Η σημερινή ημέρα σηματοδοτεί μια ακόμα κατάκτηση της γυναίκας στο σύγχρονο ποδόσφαιρο. Η Stéphanie Frappart, μετά το UEFA Super Cup και το Europa League, θα ντεμπουτάρει στο Champions League, ως η πρώτη γυναίκα διαιτητής, που θα διευθύνει αγώνα της κορυφαίας διασυλλογικής διοργάνωσης. Αν χαίρεσαι με αυτό και σου φαίνεται απολύτως φυσιολογικό, δυστυχώς η πλειοψηφία του «τίτλου» σε τρώει για πρωινό (που φυσικά θα έφτιαχνε η Frappart)!
«Ο σεξισμός του λόγου δεν είναι απλώς αγένεια ή λεκτική απρέπεια. Είναι λόγος μίσους και σεξιστική μνησικακία, που βρίσκεται στην καρδιά κάθε ακροδεξιάς κουλτούρας», η κορυφαία ανθρωπολόγος και καθηγήτρια του Πανεπιστημίου του Παντείου, Αθηνά Αθανασίου, σε προκαλεί να σκεφτείς πριν μιλήσεις ελαφρά τη καρδία, αναφερόμενος σε γυναίκες και τις κατακτήσεις τους. Ο πιο ενδιαφέρον όρος στην συγκεκριμένη διατύπωση είναι η «μνησικακία», καθώς συνδέεται με το παρελθόν και αποτυπώνει άριστα το τι έχουμε συνηθίσει και το πόσο μισούμε ασυνείδητα ή ενσυνείδητα την αλλαγή.
Ομολογώ πως στα ελληνικά μέσα έχω δει δύο άρθρα για γυναίκες διαιτητές ή ίσως κι εγώ ως θύμα των ίδιων των προκαταλήψεων αυτά μπορώ να ανασύρω στην μνήμη μου. Το πρώτο αφορά την Bibiana Steinhaus και το «ατύχημα» του 2010, όταν ο αμυντικός χαφ της Hertha Berlin, Peter Niemeyer, πήγε να την συγχαρεί για μια απόφαση με το συνηθισμένο «tap, tap» στον ώμο, αλλά αυτή χωρίς να βλέπει γύρισε μέτωπο κι αυτός την ακούμπησε καταλάθος στο στήθος. Η παρεξήγηση λύθηκε φυσιολογικά για τους πρωταγωνιστές με το απολογητικό και αμήχανο βλέμμα του Γερμανού μέσου, μα πάνω από όλα το μειδίαμα της έμπειρης διαιτητή, συντρόφου του Howard Webb μάλιστα από το 2016.
Φυσικά ο απλός οπαδός και τα μέσα δεν το εξέλαβαν έτσι! Αφήνοντας στην άκρη τον Niemeyer, θεώρησαν πως το «γελάκι» σήμαινε πως της άρεσε, πως θα ήθελε κι άλλα κι έφτασαν μέχρι να θεωρήσουν πως γι’ αυτό ακολούθησε αυτό το επάγγελμα. Η αλήθεια είναι βέβαια πως εκείνο ήταν μόλις το δεύτερο ματς της μέσα στην χρονιά και μάλιστα στράβωνε (0-0 με την Aachen) για το απόλυτο φαβορί της 2. Bundesliga, την Hertha. Η στάση της Steinhaus, που είχε «σπουδάσει» την διαχείριση των αγώνων από την εφηβεία της μέσω του κορυφαίου διαιτητή πατέρα της, υποδήλωνε απλά πως η ιδιότητά της ξεπερνούσε εκείνη την στιγμή το φύλο της.
Δυστυχώς δεν ήταν το μόνο «θλιβερό» περιστατικό της καριέρας της. To 2015 o Kerem Demirbay αποβλήθηκε με δεύτερη κίτρινη κάρτα από αυτήν και δεν έχασε χρόνο, δηλώνοντας: «Δεν υπάρχει χώρος για γυναίκες στο ποδόσφαιρο». Η Steinhaus δεν απάντησε, αλλά το έκανε τόσο η DFB, τιμωρώντας τον για πέντε αγωνιστικές, όσο κυρίως και η ομάδα του, Fortuna Dusseldorf, που του επέβαλλε χρηματικό πρόστιμο και όρισε παραδειγματικά τον ίδιο διαιτητή, με ειδική έκτακτη άδεια από την ομοσπονδία, σε αγώνα θηλέων Κ-13!
Το έτερο παράδειγμα, που λογικά θα θυμάστε γλαφυρότατα οι περισσότεροι, είναι η Fernanda Colombo. Η Βραζιλιάνα διαιτητής και σύντροφος του κορυφαίου διαιτητή της χώρας και παρόντα σε δύο Μουντιάλ, Sandro Ricci, έχει λάβει από πολλά «ποιοτικά» δημοσιογραφικά σάιτ τον τίτλο της πιο σέξι παρουσίας στον χώρο. Τα ελληνικά μέσα δε την έχουν υποδεχθεί ως την «σέξι διαιτητή που (ξε)σηκώνει τους παίκτες και τους οπαδούς στις εξέδρες». Ω, τι ύψιστη τιμή! Προφανώς δεν είναι κακό να αναγνωρίζεις την -υποκειμενική πάντα- ομορφιά κάποιου, αλλά είναι εντελώς διαφορετικό να την σεξουαλικοποιείς και να την παραγνωρίζεις σε σχέση με την πρακτικά δύσκολη προσπάθεια καταξίωσής της σε έναν χώρο, που αντί να ονομάζουμε απλά ανδροκρατούμενο, τείνουμε να τον θεωρούμε αποκλειστικά ανδρικό.
