κοινό στεκόταν εξαιρετικά ήσυχο, χωρίς τη ζωηράδα που υπάρχει στους αγώνες των εκάστοτε εθνών του Ηνωμένου Βασιλείου.
Η λόμπα του Στάριτζ που σφράγισε τη νίκη με 3-1 ενάντια στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα άφησε μια θετική επίγευση σε ένα ακόμη μέτριο αγώνα, όπου οι 85.000 φίλαθλοι στο Γουέμπλεϊ είδαν την Βρετανία να ισοφαρίζεται από το έθνος της ερήμου μετά από αδράνεια της άμυνας, που άφησε τον αντίπαλο επιθετικό να βγει αντιμέτωπος με τον Τζακ Μπάτλαντ στο τέρμα. Τρεις μέρες μετά, ο Στάριτζ σκόραρε και ενάντια στην ομάδα του μέλλοντα συμπαίκτη του στη Λίβερπουλ, Λουίς Σουάρες. Η επαφή του από τη μικρή περιοχή ήταν η μοναδική φορά που η μπάλα κατέληξε στα δίχτυα στο παιχνίδι, εξασφαλίζοντας για τη Μεγάλη Βρετανία την 1η θέση στον όμιλο με επτά βαθμούς.
Στον προημιτελικό ενάντια στη Νότιο Κορέα βρέθηκε για πρώτη φορά πίσω στο σκορ, χάρη στο εκτός περιοχής βολέ του Τζι Ντονγκ-Γουόν. Παρότι ο Ράμσεϊ σύντομα ισοφάρισε με πέναλτι, η Μεγάλη Βρετανία διατήρησε δευτερεύοντα ρόλο στο παιχνίδι. Μετά το 90λεπτο και την παράταση, που δεν κατάφεραν να αλλάξουν το σκορ, ο Στάριτζ ήταν αυτήν τη φορά ο μοιραίος. Μετά από οκτώ αλλεπάλληλες επιτυχημένες εκτελέσεις πέναλτι και το σκορ στο 4-4, ο Άγγλος φορ είδε το δικό του πέναλτι να αποκρούεται. Αμέσως μετά, ο Κι Σουνγκ-Γουένγκ σκόραρε κι έστειλε τη Νότια Κορέα στα ημιτελικά, όπου με τη σειρά της θα αποκλειόταν από τη Βραζιλία. Το «ταξίδι» της Μεγάλης Βρετανίας στη διοργάνωση έληξε άδοξα, μακριά από το βάθρο των μεταλλίων.
Κάνοντας τη σούμα, το αποτέλεσμα δεν προκαλεί ιδιαίτερες εκπλήξεις. Η ως επί το πλείστον Κ-23 ομάδα δεν είχε καμία συνοχή, είχε ελάχιστη εμπειρία στις τάξεις της και ταυτόχρονα μια ολόκληρη χρονιά πίσω της. Το ποδόσφαιρο που έπαιζε ήταν μάλλον αδιάφορο και χωρίς προσωπικότητα, ενώ δεν υπήρξε έστω κάποια μεγάλη στιγμή που να ξεχώρισε. Ο αποκλεισμός στα προημιτελικά, από ομάδα θεωρητικά κατώτερη, ήταν προβλεπόμενος και μάλλον θύμισε αρκετά την εθνική Αγγλίας. Αν θέλετε στην προ-Σάουθγκεϊτ εποχή.
Το σύνολο του Πιρς απέτυχε και σε μια άλλη, άχαρη αποστολή που είχε. Η ίδια η παρουσία της εθνικής αυτής στο γήπεδο ήταν επίτευγμα, το οποίο έπρεπε να δικαιολογηθεί στον κόσμο, αν ήθελε να έχει και συνέχεια. Το αποτέλεσμα δεν κατάφερε να πείσει πολλούς και η φανέλα με τις μαύρες, γκρίζες και μπλε αποχρώσεις έμεινε στο συρτάρι στις επόμενες Ολυμπιάδες. Η Βρετανική Ολυμπιακή Επιτροπή έκανε μεν προσπάθειες να κατέβει Βρετανική ομάδα στο Ρίο, το Τόκιο και το Παρίσι, όμως η πρόοδος στο θέμα έμεινε στις δηλώσεις, χωρίς ουσιαστικές κινήσεις μπροστά.
Το ίδιο δεν μπορεί να ειπωθεί και για το γυναικείο παράρτημα. Η γυναικεία ομάδα κατέβηκε για πρώτη φορά το 2012, έχοντας σχεδόν αποκλειστικά αγγλικό ρόστερ, έφτασε κι αυτή μέχρι τα προημιτελικά. Οι τέσσερις χώρες δεν κατάφεραν να συμφωνήσουν το 2016 για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Ρίο, όμως κατέβασαν ομάδα για τις επόμενες δύο Ολυμπιάδες. Στην Ιαπωνία έφτασαν μέχρι τα προημιτελικά ξανά, ενώ φέτος έμειναν δυστυχώς στα προκριματικά.
Τα μεγαλύτερα εμπόδια για την «εθνική» Μεγάλης Βρετανίας φαίνεται να είναι τα πολιτικά παιχνίδια και η έλλειψη ενότητας των τεσσάρων κομματιών της. Η Αγγλία εκλαμβάνεται ως ο «αρχηγός» και οι άλλοι τρεις παίκτες της απολαμβάνουν την ποδοσφαιρική τους ανεξαρτησία και δεν νιώθουν καμία ανάγκη να ενωθούν με την χώρα από την οποία αρκετοί θα προτιμούσαν να ανεξαρτητοποιηθούν. Τέσσερις από τους πέντε Ουαλούς της αποστολής του 2012 επικρίθηκαν, καθώς αρνήθηκαν να τραγουδήσουν τον ύμνο, «God Save the Queen».
Πόσο μεγαλύτερες τριβές θα μπορούσαν να είχαν προκληθεί σε μια ομάδα που θα είχε και Σκωτσέζους και Ουαλούς; Κι εν τέλει, χρειάζονται οι Ολυμπιακοί Αγώνες την ποδοσφαιρική Μεγάλη Βρετανία; Η απάντηση φαίνεται πως κραυγάζει ένα μεγάλο «όχι»!
