Το 2007 ήταν σημείο αναφοράς στην ιστορία του MLS.
Διαβάστε παρακάτω το πρώτο μέρος της σειράς αφιερωμάτων:
Το πρωτάθλημα είχε πλέον δύο μεγάλες εξαγωγές προς την Ευρώπη στα πρόσωπα των Jozy Altidore και Clint Dempsey, δείχνοντας πως η Αμερική είναι ικανή να παράγει παίκτες επαρκείς για τα ευρωπαϊκά στάνταρ. Η Toronto FC, μετά τις προσθήκες των Chivas, Real Salt Lake και Houston Dynamo, γίνεται η 13η ομάδα του πρωταθλήματος και πρώτη εκτός ΗΠΑ. Ήδη από την προηγούμενη σεζόν οι New York MetroStars και γίνονται οι New York Red Bulls. Τα νερά όμως τραντάζονται όταν στην LA Galaxy φτάνει μία μεγάλη προσωπικότητα που παραδόξως ταιριάζει κι απίστευτα με την κουλτούρα της Καλιφόρνια, βλέπε Χόλιγουντ.
Ο David Beckham αλλάζει τα άσπρα της Real Madrid γι αυτά της Galaxy, που για χάρη του άλλαξαν και το σήμα της στην μοντέρνα του μορφή, όμως δεν ήταν απλά μία μεγάλη μεταγραφή. Για χάρη του Άγγλου ποδοσφαιριστή/μοντέλου/σούπερ σταρ εισάγεται νέος κανόνας στο MLS. Επίσημα παίρνει την ονομασία «Designated Player Rule», ανεπίσημα δε θα μπορούσε παρά να είναι ο «Beckham Rule». Μένοντας μακριά από δυσνόητες κι ασήμαντες λογιστικές λεπτομέρειες, πρακτικά αυτός ο κανόνας επιτρέπει στις ομάδες να υπογράψουν μέχρι τρεις, πρωτοκλασάτους ποδοσφαιριστές χωρίς να χρειάζεται να ανησυχούν για το salary cap, που για κάθε ομάδα το 2007 ήταν στα 2,1 εκατομμύρια δολάρια. Μόνο ένα μικρό μέρος του μισθού επιβάρυνε το cap και τα υπόλοιπα ήταν «αφορολόγητα» ως προς το πρωτάθλημα.
Η αλλαγή αυτή αποδείχθηκε εκ των υστέρων σημαντικότατη προκειμένου οι ομάδες να προσελκύσουν τους παίκτες που θα τους έδιναν την απαραίτητη ώθηση για να αλλάξουν επίπεδο, να μεγαλώσουν σαν επιχειρήσεις. Οι περισσότεροι από τους ξένους ποδοσφαιριστές που αγωνίστηκαν έκτοτε στο πρωτάθλημα, δεν θα είχαν υπογράψει ποτέ χωρίς αυτόν τον κανόνα. Ο Beckham έφερε μία επανάσταση στο πρωτάθλημα. Το όριο για τους ξένους παίκτες ανέβηκε επίσης, φτάνοντας τους οκτώ για κάθε ομάδα.
Ταυτόχρονα ήταν αυτή η επανάσταση που έδωσε στη λίγκα τη φήμη του «retirement league», αφού δύσκολα νεότεροι διάσημοι παίκτες έβλεπαν λογική σε μία μετακίνηση στην Αμερική ενώ οι μεγαλύτεροι είχαν και λιγότερη ζήτηση στην Ευρώπη, και χαμηλότερο κασέ, και η μακροβιότερη φήμη τους χρησίμευε στις ομάδες του MLS. Απλά έβγαζε νόημα.
