Μετά από 70 συνεχόμενα χρόνια παρουσίας στην κορυφαία κατηγορία της χώρας, η Έβερτον των μυρίων προβλημάτων, έχει γίνει φαβορί για υποβιβασμό.
Δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι για τα επίπεδα αισιοδοξίας που κατέκλυσαν τους φιλάθλους της Έβερτον, καθώς έφταναν στο Γκούντισον Παρκ για την 1η αγωνιστική ενάντια στην Μπράιτον (άλλωστε, τη φήμη της υπέρμετρης αισιοδοξίας την έχουν οι συμπολίτες της), όμως μάλλον δεν ήταν υψηλά. Όταν ο Αντιγκρά έκανε το 0-3 για τους «Γλάρους» προς το τέλος του αγώνα, πολλοί φίλαθλοι φάνηκαν στη ζωντανή μετάδοση να σηκώνονται και να αποχωρούν απογοητευμένοι. Οι πιστοί Εβερτόνιανς φαίνεται να είναι προετοιμασμένοι για μία ακόμη εξαιρετικά δύσκολη χρονιά, με το έξτρα συναισθηματικό βάρος της αλλαγής έδρας.
Το πρότζεκτ της Έβερτον δεν προετοίμαζε για τέτοιες «φουρτούνες» τους οπαδούς του συλλόγου με τις περισσότερες σεζόν στην κορυφαία κατηγορία. Η έλευση του Βρετανο-Ιρανού μεγαλομέτοχου Φαρχάντ Μοσίρι στις αρχές του 2016 ακολουθήθηκε ένα ρεκόρ μεταγραφικών εξόδων για τουλάχιστον δύο σερί χρονιές, με την αγωνιστική αναβάθμιση να είναι υπαρκτή μεν, δυσανάλογη των προσδοκιών δε. Τα 74 εκατομμύρια λίρες που πλήρωσε για μεταγραφές ο σύλλογος την σεζόν 2016/17 μετουσιώθηκαν στην 7η θέση και την έξοδο στο Γιουρόπα Λιγκ, όπου την επόμενη χρονιά αποκλείστηκαν από τους ομίλους, χάνοντας από την Αταλάντα και τη Λυών.
Εντός συνόρων, με πολλές αλλαγές στο ρόστερ (160 εκατομμύρια σε έσοδα, 110 εκατομμύρια σε έξοδα) υποχώρησε μία θέση σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά, όπου και έμεινε και για τη σεζόν 2018/19, μετά από αφίξεις αξίας ακόμη 70 εκατομμυρίων. Εκεί λοιπόν, κάπου στην αρχή της πανδημίας, η Έβερτον συνέχιζε να ξοδεύει αβέρτα, αλλά να μην κάνει το βήμα παραπάνω. Κατηφόρισε στη 12η θέση, σε καμία από τις αναφερόμενες σεζόν δεν έφτασε πέρα από τον 4ο Γύρο του FA Cup, ενώ «ταβάνι» της ήταν τα προημιτελικά του Λιγκ Καπ. Τα ρίσκα μαζεύονταν, και σύντομα η ομάδα θα πλήρωνε το τίμημα με πορείες στην αντίπερα όχθη της βαθμολογίας, από αυτήν που τόσα χρόνια προσπαθούσε να φτάσει.
Η σεζόν που ολοκληρώθηκε τον πρόσφατο Μάιο, έφερε στο προσκήνιο πτυχές της ζωής στο Γκούντισον Παρκ που δεν ήταν ευρέως γνωστές εκτός των κύκλων της ομάδας. Η Έβερτον, που πλέον συνήθισε από ανάγκη να πουλάει περισσότερο απ’ όσο αγοράζει, ήταν βελτιωμένη στο χορτάρι και μάζεψε συνολικά 46 βαθμούς, όμως στη βαθμολογία της αποδίδονται μόνοι οι 40, εξαιτίας της μεγαλύτερης ποινής βαθμών που έχει επιβληθεί ποτέ στην Πρέμιερ Λιγκ.
