Ο Σαββατιάτικος αγώνας του Elland Road μεταξύ της Leeds και της Manchester City έληξε 1-1, σκορ «πενιχρό» αν αναλογιστεί κανείς ότι ήδη στην φετινή Premier League έχουν υπάρξει επτά αγώνες με τουλάχιστον επτά γκολ. Κι όμως, δεν είναι απίθανο στο τέλος της χρονιάς η τακτική ιδιοφυία, που ξεχείλιζε στο γήπεδο, να χαρίσει στο ματς αυτό τον τίτλο ενός από των καλύτερων της χρονιάς. Όλα ξεκίνησαν από τους πάγκους, τον μαέστρο του Ροσάριο, τον Καταλανό του «μαθητή» και την κοινή τους εμμονή με τον Ajax των 90s.
Μπορεί το πρώτο πέρασμα του Marcelo Bielsa με την Espanyol το 1998 να ήταν ιδιαιτέρως σύντομο, όταν μόλις τον Οκτώβριο ο ίδιος του έβαλε τέλος για χάρη της Εθνικής Αργεντινής, όμως ήταν αρκετό ώστε να τον προσέξει ένας ποδοσφαιριστής της πολύ πιο επιτυχημένης συμπολίτισσας ομάδας. Είναι ο Josep «Pep» Guardiola, που ρωτάει γι’ αυτόν τον συμπαίκτη του Mauricio Pellegrino σχετικά με την κοινή τους πορεία στην αργεντίνικη Vélez, και μία σχέση θαυμασμού ξεκινάει. Όταν το 2002 ο Batistuta του είπε: «Αν θέλεις να γίνεις να γίνεις προπονητής, πρέπει να μιλήσεις με τον Bielsa», ο Pep ήταν ήδη ένα βήμα μπροστά και πρόσεχε επί χρόνια τα βήματα του μελλοντικού του μέντορα.
Το ίδιο καλοκαίρι, μετά τον γρήγορο αποκλεισμό της Αργεντινής από τους ομίλους του Παγκοσμίου Κυπέλλου, ο Guardiola γράφει: «Μου αρέσει ακόμα η Αργεντινή, ακόμη κι αν και δεν πέρασαν από τους ομίλους, γιατί νομίζω ότι έπαιξαν πολύ καλά. Ξέρουμε βέβαια ότι ζούμε σε έναν κόσμο, όπου άμα κερδίσεις είσαι καλός κι άμα χάσεις δεν έχει σημασία τι έχεις προσπαθήσει. Δεν έχει σημασία αν είχες την μπάλα, αν η ομάδα ήταν καλά οργανωμένη ή αν έπαιζες με 3-4-3, όπως ο Bielsa. Αν χάσεις, θα σου πουν ότι απέτυχες. Εγώ το βλέπω αλλιώς».
Με αυτό το σκεπτικό στο μυαλό, το 2006 ο Καταλανός που μόλις έχει κρεμάσει τα παπούτσια του, ταξιδεύει προς την Αργεντινή με σκοπό -τι άλλο;- να γνωρίσει τον άνθρωπο που τόσο θαυμάζει όλα αυτά τα χρόνια, ώστε να του… αποκαλύψει τα μυστικά της τέχνης του προπονητή. Η «επιστήμη» του Bielsa δεν περιοριζόταν μόνο στις τακτικές, ήταν παρούσα και στον τρόπο επιλογής του προσωπικού της ομάδας, τη σημαντικότητα της διορατικής ανάλυσης των αντιπάλων, τον τρόπο χειρισμού των αιμοδιψών ΜΜΕ, αλλά και πως το βίντεο μπορεί να γεννήσει μία σωστή τακτική. Ο νυν τεχνικός της Leeds United περνούσε μία τριετή περίοδο αποχής από τους πάγκους κι είχε όλο τον χρόνο διαθέσιμο για να δεχθεί τον φιλόδοξο Guardiola στην φάρμα του.