Expansions
Σεζόν με σεζόν, το πρωτάθλημα μεγαλώνει τόσο σε ομάδες, όσο και δημοτικότητα. Μετά από διάλειμμα τριών ετών, οι San Jose Earthquakes γυρνάνε ως 14η ομάδα πλέον το 2008. Από το 2009 μέχρι το 2012, πέντε ακόμη ομάδες ακολουθούν. Οι Seattle Sounders, η νέα ομάδα προς τιμήν της ομώνυμης που είχε αγωνιστεί στο NASL εντάσσονται το 2009 και στον πρώτο τους αγώνα μαζεύουν 32.500 φιλάθλους. Την επόμενη χρονιά είναι η σειρά της Philadelphia Union, πριν ακολουθήσουν δύο ακόμη ομάδες από τα χρόνια του NASL και ανταγωνιστές των Sounders, οι Portland Timbers από το Όρεγκον κι οι Καναδοί Vancouver Whitecaps, η δεύτερη ομάδα εκτός Ηνωμένων Πολιτειών.
Μετά από ένα «διάλειμμα» τριών σεζόν, κατά το οποίο έλαβε χώρα η τελευταία αποχώρηση, όταν το 2014 διαλύθηκε η Chivas, εισέρχονται η Orlando City κι η δεύτερη ομάδα της Νέας Υόρκης και θυγατρική της Manchester City, η New York City FC. Το πρωτάθλημα γνωρίζει μία άνευ προηγουμένου έκρηξη για τα δεδομένα των Ηνωμένων Πολιτειών κι ο στόχος για τον αριθμό των ομάδων όλο κι ανεβαίνει, οι προτάσεις είναι ατελείωτες. Το 2017 ξεκινάνε οι αγωνιστικές υποχρεώσεις των Atlanta United και Minnesota United, το 2018 μπαίνει στην παρέα κι η δεύτερη ομάδα του Λος Άντζελες, η Los Angeles FC. Πέρσι η FC Cincinnati έγινε η 24η ομάδα κι η δεύτερη του Ohio, ενώ φέτος το άθροισμα έφτασε τις 26 με την Nashville SC αλλά και την Inter Miami του David Beckham που πέρασε, κι ακόμη περνάει, τα πάνδεινα για να κάνει το όνειρό του για την ομάδα πραγματικότητα.
Τέσσερις ακόμη ομάδες έχουν επιβεβαιωθεί για το μέλλον, φτάνοντας το σύνολο των 30, όσες πάνω κάτω υπάρχουν σε κάθε μεγάλο αμερικανικό πρωτάθλημα. Πρόκειται για την Austin FC για το 2021, την Charlotte FC για το 2022 και τις St. Louis City FC και Sacramento Republic για το 2023.
Αν φαίνονται πολλές για ποδόσφαιρο, ναι είναι. Βέβαια οι αγωνιστικές δεν φτάνουν σε δυσθεώρητα επίπεδα, αφού δεν ισχύει το απλό σύστημα «παίζουν όλοι με όλους, μία εντός, μία εκτός». Η κάθε μία από τις 24 ομάδες της περσινής σεζόν έπαιξε 34 αγώνες στην κανονική σεζόν, με τα play-offs να μπορούν να προσθέσουν μέχρι τέσσερις επιπλέον αγώνες, σύνολο 38. Όσους δηλαδή παίζει και μία ομάδα της Premier League.
Όσον αφορά την ονοματοδοσία των ομάδων, έχει υπάρξει κι αυτή αντικείμενο εξέλιξης. Στην αρχή του MLS, οι εννέα από τις δέκα ομάδες ακολούθησαν την φόρμουλα [όνομα πόλης + ψευδώνυμο] για την επίσημη ονομασία της ομάδας. Η τεχνική αυτή θεωρείται δεδομένη για όλα τα σπορ της Αμερικής και το επίσημο ψευδώνυμο, που είτε πρέπει να έχει κάποια άμεση σχέση με την πόλη, είτε απλά να συμβολίζει κάτι δυνατό, είναι μέρος της ταυτότητας της ομάδας. Πλησιάζοντας στις πιο σύγχρονες προσθήκες ομάδων, οι ονομασίες που φέρουν είναι όλο και πιο Ευρωπαϊκές. Αρκετοί παίζουν εκ του ασφαλούς, βάζοντας απλά ένα FC/SC (Football/Soccer Club) μετά το όνομα της πόλης (Dallas που άλλαξε όνομα το 2005, Toronto, Los Angeles, Cincinnati, Nashville, Austin, Charlotte), άλλοι παίζουν με το «City» (Kansas που άλλαξε όνομα το 2011, New York, Orlando, St. Louis) κι άλλοι με το «United» (Atlanta, Minnesota). Το Χιούστον ονόμασε την ομάδα του Dynamo, θυμίζοντας Ανατολική Ευρώπη, ενώ ο Beckham , ακολουθώντας το παράδειγμα της Real Salt Lake, βάφτισε τη δική του στα ισπανικά με το όνομα Inter, σκοπεύοντας να προσελκύσει τους Λατίνους κατοίκους της πόλης.