Στις 17 Νοεμβρίου 2023 επιβλήθηκε στον σύλλογο αρχική ποινή αφαίρεση δέκα βαθμών, που αργότερα μειώθηκε σε έξι, από ανεξάρτητη επιτροπή για παραβίαση των κανόνων για τα κέρδη και τη βιωσιμότητα. Τα νέα αυτά αναζωπύρωσαν την μεγάλη κουβέντα γύρω από τα έξοδα των συλλόγων, την οικονομική τους διαχείριση, τη χρησιμότητα των ποινών αφαίρεσης βαθμών, αλλά και το κατά πόσο όλες οι ομάδες αντιμετωπίζονται ισάξια από τον νόμο. Ευθείες αναφορές έγιναν στις κατηγορίες που εδώ και πολύ καιρό πια αντιμετωπίζει η Μάντσεστερ Σίτι, χωρίς όμως να έχει πληρώσει καθόλου συνέπειες.
Η αλήθεια είναι πως σύμφωνα με τα ρεπορτάζ που βγήκαν στη δημοσιότητα, η Έβερτον τα είχε πραγματικά κάνει μαντάρα. Στο διάστημα 2018 με 2021 έκλεισε τα βιβλία της με χασούρα περί το μισό δισεκατομμύριο (!), τη στιγμή που για περιόδους τριετίας η Πρέμιερ Λιγκ επιτρέπει μέχρι (μέιον) 105 εκατομμύρια. Σε αντίθεση όμως με τη Μάντσεστερ Σίτι, τα «Ζαχαρωτά» δεν έφτασαν καν κοντά στην κατάκτηση οποιουδήποτε τροπαίου, και η μοναδική τους παρουσία στην Ευρώπη, κάθε άλλο παρά αξιοσημείωτη ήταν.
Η διαχείριση του Μοσίρι και οι ύποπτες συναλλαγές του με εταιρείες του Ρώσου δισεκατομμυριούχου Αλισέρ Ουσμάνοφ έκαναν τον ιδιοκτήτη ανεπιθύμητη φιγούρα στο Γκούντισον Παρκ, δυσκολεύοντας παράλληλα τη ροή στα ταμεία μετά την εισβολή στην Ουκρανία και τις κυρώσεις που επιβλήθηκαν από τη Δύση προς τη Ρωσία. Ήδη από τη σεζόν 2021/22, η Έβερτον έλαβε στα ταμεία της περισσότερα χρήματα από μεταγραφές απ’ όσα έβγαλε. Φέτος, χρειάστηκε να παραχωρήσει τον Αμαντού Ονανά στην Άστον Βίλα για 50 εκατομμύρια λίρες, τον Λιούις Ντόμπιν στην ίδια ομάδα για δέκα και τον Μπεν Γκόντφρεϊ στην Αταλάντα για άλλα τόσα.
Τα προβλήματα δεν έχουν υπάρξει μόνο οικονομικά. Από την αρχή της σεζόν 2018/19, πέντε διαφορετικοί προπονητές πέρασαν από τον πάγκο των «Ζαχαρωτών». Ο Μάρκο Σίλβα άντεξε στον πάγκο ενάμιση χρόνο κι απομακρύνθηκε μετά από μια ταπεινωτική ήττα με 5-2 στο τοπικό ντέρμπι με τη Λίβερπουλ, για να αναλάβει τη θέση δύο βδομάδες αργότερα ο πρωταθλητής Ευρώπης, Κάρλο Αντσελότι. Η μοίρα του Ιταλού δεν θα ήταν ιδιαίτερα διαφορετική στο Μέρσεϊσαϊντ. Αφού έβγαλε την Έβερτον 12η στη μισή πρώτη του χρονιά, το κακό τελείωμα την επόμενη άφησε την ομάδα 10η και εκτός Ευρώπης, αφού πρώτα είχε δώσει περί τα 20 εκατομμύρια για καθένα εκ των Άλαν της Νάπολι, τον Ντουκουρέ και τον Γκόντφρεϊ, μαζί και με τον Χάμες Ροντρίγκεζ ως ελεύθερο!