Οι έντεκα ώρες που ακολούθησαν βάζουν υποψηφιότητα για τις έντεκα πιο ποδοσφαιρικές ώρες αυτού του κόσμου! Ο David Trueba, σκηνοθέτης φίλος του Guardiola και συνοδοιπόρος σε αυτό το ταξίδι, δήλωσε χρόνια μετά για εκείνη τη συνάντηση: «Υπήρξαν θερμόαιμες συζητήσεις, συμβουλεύονταν τον υπολογιστή, ανέλυαν τακτικές, δοκίμαζαν τοποθετήσεις. Τέθηκαν πολύ περίπλοκες ερωτήσεις. Κάποια στιγμή, ο Bielsa ρώτησε, γιατί εσύ, κάποιος που ξέρει όλα τα σκατά που υπάρχουν στον κόσμο του ποδοσφαίρου, την ατιμία μερικών ανθρώπων, θέλεις να συνεχίσεις και να γίνεις προπονητής; Τόσο πολύ σου αρέσει το αίμα;. Ο Pep δεν σκέφτηκε πολύ. Χρειάζομαι το αίμα». Ίσως ο Trueba να μην θυμάται απόλυτα όσα συνέβησαν, καθώς μόλις τον Αύγουστο, ο φίλος του παρουσίασε την ιστορία λίγο διαφορετικά. Φαίνεται πως ο ίδιος είχε ρωτήσει τον Bielsa, αναφορικά με τα media: «Αν παραπονιόμαστε τόσο πολύ για έναν κόσμο που μερικές φορές δεν μας αφήνει να ζήσουμε, γιατί δεν προπονείς μία ομάδα νέων ή μια ερασιτεχνική ομάδα;» για να πάρει ο ίδιος την απάντηση «χρειάζομαι το αίμα».
Η συζήτηση δε θα μπορούσε να μην περιλαμβάνει και το τεράστιο κεφάλαιο των Ολλανδών στο ποδόσφαιρο. Ο Guardiola είχε την τύχη να παίξει υπό τις οδηγίες και του Cruyff, αλλά και του van Gaal, του οποίου ο Bielsa είναι μεγάλος θαυμαστής. Όταν ο «El Loco» έκανε τα πρώτα του προπονητικά βήματα στην Newell’s, ο Ολλανδός μεγαλουργούσε στον Ajax. Εκείνη την εποχή, αν και έρμαιο της ταχύτητας του υπερατλαντικού ταχυδρομείου, ο Αργεντινός είχε δει σε κασέτες περί τα 200 ματς εκείνου του «Αίαντα». Ήταν η ομάδα (μία απ’ τις πολλές, ίσως) που του άρεσε να μελετά, να αναλύει και να συντάσει αναφορές.
«Μετά τους 150 αγώνες ζήτησα από έναν συνεργάτη, την γυναίκα μου, να μου πει σε ποιο λεπτό έκανε ο van Gaal τις αλλαγές του» κι ο ίδιος προσπαθούσε να μαντέψει ποιον παίκτη θα έβγαζε και ποιον θα έβαζε, στην ύστατη προσπάθεια του Αργεντίνου να μπει στο μυαλό του ειδώλου του, να σκέφτεται όπως κι εκείνος. Όταν το 2019 ο Ολλανδός ανακοίνωσε την οριστική του απόσυρση, ο Bielsa δήλωσε: «Η μόνη μου επιθυμία είναι να του πω δημόσια ευχαριστώ για όσα έχω μάθει από αυτόν».
Για τον Guardiola η σχέση με τον πολύπειρο τεχνικό ήταν σίγουρα πιο άμεση από την κοινή τους θητεία στο Camp Nou μεταξύ 1997 και 2000. Αν κι έχει δηλώσει για τον πρώην προπονητή του: «Ο Ajax του van Gaal έδωσε μαθήματα σε αυτούς που ξέρανε το παιχνίδι άψογα», ο ίδιος θεωρεί βασική επιρροή του τον Johan Cruyff. «Νομίζω ότι τον έκανα να βαρεθεί στην ενδέκατη ώρα», είπε αστειευόμενος χρόνια μετά ο Bielsa για την κοινή τους συνάντηση, «αλλά νομίζω ότι ήταν έτσι από την αρχή και δεν προσπάθησε να φύγει. Περάσαμε πολύ καλά, αλλά δεν έχω κάποια γνώση που δεν έχει κι ο Guardiola».
