Πέρα από το ποδοσφαιρικό υπόβαθρο της έχθρας ανάμεσα σε Liverpool και Manchester United, υπάρχει μια ολόκληρη προϊστορία που ενώνει και χωρίζει τις δύο μεγάλες πόλεις της Αγγλίας.
Ο αγώνας μεταξύ των δύο τιτάνων της Αγγλίας θεωρείται από πολλούς ως το μεγαλύτερο ποδοσφαιρικό ντέρμπυ του κόσμου. Σύμφωνα με στοιχεία, είναι ο αγώνας που καλύπτεται από τα περισσότερα κανάλια παγκοσμίως, ενώ τον παρακολουθεί ο μεγαλύτερος αριθμός φιλάθλων στον πλανήτη. Τι υπάρχει όμως πέρα από το ποδόσφαιρο;
Liverpool και Manchester. Δύο πόλεις με κοινή ιστορία αλλά και κοινό και αμφίδρομο μίσος. Δύο πόλεις που «αγαπούν» να μισούν η μια την άλλη. Με τόσα κοινά χαρακτηριστικά αλλά και τόσο διαφορετικές κουλτούρες.
Τις δύο πόλεις χώριζε ανέκαθεν μια απόσταση μόλις 35 μίλια (56 χιλιόμετρα). Είναι φυσικό, δύο μεγαλουπόλεις τόσο κοντά η μια στην άλλη να ανταγωνίζονται για την μεγαλύτερη ανάπτυξη και ανάδειξη εντός και εκτός των γεωγραφικών συνόρων. Το Manchester κατά τη διάρκεια του 18ου αιώνα ήταν η σημαντικότερη και πιο γνωστή πόλη του αγγλικού βορρά, κάτι που έμελλε να αλλάξει στα τέλη του ίδιου αιώνα με το Liverpool να εξελίσσεται σε λιμενική «αυτοκρατορία».
Έχοντας και οι δύο πόλεις σημαντική οικονομική δραστηριότητα, ξεχώριζαν η κάθε μια στον δικό της τομέα. Το πασίγνωστο λιμάνι του Liverpool ανθούσε. Τροφοδοτούσε όλες τις γύρω περιοχές με προϊόντα και απασχολούσε ένα μεγάλο κομμάτι του εργατικού δυναμικού. Οι εξαγωγές που γίνονταν μέσω του λιμανιού του, ουσιαστικά «ζούσαν» ολόκληρη την πόλη. Στον αντίποδα, το Manchester ήταν μεγάλο κέντρο παραγωγής και επεξεργασίας βαμβακιού και υφασμάτων. Τόσο σημαντική ήταν η παραγωγή υφασμάτων στην πόλη, που όπως επισημαίνει το BBC σε εκπομπή του, «λέγεται ότι το Manchester έντυνε το ένα τέταρτο του πλανήτη».
Οι δύο πόλεις που γνώρισαν τεράστια ανάπτυξη στην βιομηχανική εποχή, ήθελαν να έχουν τη δική τους εμπορική και οικονομική αυτάρκεια. Να ανεξαρτητοποιηθούν οικονομικά στο Βορρά χρησιμοποιώντας σύγχρονα και γρήγορα μέσα. Έτσι, αποφάσισαν να προχωρήσουν σε ένα αποφασιστικό βήμα, πρωτόγνωρο για τα βρετανικά δεδομένα: την κατασκευή της σιδηροδρομικής γραμμής Liverpool-Manchester.
To «Liverpool-Manchester Railway» ήταν το πρώτο μέσο μαζικής μεταφοράς που χρησιμοποιούσε αποκλειστικά ατμομηχανές αντί άλογα. Ήταν διπλής κατεύθυνσης σε ολόκληρο το μήκος του, χρησιμοποιούσε σηματοδότες, είχε ολοκληρωμένο ημερήσιο πρόγραμμα διαδρομών και μετέφερε αλληλογραφία.
Οι μέχρι πρότινος μεταφορές γίνονταν είτε με άμαξες που τις έσερναν άλογα, είτε με οχήματα που συνδύαζαν ατμομηχανές και ιπποδύναμη, είτε μέσω ποταμόπλοιων – μεταφορές εξαιρετικά βραδυκίνητες.
Το έργο κοινής ωφέλειας που ένωνε τις δύο πόλεις και γνώρισε μεγάλη απήχηση διήρκησε μόλις 15 χρόνια, πριν αντικατασταθεί το 1845 από το Grand Junction Railway το οποίο την επόμενη χρονιά εγκατέστησε στο δίκτυο του μεταξύ άλλων το Λονδίνο και το Μπέρμινχαμ. Ήταν το τελευταίο κοινό έργο των δύο αντιμαχόμενων πόλεων.
Οι εξαγωγές βαμβακιού και υφασμάτων του Manchester αλλά και οι εισαγωγές τους, γίνονταν αποκλειστικά από το κοντινό λιμάνι του Liverpool. Με το πέρασμα των χρόνων, οι «Mancunians» άρχισαν να δυσανασχετούν λόγω των «πολύ υψηλών φόρων» που τους επέβαλλαν οι αρχές στο λιμάνι του Liverpool, για τις δραστηριότητες τους.