Η αρχή ήταν ιδιαίτερα υποσχόμενη, με το απόλυτο εφτά νικών σε ισάριθμα παιχνίδια σε όλες τις διοργανώσεις και Πρωτοχρονιά στη 2η θέση, αλλά οι πολλές γκέλες που ακολούθησαν κατάφεραν να την αφήσουν μέχρι κι εκτός Ευρώπης. Με το πέρας της χρονιάς ο Αντσελότι, που αρχικά είχε υπογράψει συμβόλαιο 4,5 ετών, παραιτήθηκε μετά από μόλις ενάμιση και γύρισε στη Ρεάλ Μαδρίτης. Σοφή επιλογή για τον Ιταλό μίστερ, αφού όσο ο σύλλογος του Μέρσεϊσαϊντ συνέχιζε να αποσταθεροποιείται, αυτός κατακτούσε το Τσάμπιονς Λιγκ και το πρωτάθλημα στη Μαδρίτη.
Η Έβερτον επέμεινε στο μοτίβο των μεγάλων ονομάτων, προσλαμβάνοντας έναν ακόμη πρωταθλητή Ευρώπης, τον Ράφα Μπενίτεθ, σε μία κίνηση που ξίνισε τόσο τους οπαδούς της μισητής Λίβερπουλ, όσο και της ίδιας. Εξαιτίας της πλούσιας ιστορίας του στο αντίπαλο «στρατόπεδο», το κλίμα ήταν αρνητικό πριν καν υπογράψει στην ομάδα. Οπαδοί των «Ζαχαρωτών» άφησαν ένα πανό κοντά στο σπίτι του, που έγραφε: «Ξέρουμε πού μένεις. Μην υπογράψεις», συμβουλή που αγνόησε. Παρότι η σεζόν ξεκίνησε και πάλι θετικά, η εκτός έδρας ήττα με 2-1 από την Νόριτς στις 15 Ιανουαρίου 2022 την άφησε στη 16η θέση. Η δουλειά του Μπενίτεθ πια δεν έφερνε αποτέλεσμα, και ο σύλλογος, που από το τέλος Σεπτεμβρίου είχε μόλις μία νίκη, τον απέλυσε. Δύο εβδομάδες νωρίτερα, τον πάγκο ανέλαβε ο προπονητικά άπειρος Φρανκ Λάμπαρντ.
Τα πράγματα δεν διορθώθηκαν ούτε με τον θρύλο της Τσέλσι στον πάγκο, κι έπρεπε να φτάσει η σεζόν στις τελευταίες αγωνιστικές για να εξασφαλίσει η Έβερτον την συμμετοχή της και στην επόμενη Πρέμιερ Λιγκ, χάρη σε νίκες ενάντια στην Τσέλσι, τη Λέστερ και την Κρίσταλ Πάλας. Το καλοκαίρι η ομάδα έκανε πωλήσεις 112 εκατομμυρίων και παρότι επανεπένδυσε τα 68 από αυτά, οι προσδοκίες ήταν χαμηλές κι ο κίνδυνος για μπλεξίματα στον πάτο της βαθμολογία εξαιρετικά υπαρκτός. Η Έβερτον σε καμία στιγμή μέσα στη σεζόν δεν βρέθηκε πάνω από την 11η θέση, και για 13 αγωνιστικές σε διάφορα χρονικά σημεία κατοικούσε στις κόκκινες θέσεις της βαθμολογίας. Ο Λάμπαρντ είχε την τύχη του προκατόχου του και απολύθηκε κι αυτός Ιανουάριο μήνα, δύο μέρες μετά από ήττα 2-0 την Γουέστ Χαμ, με την ομάδα 19η!