Ξένοι Αστέρες
Ο Beckham ήταν ο πρώτος της νέας εποχής, το μπαμ που θα επέτρεπε στο πρωτάθλημα να αλλάξει επίπεδο. Δεν ήταν όμως ο μόνος. Με τον νέο κανονισμό που άφηνε τις ομάδες να υπογράψουν κάποιους παίκτες χωρίς να υπολογίζονται στο salary cap, έγιναν ανοίγματα που ανέβασαν το επίπεδο στον αγωνιστικό χώρο. Οι επιλογές της ομάδας ήταν έξυπνες από την άποψη πως δεν ψώνιζαν αποκλειστικά από την Ευρώπη, αλλά έφεραν και εξίσου σπουδαίους ποδοσφαιριστές από την εγγύς Νότια Αμερική.
Μόνο την ίδια χρονιά με τον Beckham, οι σπουδαιότεροι που κατέφθασαν ήταν οι επιθετικοί Guillermo Barros Schelotto της Boca Juniors για την Columbus Crew, Cuauhtémoc Blanco της América για λογαριασμό της Chicago Fire και Juan Pablo Ángel της Aston Villa για λογαριασμό των New York Red Bulls κι ο μέσος Claudio Reyna πάλι για τους Red Bulls.
Μέσα στα επόμενα λίγα χρόνια, μέχρι και το 2010 στη λίστα αναγνωρίζονται ονόματα πιο κοντά στον πήχη που έθεσε ο Beckham. Freddie Ljungberg στους Seattle Sounders, David Ferreira στην FC Dallas, Marcelo Gallardo στην DC United, Julian de Guzman στην Toronto FC και… κάποιος Thierry Henry στους Red Bulls.
Ο πήχης όλο κι ανεβαίνει. Από δικούς μας γνωστούς, όπως ο Nery Castillo κι ο Freddy Adu σε Chicago Fire και Philadelphia Union αντίστοιχα μέχρι ποδοσφαιριστές παγκόσμιας κλάσης. Μέχρι σήμερα, το MLS έχει δει τον Bastian Schweinsteiger να φοράει τη φανέλα της Chicago Fire, τους Robbie Keane, Steven Gerrard, Giovani dos Santos, Zlatan Ibrahimović, Cristian Pavón και από φέτος τον Chicharito να φοράνε τη φανέλα της LA Galaxy, τον Carlos Vela να φοράει τη φανέλα της συμπολίτισσας Los Angeles FC, τους David Villa, Frank Lampard και Andrea Pirlo να φοράνε τη φανέλα της New York City FC, τους Tim Cahill και Bradley Wright-Phillips αυτή των Red Bulls, τους Kaká και Nani τα μωβ της Orlando City, τους Jermain Defoe, Sebastian Giovinco και Pablo Piatti τα κόκκινα της Toronto FC αλλά και τον Didier Drogba στα χρώματα της αντίπαλης Montreal Impact, τους Blaise Matuidi και, εδώ και λίγες μέρες, και τον Gonzalo Higuaín στα χρώματα της νέας Inter Miami.