Οι δυσανασχετήσεις έφεραν αντιδράσεις και οι αντιδράσεις πράξεις. Οι κάτοικοι του Manchester δεν θα έμεναν με σταυρωμένα χέρια στην οικονομική αφαίμαξη που θεωρούσαν ότι υφίσταντο από τους γείτονες. Παίρνοντας την κατάσταση στα χέρια τους, αποφάσισαν τη δημιουργία καναλιού για ποταμόπλοια που θα ένωνε απευθείας το Manchester, με την Ιρλανδική θάλασσα και τους εμπορικούς τους σταθμούς ανά την υφήλιο.
Μια κίνηση που προκάλεσε την οργή των κάτοικων του Liverpool αφού η υδάτινη γραμμή, ουσιαστικά προσπερνούσε την πόλη τους αψηφώντας το λιμάνι και έφερνε σε άμεση επαφή το Manchester με τους μέχρι τότε, αποκλειστικούς εταίρους του λιμανιού τους. Αυτό με τη σειρά του σήμαινε πτώση των εμπορικών δραστηριοτήτων των Scousers, μείωση των οικονομικών οφελών και ανεργία. Το κανάλι άνοιξε την πρωτοχρονιά του 1894 θέτοντας νοερά τη διαχωριστική γραμμή μεταξύ των δύο πόλεων – γραμμή έχθρας που δεν έμελλε να σβήσει ποτέ.
Η ιστορία τα έφερε έτσι που η κόντρα μεταξύ των λιμενεργατών του Liverpool και των εργατών στους σιδηροδρόμους και την κλωστοϋφαντουργία του Manchester, να μεταφερθεί αμέσως και στο ποδόσφαιρο. Το πρώτο ραντεβού των δύο ποδοσφαιρικών ομάδων, ήρθε μόλις τρεις μήνες μετά το επίσημο άνοιγμα του Manchester Ship Canal, τον Απρίλιο του 1894.
Πέρα από την οικονομική και εμπορική χροιά στην αντιπαλότητα των δύο, υπάρχει και το πολιτισμικό υπόβαθρο. Όντας γνήσιοι αντίπαλοι που προσπαθούν να επιβληθούν ο ένας στον άλλο σε κάθε επίπεδο, η αντιπαλότητα μεταξύ Liverpool και Manchester μεταφέρθηκε και στον πολιτισμό.
Στο επίπεδο της μουσικής και οι δύο πόλεις «γέννησαν» μεγάλα ονόματα του στερεώματος. Από το Liverpool κατάγονται φυσικά οι θρυλικοί Beatles αλλά και άλλοι καλλιτέχνες που βοήθησαν την πόλη τους να κυριαρχήσει μουσικά στις δεκαετίες του 1960 και 1970, όπως οι Pacemakers, η Cilla Black και ο Frankie Vaughan. Γέννημα του Manchester αποτελούν οι Oasis, The Stone Roses και Happy Mondays που κυριάρχησαν μουσικά από πλευράς τους τις επόμενες δύο δεκαετίες.
Το 2008 η έχθρα των δύο εφαπτόταν με το πεδίο του πολιτισμού και του ποδοσφαίρου. Ήταν η χρονιά που το Liverpool ονομάστηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση, «Ευρωπαϊκή Πρωτεύουσα Κουλτούρας». Κάθε χρόνο η Ε.Ε. χρίζει δύο πόλεις της ως Πρωτεύουσες Κουλτούρας με βάση την πολιτιστική τους προσφορά και το 2008 ήταν η σειρά του Liverpool.
Γεγονός φυσικά που δεν θα περνούσε απαρατήρητο από τους Mancunians, που θέλοντας να εκμεταλλευτούν την κατάκτηση του πρωταθλήματος, του Community Shield και του Champions League από την ομάδα τους την ίδια χρονιά, ανάρτησαν ένα πανό στο γήπεδο τους γράφοντας «European Capital of Trophies – Manchester 08», θέλοντας έτσι να δείξουν το τί μετρά πραγματικά για αυτούς.
124 χρόνια πέρασαν από τη διάνοιξη του καναλιού εκείνου, που επισημοποίησε την διαμάχη ανάμεσα σε Liverpool και Manchester, αλλά και από το πρώτο ποδοσφαιρικό τους ραντεβού. 124 χρόνια που ένας μικρός ανεπίσημος εμφύλιος εντυπώσεων μαίνεται στο Νησί. Κι έτσι απ’ εκείνη τη μέρα, η αντιπαλότητα των δύο ανεπτυγμένων μεγαλουπόλεων μεταφέρθηκε από τους τομείς της βιομηχανίας, του εμπορίου, της οικονομίας και της κουλτούρας, σε ένα άλλο εντελώς διαφορετικό επίπεδο…
