Όπως αναφέρθηκε νωρίτερα, το MLS έχει φτάσει να είναι το ένατο μεγαλύτερο πρωτάθλημα στον κόσμο σε κομμένα εισιτήρια. Έχοντας μάθει από τα λάθη των προκατόχων του, η λίγκα φαίνεται να ακολουθεί ένα επιχειρηματικό μοντέλο που της επιτρέπει να ανεβαίνει συνεχώς σε δημοτικότητα στο «ξένο» αμερικανικό κοινό. Οι ομάδες όλο κι αυξάνονται, τα χρήματα επίσης, ο κόσμος ανταποκρίνεται και προσελκύονται όλο και σπουδαιότεροι παίκτες, με τελευταίο παράδειγμα την πρόσφατη μεταγραφή του Gonzalo Higuaín στην Inter Miami.
Η κατασκευή νέων σταδίων για να φιλοξενήσουν τις ομάδες και τον κόσμο τους είναι ένα θέμα που στις ΗΠΑ πολλές φορές μπορεί να γίνει αμφιλεγόμενο, λόγω της χρήσης δημοσίου κεφαλαίου για ένα πρακτικά ιδιωτικό κτίριο. Ταυτόχρονα όμως, από την καθαρά ποδοσφαιρική σκοπιά ενός φιλάθλου, η σταδιολαγνεία που έχει κατακλύσει διάφορα σημεία του πλανήτη, μεταξύ των οποίων και της Αμερικής, μόνο καλή είναι. Τα multi-purpose γήπεδα γίνονται όλο και σπανιότερο φαινόμενο, κι αντ’ αυτού οι ομάδες του «soccer» αποκτούν τα αποκλειστικά δικά τους σπίτια, που είναι κατασκευασμένα για τις ακριβώς δικές τους ανάγκες κι ακριβώς με τη δική τους πινελιά.
Όσο για τον όρο «σταδιολαγνεία», αν και αποτελεί προσωπική επινόηση, θαρρούμε πως είναι πέρα για πέρα αληθινός. Λαμβάνουμε υπόψιν και τα γήπεδα του αμερικανικού φούτμπολ, μιας κι ο αγωνιστικός χώρος τους έχει πολύ παρόμοιες διαστάσεις με αυτά του δικού μας ποδοσφαίρου και στην συντριπτική πλειοψηφία τους μπορούν να φιλοξενήσουν αγώνες ποδοσφαίρου και κάποια σίγουρα θα το κάνουν, ενόψει και του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 2026 στη Βόρεια Αμερική. Μόλις την τελευταία δεκαετία λοιπόν, έχουν κατασκευαστεί περί τα είκοσι νέα γήπεδα στη χώρα που κυμαίνονται από σχετικά απλές κατασκευές χωρίς όμως εκπτώσεις στην εμφάνιση και την προσωπικότητα, μέχρι μνημεία αρχιτεκτονικής ιδιοφυίας και πρωτοπορίας, πάντα με την ίσως υπερκαπιταλιστική υπερβολή που χαρακτηρίζει τους Αμερικανούς σαν λαό.
Ξεκινώντας από τα γήπεδα που δεν έχουν ως κύρια χρήση το ποδόσφαιρο, αυτό το κείμενο δρα κάλλιστα και σαν οφθαλμόλουτρο, μία έκθεση φωτογραφιών που ίσως εγείρει σκέψεις για το τι μπορεί να είναι ένα αθλητικό γήπεδο πλέον, που μπορεί ακόμα να φτάσει, για το αν ο φίλαθλος ανήκει περισσότερο σε γήπεδα περασμένων δεκαετιών και την ιστορία που κουβαλάνε ή σε καλογυαλισμένους σύγχρονους ναούς της τεχνολογίας. Τα όποια όνειρα για το πως μπορεί να φαίνεται το νέο γήπεδο της ομάδας του καθενός είναι φυσικά ευπρόσδεκτα.
AT&T Stadium
Ξεκινάμε με μία μικρή κλεψιά, μιας και το συγκεκριμένο παραδόθηκε τον Μάιο του 2009. Αλλά χαλάλι, μιας και πρόκειται για μία γιγαντιώδη κατασκευή που βρίσκεται στα περίχωρα του Ντάλας, στο Τέξας. Το συγκεκριμένο γήπεδο κόστισε 1,3 δισεκατομμύρια δολάρια και με τον τίτλο του μεγαλύτερου γηπέδου παγκοσμίως σε εμβαδόν έχει μία χωρητικότητα που μπορεί να φτάσει μέχρι και τις 105.000 κόσμο. Αν και πρακτικά δεν υπάρχει θέση με κακή θέα, η τεράστια, διπλής όψης οθόνη που διακρίνεται ψηλά στο κέντρο έχει ως καθήκον εκτός από το σκορ και τις υπόλοιπες απαραίτητες πληροφορίες, να δείχνει και τα highlights σε όλο το μήκος των εξήντα μέτρων της. Το γήπεδο έχει χρησιμοποιηθεί και για αγώνες μπάσκετ, όπου η οθόνη ήταν μεγαλύτερη από το ίδιο το παρκέ.