Φαίνεται πως ο συνομιλητής του όμως είχε άλλη γνώμη. «Μόλις ήμουν με τον άνθρωπο που ξέρει περισσότερα για το ποδόσφαιρο από τον καθένα». Παρά την σωκρατική άγνοια που δήλωνε για τον εαυτό του ο Bielsa, ο Ισπανός έφυγε εμπνευσμένος, σίγουρος για τις ιδέες του για το παιχνίδι, με όλα όσα πράγματι του έμαθε ο Αργεντινός, όπως τη σημασία της ανάλυσης βίντεο. Ο νυν προπονητής της Manchester City έχει δηλώσει το πόσο θα ήθελε να είχε υπάρξει μέλος κάποιου ρόστερ του Bielsa, ή συνεργάτης του σε κάποια ομάδα.
Εκτός από μία σύντομη επικοινωνία στο Παγκόσμιο του 2010, όπου ο Αργεντινός συμμετείχε με την Εθνική Χιλής, φτάνοντας μέχρι τους «16», κι ο Guardiola ρώτησε τη γνώμη του για τον Alexis Sánchez τον οποίο κι ένα καλοκαίρι μετά υπέγραψε στην Barcelona, οι δύο έκαναν χρόνια να ξαναβρεθούν. Ήδη από το 2008 ο Pep είχε αναλάβει πρώτος προπονητής στην Barcelona κι είχε κερδίσει τρία πρωταθλήματα, ένα κύπελλο, τρία Super Cup, δύο Champions League, δύο European Super Cup και δύο Παγκόσμια Συλλόγων. Με λίγα λόγια, πρόκειται για την Barcelona της τριετίας 2009-12, την ομάδα που βάζει υποψηφιότητα για την καλύτερη στον κόσμο. Τουλάχιστον, σε αυτή την θέση την τοποθετεί ο Bielsa!
Το καλοκαίρι του 2011 ο «El Loco» ετοιμάζει βαλίτσες για μία ακόμη προσπάθεια στην Ευρώπη και την Ισπανία. Ο προορισμός της Χώρας των Βάσκων για χάρη της Athletic Bilbao φαντάζει αν μη τι άλλο εξαιρετικός συνδυασμός με την νοοτροπία του. Η πρώτη προπονητική αναμέτρηση των δύο έλαβε χώρα στις 6 Νοεμβρίου του ίδιου έτους και παρά τις απαίσιες, βροχερές και παγωμένες συνθήκες εκείνου του βραδινού, ο αγώνας στο παλιό San Mamés μεταξύ της Athletic και της Barcelona λογίζεται ως ένας από τους καλύτερους αγώνες του σύγχρονου ισπανικού πρωταθλήματος, ένα «πρωτότυπο» ίσως του οποίου ο αγώνας Leeds-Manchester City ήταν ένα πιστό αντίγραφο.
Ο Bielsa κατάλαβε πως είναι, ακόμη και υπό καταρρακτώδη βροχή, να έχεις απέναντί σου το «tiki-taka» των Καταλανών, ο Guardiola κατάλαβε πως είναι να έχεις απέναντί σου το υψηλότατο pressing και τις αλληλοκαλύψεις των Βάσκων. Αυτό ήταν που έδωσε την αρχή στο πρώτο γκολ της αναμέτρησης, όταν ο Valdes εξαναγκάστηκε σε μία βιαστική πάσα στον Mascherano, ο οποίος γλίστρησε κι η επίθεση της Athletic τελείωσε με ένα υπέροχο σουτ του Ander Herrera από τη γωνία της μεγάλης περιοχής.
Ο Fabregas ισοφάρισε τέσσ