Μετά από μία τριετία σκληρής κι άδικης κριτικής, ο Εντού Γκασπάρ μέσω της σκληρής δουλειάς και της προσήλωσης, κατάφερε να αποδείξει πως αυτό που θεωρούμε αποτυχία κι αυτό που… είναι επιτυχία απέχουν ελάχιστα.
Ήταν Ιούλιος του 2019, όταν η Άρσεναλ για πρώτη φορά στην ιστορία της αποφάσιζε να «γεμίσει» την θέση του τεχνικού διευθυντή, δίνοντας την θέση στον πρώην παίκτη της (2001-05), Εντού Γκασπάρ. Σχεδόν έναν χρόνο μετά την αποχώρηση του Αρσέν Βενγκέρ, που συνήθιζε να έχει τον αποκλειστικό λόγο για κάθε ζήτημα στελέχωσης του ρόστερ, ο σύλλογος προερχόταν από μία νωθρή και φτωχή μεταγραφικά σεζόν, με τον υπ’ ατμόν Ουνάι Έμερι να μην μπορεί να υπηρετήσει τον ρόλο του προκατόχου του.
Από τα πέντε αποκτήματα της σεζόν 2018/19 σήμερα δεν βρίσκεται ούτε ένα στο ρόστερ της Άρσεναλ, με την «ζημιά» αυτών των κινήσεων να ανέρχεται στα 42 εκατομμύρια λίρες. Η 5η θέση που είχε κατακτήσει η ομάδα δεν ήταν τόσο απογοητευτική, όμως εξαρτιόταν σχεδόν αποκλειστικά στις επιδόσεις των Πιερ-Εμερίκ Ομπαμεγιάνγκ και Αλεξάντρ Λακαζέτ, που είχαν σημειώσει συνολικά 50 τέρματα. Το ρόστερ έχρηζε ανανέωσης και στην μετά-Αλσατόν εποχή, έπρεπε να χαραχθεί νέα πορεία.
Ο Εντού μπορεί να μην είχε μακροχρόνια (μόλις δώδεκα έτη), ούτε καν γεμάτη καριέρα (μόλις 15 συμμετοχές ανά σεζόν μέσο όρο), όμως σίγουρα παρουσίαζε ενδιαφέρον. Ένας πολυσύνθετος επιθετικός μέσος με ύψος… μπασκετμπολίστα (1,91 μ.), που μέχρι τα 22 του είχε κατακτήσει τρεις τίτλους με την Κορίνθιανς, κι έκανε το άλμα στην Ευρώπη για χάρη των «Κανονιέρηδων». Εδώ όμως αρχίζουν τα δύσκολα, γιατί η πρώτη του σεζόν στην Αγγλία μοιάζει απίστευτα τραγική.
Καταρχάς ο Βραζιλιάνος καθυστέρησε την ένταξή του στην ομάδα, αφού το πορτογαλικό διαβατήριό του ήταν πλαστό, κι αναγκάστηκε να βγάλει… ιταλικό, κάτι που τελικά αποδείχθηκε σωτήριο, αφού η μητέρα του έχει ιταλικές ρίζες. Πριν καν φορέσει την ερυθρόλευκη φανέλα, αναγκάστηκε να γυρίσει εκτάκτως στην πατρίδα του, καθώς η αδερφή του σκοτώθηκε σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα, ενώ στο ντεμπούτο του με την Άρσεναλ τραυματίστηκε σοβαρά μετά από 15 λεπτά κι εκείνη την σεζόν αγωνίστηκε σε μόλις πέντε αγώνες, στους οποίους πρόλαβε να πετύχει κι ένα αυτογκόλ!
Παρά τις περιορισμένες προσδοκίες μετά το κακό ξεκίνημα, ο Εντού έδειξε δείγματα του ταλέντου του στα 4,5 χρόνια που έμεινε στο Λονδίνο. Μάλιστα πριν κληθεί στην «Σελεσάο» (15 συμμετοχές) υπήρξαν φήμες πως είχε συζητήσει το ενδεχόμενο να παίξει ως… νατουραλιζέ στην εθνική Αγγλίας. Τελικά, με το peak του να έρχεται τον Φεβρουάριο του 2014 (Παίκτης του Μήνα στην Πρέμιερ Λιγκ), ο Βραζιλιάνος αποχώρησε για τη Βαλένθια και μετά πίσω στην Κορίνθιανς, καταφέρνοντας πάντως να γίνει «Invincible» και να μαζέψει τέσσερις τίτλους.
Στα 32 του μόλις χρόνια ο Εντού αποσύρθηκε από το ποδόσφαιρο κι αξιοποίησε τις ποδοσφαιρικές του γνώσεις και την πολυγλωσσία του, αναλαμβάνοντας εξέχοντα πόστα στις εθνικές Ιράν και Βραζιλίας. Η φήμη του γρήγορα γιγαντώθηκε και οι ικανότητες του άρχισαν να θεωρούνται απαραίτητες στο σύγχρονο συλλογικό ποδόσφαιρο, με την Άρσεναλ να τον επιλέγει και να του δίνει τον έλεγχο μακρυά από την γαλλοκεντρική προσέγγιση του Βενγκέρ.