Ο κανόνας για τους Designated Players βοήθησε τις ομάδες όχι μόνο με αστέρες, αλλά και με ξένους γενικά. Μέχρι σήμερα, 230 διαφορετικοί ποδοσφαιριστές έχουν υπογράψει ως Designated Players. Αναφορά αξίζει κι ο κανόνας για τα «allocation money» όπου είναι ποσά που δίνονται σε ομάδες που αναμένεται να τα αξιοποιήσουν σε παίκτες που θα την βοηθήσουν άμεσα στο χορτάρι. Τέτοιες περιπτώσεις είναι η ένταξη μίας νέας ομάδας στη λίγκα, η πρόκριση στο CONCACAF Champions League, ή ο τερματισμός σε χαμηλή θέση στο πρωτάθλημα.
Με το salary cap για το 2019 να ήταν στα 4,24 εκατομμύρια δολάρια για ένα πλήρες ρόστερ είκοσι παικτών, μπορεί να φανταστεί κανείς ότι προκειμένου να υπάρχει ταλέντο στο χορτάρι, designated ή μη, υπάρχουν μεγάλες ανισορροπίες στους μισθούς ανάμεσα στους παίκτες. Από πέρσι, ο κατώτατος ετήσιος μισθός ενός παίκτη ανέβηκε στις 70 χιλιάδες. Κατά μέσο όρο, ένας παίκτης έχει εισόδημα 373 χιλιάδες δολάρια από την ομάδα του, ποσό μικρότερο από την μέσο όρο πρωταθλημάτων όπως η Championship, η Eredivisie και η μεξικανική Liga MX. Νωρίτερα φέτος, το MLS ανακοίνωσε την πρόθεσή του να ανεβάσει στα επόμενα χρόνια το cap σε επίπεδα αύξησης περίπου 50%, στα 6,5 εκατομμύρια δολάρια.
Πριν αναφερθούμε στα ταλέντα που έφτιαξε και φτιάχνει το ίδιο το MLS, και οι ίδιοι οι designated players τείνουν να γίνονται όλο και νεότεροι. Το 2014 ο μέσος designated player είχε ηλικία 28,5 ετών, ενώ σήμερα μόνο 25,3, δείχνοντας το κυνήγι των ομάδων για παίκτες όχι μόνο ικανούς, αλλά και σε εξελίσσιμη ηλικία.
(Εγχώρια) ταλέντα + Draft
Το να γίνει κάποιος επαγγελματίας ποδοσφαιριστής στην Αμερική, είναι αρκετά δύσκολο. Πιο δύσκολο, απ’ ότι στην Ευρώπη. Το σύστημα του draft δεν επιτρέπει σε κανέναν να αγωνιστεί σε επαγγελματικό επίπεδο πριν πάνω κάτω τα 20 του χρόνια, αφού δηλαδή τελειώσει το κολλέγιο στο οποίο παίζει, ενταχθεί στο draft και περιμένει να επιλεχθεί από κάποια από τις μόλις 26 ακόμη, επαγγελματικές ομάδες του MLS για κάποιον ελάχιστο μισθό. Φυσικά δεν υπάρχει μόνο το MLS, όμως δύσκολα να υπάρξει κάποια ρεαλιστική φιλοδοξία σε κατώτερες κατηγορίες.
Η λίγκα έχει κάνει βήματα προόδου σε αυτόν τον τομέα. Από το 2008 υποχρεώνει όλες τις ομάδες να διατηρούν τμήμα ακαδημιών, απ’ όπου μπορούν να υπογράφουν παίκτες απευθείας χωρίς να χρειάζεται ο νεαρός ποδοσφαιριστής να επιλεχθεί στο draft της εκάστοτε χρονιάς. Κάθε τέτοιος παίκτης υπογράφει «home-grown» συμβόλαιο το οποίο, όπως και τα συμβόλαια των designated παικτών, δεν μετράνε στο salary cap. Υπάρχει ακόμη και το συμβόλαιο «Generation Adidas» το οποίο βοηθάει παίκτες, που δεν είναι ακόμη αρκετά μεγάλοι για να συμμετάσχουν στο draft, να υπογράψουν συμβόλαια με ομάδες του πρωταθλήματος, τα οποία κι αυτά δεν μετράνε στο cap. Το αποτέλεσμα είναι και οι ποδοσφαιριστές να εισέρχονται σε επαγγελματικό επίπεδο νωρίτερα στην καριέρα τους, αλλά και οι ομάδες έχουν μεγαλύτερη άνεση στην διαχείριση του μπάτζετ για τα συμβόλαια.