MetLife Stadium
Μπαίνοντας πραγματικά αυτή τη φορά στο 2010, ταξιδεύουμε στο Νιού Τζέρσι και το MetLife Stadium, που όμως στεγάζει ομάδες που αντιπροσωπεύουν την γειτονική Νέα Υόρκη. Διατηρώντας ένα ουδέτερο λουκ, σεβόμενο και τις δύο ομάδες που φιλοξενεί ως γηπεδούχους, πρόκειται για ένα αρκετά ανοιχτό στάδιο χωρίς ιδιαίτερη προστασία από φυσικά φαινόμενα, πέραν από κάποια μικρού πλάτους στέγη που φέρει φωτοβολταϊκά στην άνω μεριά της. Μπορεί να φιλοξενήσει 82.500 κόσμο και ο τελικός λογαριασμός για χάρη του έφτασε τα 1,6 δισεκατομμύρια δολάρια. Έχει φιλοξενήσει κατά καιρούς και διάφορα ποδοσφαιρικά ματς, όπως τις καλοκαιρινές αναμετρήσεις των κορυφαίων ομάδων που περιοδεύουν πέραν από τον Ατλαντικό.
Levi’s Stadium
Αλλάζοντας ακτή αλλά παραμένοντας στο κόνσεπτ ενός ανοικτού σταδίου, ήταν η σειρά του Σαν Φρανσίσκο να εγκαινιάσει ένα νέο γήπεδο, εν έτει 2014. Το Levi’s Stadium είναι κι αυτό με τη σειρά του μία τεράστια κατασκευή, επίσης αρκετά ανοιχτή στις εξέδρες της. Βάρος δόθηκε στην (μερική) βιωσιμότητα του γηπέδου, όπου εκτός από τα φωτοβολταϊκά που υπάρχουν στην κύρια μεριά του κι εκμεταλλεύονται το ηλιόλουστο κλίμα της Καλιφόρνια, υπάρχει και χωράφι(!) στην ταράτσα του γηπέδου, όπως φαίνεται καλύτερα από αυτή την λήψη. Το κόστος του δεν κατάφερε να μείνει κάτω από τα 1,3 δισεκατομμύρια δολάρια, ενώ για τους 68.500 θεατές που μπορεί να φιλοξενήσει, έχει αναπτυχθεί εφαρμογή ειδικά για το συγκεκριμένο γήπεδο που στις μέρες των αγώνων προσφέρει από πλοήγηση μέσα στα διαζώματα, μέχρι ντελίβερι ακριβώς στη θέση που κάθεσαι.
US Bank Stadium
Μακριά από τα μεγαλύτερα αστικά κέντρα της Αμερικής, το 2016 στην Μινεάπολη της Μινεσότα ολοκληρώθηκε η κατασκευή ενός ακόμη εντυπωσιακού αρχιτεκτονικού έργου. Το US Bank Stadium χωράει 66.800 φιλάθλους, κόστισε το «ταπεινό» ποσό του ενός δισεκατομμυρίου δολαρίων αλλά τα χαρακτηριστικά που το κάνουν πραγματικά ξεχωριστό είναι η ανασυρόμενη στέγη του αλλά και το φουτουριστικό, νεοσκανδιναβικό σχήμα του με έντονες γωνίες. Εκτός από μεγαλοπρεπές στο μάτι, το σχήμα αυτό επιτρέπει στο γήπεδο να διαχειριστεί και μεγάλες ποσότητες χιονιού, που κάθε άλλο παρά σπάνιες είναι στον Αμερικανικό βορρά.
SoFi Stadium
Φτάνουμε στο 2020 και σε δύο κατασκευές που πραγματικά προκαλούν τα όρια του σχεδιασμού ενός γηπέδου. Πίσω στην Καλιφόρνια, μόλις αυτόν τον μήνα παραδόθηκε το SoFi Stadium, το κόστος του οποίου κάνει τα υπόλοιπα να μοιάζουν με… φτηνιάρικες κατασκευές. Δεν έχει ανακοινωθεί επίσημα, αλλά εκτιμάται ότι για να ανεγερθεί μέσα σε αυτά τα τέσσερα χρόνια (δική του η κεντρική φωτογραφία), δαπανήθηκαν περί τα πέντε με έξι δισεκατομμύρια δολάρια. Έχοντας ένα ενδιαφέρον σχήμα που παραπέμπει σε κεφάλι κριαριού, χάριν του ονόματος της ομάδας για την οποία χτίστηκε, οι θέσεις του είναι 70.000 και για συγκεκριμένες περιπτώσεις (όπως το Παγκόσμιο Κύπελλο) μπορούν να φτάσουν μέχρι και τις 100.000. Δικαιολογημένα για πάρα πολύ κόσμο θεωρείται το νέο καλύτερο γήπεδο στον κόσμο. Το μάτι αναπόφευκτα κεντράρει στην τεράστια δακτυλιδωτή οθόνη δύο όψεων (το εξωτερικό μέρος βολεύει καλύτερα τους θεατές στα άνω διαζώματα, και το εσωτερικό αυτούς στα κάτω) κι αποτελεί κάτι καθόλα καινούργιο στον τομέα των «scoreboards». Λόγω της εγγύτητάς του στο αεροδρόμιο του Λος Άντζελες, περίπου το μισό γήπεδο σε ύψος, περί τα τριάντα μέτρα, έχει χτιστεί κάτω από την επιφάνεια του εδάφους, για λόγους ασφαλείας.