Ο Σον Ντάις που χρίστηκε ως διάδοχος σίγουρα είχε να ανέβει ένα «βουνό», είχε όμως την εμπειρία στην αποφυγή υποβιβασμών από τη θητεία του στην Μπέρνλι. Η επίθεση των «Ζαχαρωτών» με 34 γκολ ήταν η χειρότερη επίδοση της Πρέμιερ Λιγκ, όμως το τελευταίο από αυτά έσωσε τη χρονιά. Ο Ντουκουρέ έπιασε ένα ευθύβολο σουτ από το ημικύκλιο της περιοχής ενάντια στην Μπόρνμουθ και έκρινε την παραμονή της Έβερτον στην κατηγορία, ωθώντας τη Λέστερ να επιστρέψει πίσω στην Τσάμπιονσιπ. Τα πλάνα των εκστασιασμένων φιλάθλων που γέμισαν τον αγωνιστικό χώρο του Γκούντισον Παρκ με τη λήξη του αγώνα μπορούν να ερμηνευτούν τόσο ως άνευ όρων αγάπη του κόσμου για τον σύλλογο, όσο και ως ένδειξη των εξαιρετικά μειωμένων προσδοκιών με τις οποίες έχει χρειαστεί να συμφιλιωθεί το μπλε μισό του Λίβερπουλ.
Η Έβερτον συνέχισε να πουλάει περισσότερο απ’ όσο αγοράζει, και όπως αναφέραμε νωρίτερα, τα προβλήματα που προκαλούσαν αυτό το φαινόμενο βγήκαν στην επιφάνεια με τον χειρότερο τρόπο, αυτόν της αφαίρεσης βαθμών. Η 15η -τελική- θέση της Έβερτον δεν την αδικεί, αφού οι έξι πόντοι που της αφαιρέθηκαν τελικά θα της έφταναν μόνο για να φτάσει την 14η Γουλβς στους 46 βαθμούς. Πάρα τα κακά σερί που έκανε και την περασμένη χρονιά, όπως τους δώδεκα αγώνες χωρίς νίκη μεταξύ Δεκεμβρίου και Μαρτίου, ο Ντάις παρέμεινε στον πάγκο.
Φτάνοντας στο σήμερα, η ξενέρα της ήττας με 0-3 από την Μπράιτον στην πρεμιέρα δεν ήταν η πρώτη της χρονιάς. Εδώ και πολλούς μήνες η αμερικανική επενδυτική εταιρεία 777 Partners, που επίσης κατέχει τη Σταντάρ Λιέγης, τη Χέρτα Βερολίνου, τη Βάσκο ντα Γκάμα και κατά μειοψηφία τη Σεβίλλη, ήταν σε συζητήσεις εξαγοράς της Έβερτον. Παρότι κι αυτή η εταιρεία έχει δείξει στοιχεία που να δικαιολογούν δυσπιστία προς το πρόσωπό της, το αίσθημα για ανάγκη αλλαγής στο Γκούντισον Παρκ είναι ισχυρό και ο κόσμος έβλεπε θετικά την επικείμενη αλλαγή. Τον Ιούνιο όμως οι διαπραγματεύσεις έλαβαν τέλος εξαιτίας χαμένων προθεσμιών από τη μεριά των Αμερικανών για τη συμμόρφωσή τους με κανόνες της Πρέμιερ Λιγκ. Η εταιρεία είχε ωστόσο λειτουργήσει σαν πιστωτής του συλλόγου, παρέχοντας του δάνειο περί των 200 εκατομμυρίων, προκειμένου να συνεχίσει να λειτουργεί.