Με τους «Κανονιέρηδες» σε βαθιά κρίση και το κοινό να μην αποδέχεται «αναίμακτα» τη νέα πραγματικότητα, η πρώτη μεταγραφική περίοδος του Εντού δεν μπορούσε μέχρι πρόσφατα να χαρακτηριστεί επιτυχημένη. Η άφιξη του συμπατριώτη του, Νταβίντ Λουίζ, έπληξε απροσδόκητα τον σύλλογο, ενώ ο Νικολά Πεπέ κατέφθασε για 72 εκ. λίρες χωρίς να αποδώσει ποτέ αναλόγως. Λέμε όμως «μέχρι πρόσφατα», γιατί δύο απ’ τους φετινούς διακριθέντες, Γουίλιαμ Σαλιμπά και Γκάμπριελ Μαρτινέλι, κατέφθασαν εκείνο το πρώτο καλοκαίρι.
Σύντομα ο Έμερι απαλλάχθηκε από τα καθήκοντά του και ο Μικέλ Αρτέτα, που κατέφθασε τον Δεκέμβριο, κάλεσε άπαντες στον σύλλογο να αναλάβουν την ευθύνη των θέσεων τους. Ο γενικός διευθυντής, Ραούλ Σανλέχι, πλησίαζε πια τα 60 χρόνια ζωής και δυσκολευόταν να αποδεχθεί το ευρύτερο πλάνο ανανέωσης του νεόφερτου τεχνικού, έχοντας και την στήριξη του δύσκαμπτου Σταν Κρόνκε, που ακόμα δεν είχε παραχωρήσει τα «κλειδιά» στον γιο του, Τζος.
Εκείνη την μεταβατική χρονιά οι «Κανονιέρηδες» τερμάτισαν 8οι, στην χειρότερη θέση μετά το 1995, κι αν ο Αρτέτα είχε ως ελαφρυντικά την κατάκτηση του FA Cup και το «χάος» που παρέλαβε, ο Εντού άρχιζε να γίνεται ανεπιθύμητος. Η αποχώρηση του Σανλέχι και η διαβεβαίωση ότι τα θέματα μεταγραφών θα χειρίζονται πια από κοινού Βάσκος και Βραζιλιάνος, έδωσαν έναν χρόνο πίστωσης, όμως παράλληλα στένεψαν τα όρια… αποτυχίας.
Λίγοι μπορούσαν να καταλάβουν την απαιτούμενη δουλειά για την ελάφρυνση του ρόστερ, ενώ το σχέδιο του Αρτέτα ζητούσε τόσο ταλαντούχους παίκτες για το «αύριο» της ομάδας, όσο και έμπειρους, αλλά αναλώσιμους, που θα μπορούσαν να προσφέρουν άμεσα τύπου Γουίλιαν, Πάμπλο Μάρι και Σέντρικ Σοάρες. Στους κύκλους της Άρσεναλ ήταν ξεκάθαρο πως το μονοπάτι θα ήταν δύσβατο και θα χρειαζόταν υπομονή, όμως η εκ νέου 8η θέση και η αποτυχία εξόδου στην Ευρώπη έφερε την καταστροφή!
Ο Εντού φορτώθηκε σχεδόν αποκλειστικά την αποτυχία όλων των Πορτογαλόφωνων ποδοσφαιριστών που είχαν καταφθάσει, ενώ παράλληλα οι υποσχέσεις για αλλαγή πολιτικής δεν ευοδώθηκαν, με τα παραδείγματα των Οζίλ, Ομπαμεγιάνγκ, Μουστάφι, Νταβίντ Λουίζ και Γουίλιαν να αποδεικνύουν πως οι παίκτες έχουν το πάνω χέρι σε πιθανή επιθυμία αποχώρησης, κρατώντας τον σύλλογο όμηρο. Το καλοκαίρι του 2021 πολλοί ζήτησαν την απομάκρυνσή του, με το κακό ξεκίνημα να βάζει στο παιχνίδι της απόλυσης και τον Αρτέτα!
«Δεν καταλαβαίνω την μεταγραφική πολιτική της Άρσεναλ. Φαίνεται κάπως χαώδης. Μπορεί να υπάρχει, αλλά δεν είναι ξεκάθαρη», θα καυτηριάσει ο Γκάρι Νέβιλ, ενώ ο Πολ Μέρσον θα το πάει ένα βήμα μακρύτερα. «Δεν ανησυχώ για τον Αρτέτα, αλλά για την ομάδα στελέχωσης. Βάλε εμένα και τον Τόνι Άνταμς εκεί, αμισθί, και θα τα καταφέρουμε καλύτερα. Η Άρσεναλ αγοράζει παίκτες, όμως μόνο αυτός που δεν θέλει κανείς άλλος».