Ανά τα χρόνια που εξετάζουμε, με τα καλά και τα κακά του, το πρωτάθλημα έχει καταφέρει να εξάγει μερικά εξαιρετικά ταλέντα όπως ο Jozy Altidore που πριν ξεκινήσει το ταξίδι του στην Ευρώπη, αγωνιζόταν στους Red Bulls. Ο Michael Bradley το ίδιο, πριν την μεταγραφή του στην Heerenveen το 2006. Μόλις πέρσι, οι Vancouver Whitecaps έβαλαν στα ταμεία τους δέκα εκατομμύρια ευρώ για την μεταγραφή στην Bayern Munich του, πλέον πρωταθλητή Ευρώπης, Alphonso Davies. Την ίδια χρονιά ο 21 ετών Tyler Adams μεταγράφηκε από τους New York Red Bulls στην RB Leipzig και την Bundesliga, αν μπορεί να θεωρηθεί μεταγραφή η μετακίνηση ενός παίκτη μεταξύ δύο ομάδων με ίδια ιδιοκτησία, πάντως σίγουρα ανέβηκε επίπεδο. Υπάρχει ακόμη ο 20χρονος Timothy Weah που από τις ακαδημίες των Red Bulls βρέθηκε στην Paris Saint-Germain και τώρα αγωνίζεται στην Lille. Από της ακαδημίες της FC Dallas ξεκίνησε και ο Weston McKennie που ανήκει στην Schalke και όντας δανεικός φέτος στην Juventus έκανε ήδη το ντεμπούτο του με τους Ιταλούς πρωταθλητές. Μπορούμε να συνεχίσουμε για πολύ ώρα με ονόματα όπως του 17χρονου Giovanni Reyna των ακαδημιών της New York City με ήδη 16 συμμετοχές στην Dortmund, πάλι από την FC Dallas ο Chris Richards που φοράει τώρα την φανέλα της Bayern Munich κι η λίστα δε τελειώνει…
Εκτός του MLS, αλλά έχοντας βορειοαμερικανική υπηκοότητα, τα τελευταία χρόνια ξεχωρίζουν ο Αμερικανός Cristian Pulisic της Chelsea, ο Καναδός Jonathan David, επίσης της Lille, ο 20χρονος Josh Sargent που αγωνίζεται βασικός στην Werder Bremen… Μέχρι και στην Βραζιλία αγωνίζεται Αμερικανός από πέρσι, ο Johnny Cardoso της Internacional.
Δύο από τα μεγαλύτερα ονόματα με υποσχέσεις για το μέλλον τους στο MLS θα λέγαμε πως είναι ο Cole Bassett κι ο James Sands.
Ο πρώτος, στα 19 του χρόνια, αγωνίζεται ως (επιθετικός) μέσος στους Colorado Rapids κι αποτελεί ντόπιο, προϊόν των ακαδημιών της. Έχοντας περάσει και δοκιμαστικό στην Arsenal, ο Bassett αγωνίστηκε την περσινή σεζόν σε είκοσι αγώνες για τους Rapids, ενώ φέτος χωρίς να μετράμε το τουρνουά «MLS Is Back» (ξεχωριστή διοργάνωση στο Ορλάντο μετά την καραντίνα), σε επτά αγώνες πρωταθλήματος έχει τέσσερα γκολ και τρεις ασίστ.Ο Sands αποτελεί παρόμοια περίπτωση προϊόντως ακαδημιών, αυτή τη φορά της New York City. Αφού αγωνίστηκε στα 18 του ως δανεικός στην Louisville City σε κατώτερη κατηγορία, είναι πλέον βασικό μέλος της ομάδας των Νεοϋορκέζων. Από τη θέση τόσο του κεντρικού αμυντικού όσο και μπροστά από αυτήν, ο εικοσάχρονος έχει βοηθήσει τη City στην αμυντική λειτουργία και στις γρήγορες αντεπιθέσεις με τις πάσες του, μετρώντας μέχρι σήμερα ήδη πάνω από 31 συμμετοχές στο MLS.