Ίσως τώρα σκέφτεσαι, «ε και σιγά τι έγινε, τι πειράζουν τα δημοσιεύματα». Το 2019, η Colombo, πήρε ξανά δημοσιότητα όταν σε έναν αδιάφορο αγώνα για την τελευταία αγωνιστική του πρωταθλήματος του Εκουαδόρ, έσπευσε στον Kitu Diaz της Barcelona, βάζοντας το χέρι στην τσέπη και τραβώντας ένα μαντήλι για τον ιδρώτα παρά την αναμενόμενη κίτρινη κάρτα. Σε μία κίνηση που είχαν ήδη επαναλάβει και άντρες συνάδελφοί της, το περιστατικό χάρισε χαμόγελα, όμως δεν το αντιμετώπισαν όλοι ως κωμικό.
[embedyt] https://www.youtube.com/watch?v=0C3k30NGU_E[/embedyt]
Χιλιάδες «άντρες» βρήκαν την κίνησή της προκλητική και κατέκλυσαν τα social media της με άσμενες προτάσεις και φωτογραφίες, ενώ μία νόμιμη υπηρεσία συνοδών στην Βραζιλία της απέστειλε μέιλ, με επαγγελματική πρόταση ώστε να συνευρίσκεται με άνδρες για ένα ποσό κοντά στα 7,000 δολάρια την φορά! Η δικαιοσύνη ανέλαβε την υπόθεση, με την Colombo να δηλώνει χαρακτηριστικά: «Απλά θέλω να εξομολογηθώ κάτι στον κόσμο. Αγαπώ το ποδόσφαιρο όσο τίποτα άλλο και θέλω να με αφήσουν να αφοσιωθώ σε αυτό. Το μόνο που ζητάω είναι σεβασμός».
Αυτό επιχειρεί να εδραιώσει και η Stéphanie Frappart, μέσω της σημερινής παρουσίας της στο Champions League, δίπλα σε αστέρες όπως ο Cristiano Ronaldo. Η Γαλλίδα, όπως όλες οι ομόφυλες συνάδελφοί της, δεν είχε εύκολο δρόμο. Αν και παρούσα στις επαγγελματικές γαλλικές κατηγορίες από το 2011, μόλις πρόπερσι προβιβάστηκε στην Ligue 1, καταφέρνοντας σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, από «κομπάρσος» δεύτερης διαλογής να ανελιχθεί σε διεθνή διαιτητή υψηλοτάτου επιπέδου. Δεν είναι τυχαίο, πως έκτοτε, η αλματώδης εξέλιξή της της έχει χαρίσει τα ηνία αγώνων, όπως το UEFA Super Cup μεταξύ Liverpool και Chelsea, τον τελικό του Παγκοσμίου Κυπέλλου Γυναικών, τους αγώνες Europa League Leicester-Zorya και Granada-Ομόνοια, καθώς και το φετινό γαλλικό ντέρμπι μεταξύ Lyon και Marseille!
«Ήταν μια αψεγάδιαστη εμφάνιση. Δεν μπορείς να διευθύνεις καλύτερα έναν αγώνα τέτοιας σημασίας από ότι είδα σήμερα. Τόσο η Frappart όσο και οι βοηθοί της τα πήγαν περίφημα, αντιμετωπίζοντας με σθένος όλη την πίεση». O Jurgen Klopp δεν κάνει χάρες και δεν μασάει τα λόγια του απέναντι σε διαιτητές και ποδοσφαιρικές αδικίες, όμως αυτή ήταν η αντίδρασή του απέναντί της, την στιγμή που μάλιστα κρινόταν ένας ευρωπαϊκός τίτλος. Η τότε εμφάνιση της Frappart δεν διαφέρει από τα συνηθισμένα στάνταρ της. Θα περίμενε κανείς πως η πίεση θα την λύγιζε μετά την άνοδο σε επίπεδο, όμως αυτό δεν συμβαίνει. Σε 33 αγώνες την τελευταία διετία έχει δείξει μόλις τρεις κόκκινες κάρτες, καθώς είναι ικανή να επιβληθεί με κύρος και σθένος στους ποδοσφαιριστές.
Μπορεί να είναι πια 36 ετών (σύντομα 37) και κατά κάποιον τρόπο το φύλο της να την καθυστέρησε σημαντικά για να καθιερωθεί στις συνειδήσεις μας, όμως η Γαλλίδα διαιτητής δίκαια θεωρείται η κορυφαία γυναίκα αξιωματούχος όλων των εποχών. Αυτό όμως δεν σημαίνει κάτι για την ίδια. Δεν θα έπρεπε να σημαίνει έτσι κι αλλιώς, γιατί αυτομάτως θα την διεχώριζε από τους άντρες συναδέλφους της, που την δεδομένη στιγμή συναγωνίζεται επί ίσοις όροις. Η Bibiana Steinhaus, που τον Σεπτέμβριο αποσύρθηκε από την ενεργό δράση, της παραδίδει τα «σκήπτρα» της και της δίνει το σπουδαιότερο κίνητρο. «Η απόδοση του διαιτητή πρέπει να είναι το μόνο κριτήριο για την αντίδραση των ποδοσφαιριστών, των προπονητών και των οπαδών. Ανεξάρτητα από το ποιος βρίσκεται σε αυτήν την θέση, άνδρας ή γυναίκα, προτεστάντης ή καθολικός».