Ο χώρος διαθέτει μία ακόμη πρωτοποριακή τεχνολογία «διάφανης» οροφής με βάση το φθοριούχο πλαστικό που απαρτίζεται κι από αμέτρητα φωτάκια LED που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για προβολή εικόνων όπως στη φωτογραφία που είναι ορατή κι από αεροπλάνα που προσγειώνονται ή απογειώνονται από το κοντινό αεροδρόμιο. Ο φωτισμός δεν σταματάει εδώ αφού υπάρχει μέχρι και στις λωρίδες μεταξύ των διαζωμάτων στις εξέδρες. Περιλαμβάνονται ακόμη μουσικοί και θεατρικοί χώροι που βρίσκονται μέσα στο κτίριο, κάνοντάς το κάτι παραπάνω από ένα αθλητικό γήπεδο, έναν πολυχώρο ψυχαγωγίας. Δυστυχώς, λόγω της πανδημίας είναι άγνωστο το πότε θα παρουσιαστεί η ευκαιρία να πραγματοποιηθεί κάποιος αγώνας με κόσμο στις εξέδρες, ώστε να αναδειχθεί σε όλο του το μεγαλείο.
Allegiant Stadium
Τελευταία καταχώρηση αυτού του πρώτου μέρους, το Λας Βέγκας κι η Νεβάδα. Μόλις τα τελευταία χρόνια έγιναν οι πρώτες προσπάθειες να γίνει το Λας Βέγκας μία πόλη και με αθλητική παρουσία στην χώρα, κι αυτό στις ΗΠΑ μεταξύ άλλων σημαίνει κι ανάγκη για μία πρώτης τάξεως αρένα. Το Allegiant Stadium παραδόθηκε κι αυτό πολύ πρόσφατα και μέχρι τώρα, κανένας αγώνας με κόσμο δεν έχει διεξαχθή εδώ.
Η χωρητικότητά του είναι στις 65.000 θέσεις και το κόστος έφτασε στο 1,8 δισεκατομμύρια, δείχνοντας πως τη σήμερον ημέρα δύσκολα κάνεις κάτι εντυπωσιακό άμα δε φτάσεις το δις. Τα χρώματά του είναι σε μαύρες κι ασημί αποχρώσεις με τον σχεδιασμό να παραπέμπει σε κάτι σαν ιπτάμενο δίσκο! Εξωτερικά κι από την μεριά του δρόμου, έχει τοποθετηθεί μία γιγάντια οθόνη μήκους 83 μέτρων με σκοπό να δίνει πληροφορίες για τον εκάστοτε αγώνα αλλά και να παίζει highlights για τους περαστικούς οδηγούς που περνάνε έξω από το γήπεδο. Εσωτερικά, στην μία άκρη του γηπέδου και ψηλά υπάρχει μία τεράστια δαδιά ύψους 25 μέτρων, προς τιμήν του Al Davis κι αποτελεί το μεγαλύτερο αντικείμενο που έχει φτιαχτεί ποτέ σε 3D εκτυπωτή.
Τέλος, ως ακόμη μία ένδειξη ότι βρισκόμαστε στο Λας Βέγκας, στην μία γωνιά πίσω από τον αγωνιστικό χώρο, έχουν τοποθετηθεί σουίτες ακριβώς μπροστά στην δράση, κάτι που μάλλον θα περίμενε κανείς σε μία μικρή αρένα μπάσκετ, παρά σε ένα τεράστιο γήπεδο. Πάνω από τις οθόνες που (φυσικά) υπάρχουν κι είναι μεγαλειώδεις, είναι η θολωτή οροφή που έχει παρόμοιες δυνατότητες με αυτή στο SoFi Stadium. Αν κι η πανδημία δεν επιτρέπει ακόμη στους φιλάθλους να προσέλθουν στο γήπεδο, αυτό δεν εμπόδισε τα εισιτήρια διαρκείας να κυκλοφορήσουν, τα οποία και στάλθηκαν στους φιλάθλους σε ένα σπέσιαλ κουτί στο σχήμα του ίδιου του γηπέδου!
Συντάκτες: Φάνης Αγριτέλλης, Άγγελος Παλιακούδης