Το δείγμα συνεχίζει να είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό. Η 2η αγωνιστική περιλάμβανε ταξίδι στο Λονδίνο, όπου το σύνολο του Ντάις έχασε με κάτω τα χέρια με 4-0 από την Τότεναμ, με πολύ κακή λειτουργία σε άμυνα και κέντρο, με ελάχιστες ευκαιρίες, αλλά και μία γκάφα του Πίκφορντ που έφερε το 2-0. Παίρνοντας το τρένο της επιστροφής στο Λίβερπουλ, οπαδοί της Έβερτον επιτέθηκαν λεκτικά στους παίκτες. «Φαντάσου μια άλλη δουλειά όπου είναι φυσιολογικό να δέχεσαι τέτοια κακοποίηση. Να τριγυρνάς σε έναν σιδηροδρομικό σταθμό και να φωνάζεις σε ανθρώπους που προσπαθούν να κάνουν ό,τι καλύτερο μπορούν…» θα έγραφε ο επιθετικός της Έβερτον, Νιλ Μοπέ, στο -πρώην- Twitter.
Ρίχνοντας λάδι στη φωτιά, το ιστορικό κάζο της Έβερτον από την Μπόρνμουθ, από 2-0 σε 2-3 από το 86’ και μετά, ήταν ένα ακόμη πλήγμα στη ψυχολογία του οργανισμού της ομάδας. Αν και στην πλειοψηφία του αγώνα ήταν αποτελεσματική, στο τέλος το σύνολο του Ντάις φαινόταν στα χαμένα. Στα μόλις 3-4 λεπτά μεταξύ του 2-2 και του 2-3, η Μπόρνμουθ κατάφερε να σημειώσει άλλες τρεις σημαντικές ευκαιρίες. Όταν πια ήρθε η κεφαλιά του Σινιστέρα για το 2-3, σαν συγχρονισμένοι, σηκώθηκαν πολλοί από τους εικονιζόμενους οπαδούς για να αποχωρήσουν θυμωμένοι και απογοητευμένοι, όπως είχαν κάνει και δύο αγωνιστικές νωρίτερα!
Η Έβερτον έχει να παλέψει σε πολλά μέτωπα. Οι βρισιές και οι φήμες δεν περιορίζονται θεματικά στο ποδόσφαιρο, αλλά αφορούν και εξωαγωνιστικά θέματα όπου ο σύλλογος πονάει, όπως το ιδιοκτησιακό. «Υπάρχει τόσος θόρυβος και ιστορίες κάθε μέρα γύρω από την Έβερτον και είναι δύσκολο. Δεν αφορούν πολύ συχνά το ποδόσφαιρο», είπε ο Ντάις μετά την ήττα από την Τότεναμ. Ήττες σαν αυτή ενάντια στην Μπόρνμουθ δείχνουν πως το πρόβλημα δεν είναι μόνο ποιοτικό, αλλά «κρύβεται» κι ένα καταρρακωμένο ηθικό που μπορεί να οδηγήσει στον απόλυτο όλεθρο κυριολεκτικά από τη μία στιγμή στην άλλη.
Τη στιγμή της συγγραφής αυτού του κειμένου, η απόδοση υποβιβασμού της Έβερτον πλασάρεται στο 2,60 και δεν φαντάζει καθόλου απίθανο το σενάριο να συνεχίσει να πέφτει αν δεν αλλάξει κάτι ριζικά στην ομάδα. Τα «Ζαχαρωτά» οφείλουν να βρουν τον τρόπο να σώσουν την κατηγορία για τέταρτη σερί χρονιά, ίσως την δυσκολότερη απ’ όλες. Σε αντίθετη περίπτωση, στη μετάβαση στο νέο γήπεδο, το Μπράμλεϊ-Μουρ Ντοκ, μπορεί να μην υπάρχουν και πολλοί λόγοι για εορτές, αφού μετά από 70 χρόνια, θα έχει έρθει η ώρα η Έβερτον να επιστρέψει στην Τσάμπιονσιπ…