Για πρώτη φορά όμως, μετά από τρία χρόνια, όταν η μεταγραφική περίοδος ολοκληρώθηκε σχεδόν όλα τα αποκτήματα πήραν θέση βασικού και βελτίωσαν την αγωνιστική εικόνα. Φυσικά η δουλειά του Εντού δεν ήταν καθόλου εύκολη, αφού 21 παίκτες αποχώρησαν από τον σύλλογο, ενώ οι μόλις έξι που ήρθαν «εκτόξευσαν» την Άρσεναλ στην κορυφή των πιο πολυέξοδων ομάδων της Πρέμιερ Λιγκ. «Κάποια στιγμή στο μέλλον θέλουμε να μπορούμε να ξοδέψουμε σε 2-3 παίκτες μόνο, όμως τώρα πρέπει να φτιάξω ένα καλύτερο ρόστερ».
Η σχετική ευημερία κράτησε για περίπου τρεις μήνες, όμως η κόντρα Ομπαμεγιάνγκ κι Αρτέτα, έφερε πάλι τον Εντού στο προσκήνιο. Αρχικά ο Βραζιλιάνος εμφανίστηκε διαλλακτικός, θεωρώντας ίσως πως ο Γκαμπονέζος επιθετικός μπορεί ακόμα να προσφέρει, όμως πιστός στο πλάνο του Βάσκου τεχνικού, αξιοποίησε μέχρι έσχατης πτώσης τις γνωριμίες και την υπόμονή του, καταφέρνοντας να τον «σπρώξει» στην αγκαλιά της Μπαρτσελόνα.
Εκείνο, τον περυσινό Ιανουάριο, ο Εντού έλαβε και μία ακόμα μεγάλη ικανοποίηση, αφού μετά τους αγώνες με την Λίβερπουλ για το Λιγκ Καπ, ο «δικός» του Γκάμπριελ Μαρτινέλι πραγματοποίησε εκπληκτικές εμφανίσεις και πολλοί, με μπροστάρη τον Γιούργκεν Κλοπ, έσπευσαν να τον χαρακτηρίσουν παίκτη παγκόσμιας κλάσης. Μην ξεχνάμε ότι ο φανταστικός και φέτος εξτρέμ κατέφθασε στην Αγγλία μόλις είχε κλέισει τα 18 από την Ιτουάνο της τέταρτης κατηγορίας στην Βραζιλία!
Η περυσινή σεζόν μπορεί να τελείωσε γλυκόπικρα, μετά την απώλεια της 4ης θέσης, όμως για τους Εντού και Αρτέτα όλα κυλούσαν βάσει σχεδίου. Ο σύλλογος πραγματοποίησε μόλις τέσσερις μεταγραφές (ο Τέρνερ είχε κλείσει από πέρυσι), με τρεις εξ αυτών να είναι (ω τι έκπληξη!) Πορτογαλόφωνες. Παράλληλα τέσσερις ποδοσφαιριστές έφυγαν με μεταγραφή, δύο ως ελεύθεροι κι ακόμα έξι ως δανεικοί, με το ρόστερ πια, εκτός από νεανικό, να είναι κι απόλυτα υγιές.
Χωρίς περιττούς παίκτες, χωρίς βαριά ή ανενεργά συμβόλαια και με την έγκριση του προπονητή σε κάθε κομμάτι του παζλ, ο Εντού κατάφερε όχι μόνο να ρίξει κατά τρία και πλέον χρόνια την μέση ηλικία του ρόστερ, που είναι φυσικά η νεότερη στην λίγκα, αλλά και να την «ανεβάσει» στην κορυφή, έστω και γι’ αυτούς τους τρεις πρώτους μήνες της φετινής Πρέμιερ Λιγκ. Κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί ότι η νεανική Άρσεναλ θα αντέξει τον ανταγωνισμό και θα παραμείνει εκεί, όμως ο Βραζιλιάνος έχει κάθε λόγο να είναι περήφανος.
«Όταν συναντηθήκαμε πρώτη φορά με τον Μικέλ, μου έκανε ξεκάθαρο πως θέλει να παίξει ποδόσφαιρο η ομάδα, κάτι που διευκόλυνε σημαντικά τις αποφάσεις μας. Μετά από λίγο καιρό συναντήθηκα πάλι μαζί του και με την διοίκηση και τους είπα πως χρειάζομαι ένα πενταετές πλάνο για να επιτύχω τους στόχους μας. Το 2022/23 θα δείτε μία πολύ καλύτερη ομάδα από αυτήν που έχουμε, από αυτήν που φαντάζεστε. Πρέπει να κάνουμε υπομονή όμως, όλο αυτό θέλει μια διαδικασία». Ο Εντού είχε… πρόγραμμα κι όσο όλοι τον φώναζαν «αποτυχημένο», αυτός ξανάχτιζε την Άρσεναλ!