Όπως φάνηκε κι από τις προτιμήσεις αρκετών designated παικτών, το MLS είναι συχνός πελάτης της Νοτιοαμερικανικής αγοράς. Από τους 230 παίκτες αυτής της κατηγορίας, βρίσκονται 61 Αργεντίνοι, 13 Μεξικανοί, από 11 Κολομβιανοί κι Ουρουγουανοί, 9 Βραζιλιάνοι 8 Παραγουανοί κι η λίστα δε τελειώνει. Κάποιοι από αυτούς είναι μέρος και μίας άλλης, άτυπης αυτή τη φορά κατηγορίας. Είναι οι νεαροί, ταλαντούχοι Λατίνοι που βρίσκονται πλέον άφθονοι στο πρωτάθλημα και είναι επενδύσεις που περιμένουν να αξιοποιηθούν με κάποια μεταγραφή.
Τέτοιος ήταν ο Fredy Montero της Seattle Sounders που πήρε μεταγραφή στην Sporting Lisbon, τέτοιος ήταν ο Andy Najar της DC United που πήρε μεταγραφή στην Anderlecht, τέτοιος ήταν κι ο Miguel Almirón της Atlanta United για χάρη του οποίου πέρσι η Newcastle πλήρωσε 24 εκατομμύρια ευρώ. Από τους τωρινούς παίκτες στο πρωτάθλημα, μέσα από σκληρό ανταγωνισμό ξεχωρίζουν οι Ezequiel Barco κι ο Diego Rossi.
Ο Barco της Atlanta United είναι ένας πολύπλευρος δημιουργικός εξτρέμ, για τον οποίο η ομάδα έβγαλε από τα ταμεία της 12,5 εκατομμύρια ευρώ για χάρη των υπηρεσιών του από την Independiente. Αν και τα νούμερα στα γκολ και τις ασίστ του δεν εντυπωσιάζουν, έχοντας σε εβδομήντα αγώνες έντεκα γκολ και δέκα ασίστ, είναι ένα εργαλείο που βοηθάει πολύ στην πίεση ψηλά, τη δημιουργία φάσεων με κάθετες μπαλιές και την τεχνική στην ντρίμπλα που κάθε Αργεντίνος που σέβεται τον εαυτό του έχει – χαρακτηριστικά που ταιριάζουν στον τρόπο παιχνιδιού πολλών Ευρωπαϊκών ομάδων και δεν αποκλείεται να τον δούμε να κάνει κάποια στιγμή το υπερατλαντικό ταξίδι.
Ο Ουρουγουανός Diego Rossi βρίσκεται στην LA FC από την ένταξή της στο MLS, το 2018. Τα δυόμισι εκατομμύρια ευρώ που δόθηκαν στην Peñarol θεωρούνται πλέον ελάχιστα για την αξία του μιας και στις δύο γεμάτες σεζόν που μετράει μαζί και με τη φετινή, τα νούμερά του εντυπωσιάζουν. Από τη θέση του αριστερού εσωτερικού επιθετικού, σε 93 αγώνες έχει σημειώσει 49 γκολ κι έχει μοιράσει 19 ασίστ. Στο πρόσφατο τουρνουά «MLS Is Back» συμπεριλήφθηκε στην καλύτερη ενδεκάδα και κέρδισε τα βραβεία του καλύτερου νεαρού παίκτη και του χρυσού παπουτσιού. Η ικανότητα στο σκοράρισμα, η ταχύτητα κι η τεχνική του του έχουν χαρίσει αρκετές συμμετοχές με τις μικρές εθνικές της Ουρουγουάης και θεωρείται θέμα χρόνου να γίνει μέλος του ρόστερ και της ανδρικής ομάδας.
Συντάκτες: Φάνης Αγριτέλλης, Άγγελος Παλιακούδης
